Γιατί το τέλος ενός situationship πονάει περισσότερο από τον χωρισμό από μια μεγάλη σχέση

Αν και οι περισσότεροι ήδη θα γνωρίζουν, καθώς η αγγλική αυτή λέξη έχει μπει στο καθημερινό ελληνικό λεξιλόγιο εδώ και κάποια χρόνια, ως οριοθετήσουμε τι σημαίνει. Το situationship είναι μια λέξη που περιγράφει ακριβώς αυτό που υποδηλώνει: μια «κατάσταση» που μοιάζει με σχέση, αλλά… δεν είναι. Πρόκειται για έναν δεσμό ανάμεσα σε δύο ανθρώπους που υπάρχει συναισθηματική ή/και σεξουαλική επαφή, αλλά χωρίς σαφή δέσμευση, χωρίς ξεκάθαρα όρια και χωρίς κοινό προσανατολισμό.

Είναι η ενδιάμεση ζώνη ανάμεσα στο “βγαίνουμε απλώς” και στο “είμαστε μαζί”. Μπορεί να περνάτε χρόνο μαζί, να μοιράζεστε τρυφερότητα, ακόμα και να γνωρίζετε τις ζωές ο ένας του άλλου, αλλά δεν υπάρχει καμία επίσημη συμφωνία ή δέσμευση. Κανείς δεν έχει πει ξεκάθαρα τι είναι αυτό που συμβαίνει.

Το situationship συνήθως ξεκινάει αθώα, από μια φάση φλερτ ή μια χαλαρή γνωριμία που «απλώς κυλάει». Όμως στην πορεία, όταν τα συναισθήματα αρχίζουν να βαθαίνουν, η ασάφεια γίνεται βάρος. Ο ένας μπορεί να θέλει κάτι πιο σταθερό, ενώ ο άλλος αποφεύγει να το ορίσει. Έτσι, δημιουργείται μια ψυχοφθόρα δυναμική: κοντά αλλά όχι μαζί, μαζί αλλά όχι δεσμευμένοι.

Με απλά λόγια, το situationship είναι το «σχεδόν» της εποχής μας. Μια σχέση χωρίς τίτλο, χωρίς κατεύθυνση, αλλά με όλα τα συναισθηματικά κόστη μιας πραγματικής σχέσης. Συχνά συμβαίνει να βγαίνουμε με κάποιον για μικρό διάστημα (πχ: 1 με 4 μήνες) αλλά όταν αυτή η συνθήκη τελειώνει ενδέχεται να πονάμε πολύ περισσότερο από ότι σε χωρισμούς από πολύ μεγαλύτερες σχέσεις. Μας παίρνει περισσότερο χρόνο να το ξεπεράσουμε και να το ξεχάσουμε. Γιατί, όμως, συμβαίνει αυτό;

1. 'Ελλειψη ασφάλειας

Σε μια σταθερή σχέση υπάρχει προβλεψιμότητα, ένα αίσθημα συνέχειας, η βεβαιότητα ότι ο άλλος θα είναι εκεί. Στο situationship, όμως, τίποτα από αυτά δεν υπάρχει. Δεν ξέρουμε ποτέ τι θα γίνει την επόμενη εβδομάδα: θα βρεθούμε ξανά ή απλώς θα εξαφανιστεί; Αυτή η μόνιμη αβεβαιότητα μας κρατά σε εγρήγορση, μας κάνει να αναλύουμε κάθε μήνυμα, κάθε σιωπή και κάθε βλέμμα. Και στο τέλος, εξαντλούμαστε.

2. Απουσία ουσιαστικής επικοινωνίας

Σ’ ένα situationship, κανείς δεν τολμά να πει τι νιώθει. Οι λέξεις «σχέση», «δέσμευση», «αποκλειστικότητα» μοιάζουν επικίνδυνες. Η επικοινωνία περιορίζεται σε υπαινιγμούς, emoji και αμφίσημες φράσεις. Όμως χωρίς ειλικρίνεια, χωρίς το θάρρος να ειπωθούν τα αυτονόητα, η σύνδεση αυτή δεν μπορεί να σταθεί. Μένει μετέωρη και μαζί της μένουμε κι εμείς.

3. Η συνειδητοποίηση ότι δεν είμαστε προτεραιότητα

Ένα από τα πιο οδυνηρά σημεία ενός situationship είναι η αίσθηση ότι είμαστε πάντα «δευτερεύοντες». Περιμένουμε να δούμε πότε θα βρουν χρόνο για εμάς, πότε θα απαντήσουν, πότε θα αποφασίσουν αν «το νιώθουν». Το να είμαστε διαρκώς σε αναμονή, σαν plan Β στη ζωή κάποιου άλλου, διαβρώνει την αυτοεκτίμηση και γεννά ένα μόνιμο αίσθημα ανασφάλειας.

4. Ο διαβρωτικός ρόλος της αμφιβολίας

Ένα situationship γεννά ερωτήματα που σπάνια έχουν απαντήσεις: γιατί δεν προχωράει το πράγμα; έτσι είναι σε όλες τις σχέσεις; τι δεν κάνω σωστά; μήπως δεν είμαι αρκετός/ή; Η αμφιβολία γίνεται καθημερινή συντροφιά και σιγά σιγά στρέφεται προς τα μέσα. Αντί να αμφισβητούμε τη στάση του άλλου, αρχίζουμε να αμφισβητούμε τον εαυτό μας.

5. Ο κοινωνικός και συναισθηματικός θόρυβος

Η κοινωνία περιμένει από εμάς να έχουμε «κανονικές» σχέσεις, με τίτλους, όρια και προοπτική. Όταν βρισκόμαστε σε ένα situationship, οι ερωτήσεις των φίλων («μα τι είστε τελικά;») και η πίεση να «ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα» εντείνουν τη σύγχυση. Όχι μόνο απέναντι στους άλλους αλλά κυρίως μέσα μας.

Πώς μπορούμε να το ξεπεράσουμε

Το πρώτο βήμα είναι η ειλικρίνεια. Να μιλήσουμε ανοιχτά για το τι νιώθουμε και τι ζητάμε, ακόμα κι αν η απάντηση πονέσει. Το δεύτερο, να θέσουμε όρια: τι αντέχουμε, τι ανεχόμαστε, τι όχι. Και το τρίτο, ίσως πιο ουσιαστικό, είναι να στραφούμε προς τον εαυτό μας και να θυμηθούμε πως αξίζουμε μια σχέση που να μας κάνει να νιώθουμε ήρεμοι, όχι εγκλωβισμένοι σε μια διαρκή εκκρεμότητα.

Γιατί το situationship μπορεί να μοιάζει με ελευθερία, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένα κλουβί από εκατοντάδες «ίσως». Και η αλήθεια είναι πως, όσο κι αν πονάει η απόφαση να φύγουμε, τίποτα δεν εξαντλεί περισσότερο από το να μείνουμε εκεί που δεν ξέρουμε αν υπάρχουμε.