Έχετε παρατηρήσει ποτέ προφίλ σε dating apps; Αν ναι, ίσως διαπιστώσατε ότι δεν είναι λίγοι οι άνδρες που δηλώνουν ανοιχτά «παντρεμένοι – όχι χωρισμένοι». Το ακόμα πιο ενδιαφέρον; Όταν τους ρωτήσεις, θα σου πουν ότι η σχέση τους είναι μια χαρά. Όχι, δεν έχουν πρόβλημα. Όχι, δεν σκοπεύουν να χωρίσουν. Κι όμως, ψάχνουν κάτι καινούργιο στην προσωπική τους ζωή.
Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Archives of Sexual Behavior δίνει απαντήσεις στο φαινομενικά παράδοξο αυτό φαινόμενο: Γιατί κάποιος να απατήσει όταν δηλώνει ευτυχισμένος στη σχέση του;
Ο επικεφαλής της έρευνας Dylan Selterman, από το Τμήμα Ψυχολογικών και Εγκεφαλικών Λειτουργιών του Johns Hopkins University, μελετά εδώ και μία δεκαετία το φαινόμενο της απιστίας. Στη νέα του μελέτη, παρακολούθησε ένα δείγμα –στην πλειοψηφία του μεσήλικες παντρεμένοι άνδρες– που χρησιμοποιεί dating εφαρμογές. Οι συμμετέχοντες απάντησαν σε ερωτηματολόγια δύο φορές μέσα σε διάστημα τριών μηνών. Στόχος ήταν να καταγραφούν οι λόγοι της απιστίας τους και εάν αυτή είχε ουσιαστικό αντίκτυπο στη μόνιμη σχέση τους.
Τα αποτελέσματα εντυπωσιάζουν:
Σχεδόν καμία αλλαγή δεν παρατηρήθηκε στις επίσημες σχέσεις τους.
Πολλοί ανέφεραν ότι ήταν εξαιρετικά ικανοποιημένοι από την εξωσυζυγική σχέση τους.
Λίγοι ένιωθαν τύψεις.
Το σημαντικότερο, όμως, είναι τα δύο κύρια κίνητρα που ξεχώρισαν:
Η έλλειψη ικανοποιητικού σεξ.
Η ανάγκη για αυτονομία, ενθουσιασμό και πρωτοτυπία.
Σε αντίθεση με όσα συχνά θεωρούμε δεδομένα, η απιστία δεν φαίνεται να είναι αναγκαστικά το απότοκο έλλειψης αγάπης ή δέσμευσης. Αντίθετα, μπορεί να αφορά την ανάγκη για περισσότερο ερωτικό ερεθισμό ή απλώς για αλλαγή παραστάσεων.
Η έρευνα επιβεβαίωσε επίσης ότι ακόμα και σε σχέσεις συναινετικά ανοιχτές, όπου οι σύντροφοι αποδέχονται τις εξωσυζυγικές επαφές, τα ίδια κίνητρα (περιέργεια, ανανέωση, επιθυμία για νέες εμπειρίες) παραμένουν ισχυρά. Όπως εξηγεί ο Selterman, «η επιθυμία για περισσότερους ερωτικούς συντρόφους και μεγαλύτερο ενθουσιασμό» δεν εξαφανίζεται ούτε σε ένα πλαίσιο μεγαλύτερης ελευθερίας – απλώς εκφράζεται αλλιώς.
Ο ψυχολόγος Mark Travers, σχολιάζοντας τη μελέτη στο Psychology Today, σημειώνει:
«Το βασικό δίδαγμα είναι ότι τα μονογαμικά ζευγάρια οφείλουν να συζητούν ανοιχτά τα σεξουαλικά τους ζητήματα. Αν δεν επικοινωνήσεις τις ανάγκες σου, το κενό θα το καλύψει κάποιος άλλος – ή κάπου αλλού».
Καταλαβαίνουμε λοιπόν πως η απιστία δεν είναι ένα μονοσήμαντο φαινόμενο. Μπορεί να μη σχετίζεται πάντα με δυσαρέσκεια ή ρήγμα, αλλά να πηγάζει από πιο υπόγειες, ανθρώπινες ανάγκες: για ερωτική επιβεβαίωση, για παιχνίδι, για εξερεύνηση.
Αν αυτό σημαίνει ότι πρέπει να την αποδεχτούμε; Όχι. Αλλά η κατανόηση των κινήτρων ίσως μας φέρει πιο κοντά σε μια ειλικρινή σχέση – είτε αυτή είναι μονογαμική είτε όχι.
