Τι σημαίνει να αγαπάς κάποιον «σαν πριγκίπισσα»; Για κάποιους είναι ρομαντισμός. Για άλλους, είναι μια βαθιά χειριστική δυναμική που δύσκολα αντιλαμβάνεσαι πόσο τοξική μπορεί να είναι. Στην εποχή των social media, όπου το TikTok αναπαράγει καθημερινά νέα πρότυπα σχέσεων, η τάση του “princess treatment” επανέρχεται δυναμικά – αυτή τη φορά ως κάτι που πολλοί διεκδικούν και ακόμη περισσότεροι αμφισβητούν.
Γιατί όμως τόσοι άνθρωποι ενθουσιάζονται με αυτό το μοντέλο; Και πότε ξεπερνάει τα όρια της αγάπης για να αγγίξει την ανισότητα;
Τι είναι το “Princess Treatment”
Ο όρος “princess treatment” χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα είδος συμπεριφοράς μέσα στη σχέση, όπου ο ένας σύντροφος –συνήθως ο άνδρας– φροντίζει τον άλλον –συνήθως τη γυναίκα– με τρόπο σχεδόν λατρευτικό, όπως ακριβώς θα φρόντιζε κανείς μια πριγκίπισσα σε ένα παραμύθι.
Ακριβό φαγητό, εκπλήξεις, δώρα χωρίς λόγο, προτεραιότητα στις ανάγκες της «πριγκίπισσας» και μια γενικευμένη τάση για overgiving. Η περιποίηση αυτή παρουσιάζεται ως απόλυτη ένδειξη αγάπης, και στα social media φτάνει στα άκρα: από άνδρες που οδηγούν δύο ώρες μόνο και μόνο για να φέρουν το αγαπημένο ποτό της συντρόφου τους, μέχρι περιπτώσεις όπου εκείνη δεν χρειάζεται να παραγγείλει ούτε στο εστιατόριο – γιατί «ο άντρας της φροντίζει τα πάντα».
Το παραμύθι και η πραγματικότητα
Στη θεωρία, όλα αυτά φαίνονται τρυφερά. Στην πράξη, όμως, τίθεται ένα κρίσιμο ερώτημα: όταν η σχέση στηρίζεται στη λογική «ο ένας προσφέρει, ο άλλος δέχεται», ποια είναι η γραμμή μεταξύ ρομαντισμού και ανισότητας;
Αρκετοί ψυχολόγοι επισημαίνουν πως το princess treatment συχνά δεν προκύπτει από πραγματική ισότητα, αλλά από στερεοτυπικά πρότυπα φύλου. Ο άντρας οφείλει να είναι ο «προστάτης», ο «παροχέας», ενώ η γυναίκα είναι το κέντρο του κόσμου του – όχι απαραίτητα ως ισότιμη σύντροφος, αλλά ως πρόσωπο προς εξιδανίκευση –και αυτό μπορεί να φέρει μια σειρά από προβλήματα, καθώς οι ατέλειες δεν είναι αποδεκτές.
Πρώτον, δημιουργείται μια σχέση εξάρτησης. Δεύτερον, η συναισθηματική επένδυση γίνεται μονόπλευρη. Και τρίτον, υπάρχει ο κίνδυνος να χρησιμοποιείται το princess treatment ως μέσο ελέγχου: «σου τα προσφέρω όλα, άρα περιμένω και απόλυτη αφοσίωση».
Η ανάγκη για αγάπη και ασφάλεια – και η παγίδα που τη συνοδεύει
Δεν είναι τυχαίο που η συγκεκριμένη τάση ανθίζει σε εποχές αστάθειας, όπου πολλοί αναζητούν την ασφάλεια και την επιβεβαίωση μέσα από ρομαντικές σχέσεις. Οι χειρονομίες φροντίδας –από το φτιάξιμο καφέ κάθε πρωί μέχρι τις εξόδους-έκπληξη– επικοινωνούν ενδιαφέρον, τρυφερότητα και συναισθηματική συνέπεια.
Το πρόβλημα ξεκινά όταν αυτό το μοτίβο γίνεται κανόνας. Όταν δηλαδή η αγάπη μετριέται αποκλειστικά με πράξεις υπερβολικής προσφοράς και ο άλλος θεωρείται λιγότερο «σωστός σύντροφος» αν δεν ανταποδώσει στο ίδιο ύφος.
Σε αυτή τη συνθήκη, οι ρόλοι παγιώνονται. Κάποιος δίνει διαρκώς, και κάποιος άλλος απλώς απολαμβάνει.
Το “Princess Treatment” μπορεί να είναι υγιές;
Η απάντηση δεν είναι απόλυτη. Η φροντίδα, η γενναιοδωρία και η έκφραση της αγάπης είναι πολύτιμα στοιχεία μιας σχέσης. Όταν, όμως, εφαρμόζονται μονομερώς και υπερβολικά, καταλήγουν να εξυπηρετούν ψυχολογικές ανάγκες – είτε του ατόμου που θέλει να νιώσει «απαραίτητο» μέσω της υπερπροσφοράς, είτε εκείνου που έχει μάθει να περιμένει τα πάντα χωρίς αντίκρισμα.
Όπως τονίζουν ειδικοί, μια σχέση χρειάζεται αμοιβαιότητα. Το να φέρεσαι στον σύντροφό σου σαν να είναι μοναδικός/ή είναι υπέροχο – αρκεί να συμβαίνει και το αντίστροφο.
Το princess treatment δεν είναι από μόνο του τοξικό. Μπορεί να είναι ρομαντικό, αυθόρμητο και γεμάτο φροντίδα. Όμως, όταν γίνεται ο βασικός τρόπος ύπαρξης μέσα στη σχέση, μπορεί να αναπαράγει ανισότητες και να καλύπτει χειριστικές δυναμικές κάτω από τον μανδύα του έρωτα.
Στο τέλος της ημέρας, το ζητούμενο δεν είναι να είσαι η πριγκίπισσα κανενός. Είναι να είσαι ισότιμος άνθρωπος σε μια σχέση που βασίζεται στον σεβασμό, την ελευθερία και την ειλικρινή συναισθηματική ανταλλαγή.
