Τα Βορίζια της Κρήτης βρέθηκαν ξανά στο επίκεντρο της δημοσιότητας, μετά από μια αιματηρή σύγκρουση δύο οικογενειών, που αφήνει πίσω της νεκρούς και φόβο.
Η βεντέτα, ένα φαινόμενο που καθορίζει για δεκαετίες τις σχέσεις ανάμεσα σε οικογένειες, ξυπνά μνήμες μιας άλλης εποχής, όπου η τιμή ζυγίζεται με αίμα. Απέναντί της, ο σασμός παραμένει η ελπίδα για ειρήνη, μια τελετουργία συμφιλίωσης που μπορεί να σπάσει τον κύκλο της εκδίκησης. Σήμερα, όμως, η Κρήτη φαίνεται να παλεύει ανάμεσα στη διατήρηση της παράδοσης και στη νομοθετική τάξη ενός σύγχρονου κράτους.
Η λέξη «βεντέτα» προέρχεται από το ιταλικό vendetta, που σημαίνει εκδίκηση, αλλά στην Κρήτη αποκτά βαθύτερο κοινωνικό νόημα. Η βεντέτα δεν είναι απλώς μια πράξη αντεκδίκησης· είναι κοινωνική τελετουργία και σχεδόν άγραφος νόμος τιμής, που περνά από γενιά σε γενιά. Συνήθως ξεκινά από ένα περιστατικό – μια προσβολή, έναν καυγά ή μια δολοφονία – και εξελίσσεται σε κύκλο αίματος που μπορεί να διαρκέσει δεκαετίες. Οι άνδρες της οικογένειας θεωρούν υποχρέωσή τους να «πάρουν το αίμα πίσω», ενώ οι κάτοικοι ζουν υπό τη σκιά συνεχούς φόβου. Οι αρχές περιορίζονται συχνά στο ρόλο του θεατή, καθώς οι κανόνες της τοπικής κοινωνίας υπερβαίνουν τις επίσημες διαδικασίες δικαιοσύνης.
Απέναντι στη βεντέτα στέκεται ο σασμός, μια έννοια που πηγάζει από το ρήμα «σάζω», δηλαδή «συμφιλιώνω».
