Μαξ ΜακΚάντλες: Ο γλυκός, γενναιόδωρος και συντροφικός ήρωας του Poor Things είναι ο άντρας που αγαπάμε

Η 23χρονη Ιόλη, στο διπλανό γραφείο, στο newsroom του in.gr, ισχυρίζεται ότι τα γεμάτα ανακουφιστική θαλπωρή και κατανόηση λόγια του Μαξ ΜακΚάντλες -«το σώμα σου είναι δικό σου Μπέλα Μπάξτερ, ζηλεύω μόνο τον χρόνο που πέρασαν αυτοί οι άντρες μαζί σου»-, στην αγαπημένη του, όταν αυτή του υπενθυμίζει ότι δούλευε σε οίκο ανοχής, είναι μια ευθύβολη αναφορά στους στίχους του Τάσου Λειβαδίτη από το ποίημα «Αυτό το αστέρι είναι για όλους μας»:

Θα μπορούσα ακόμα και να χαμογελάσω στον άντρα
που σ’ έχει δει γυμνή πριν από μένα, να του χαμογελάσω,
που του δόθηκε μια τόση ατέλειωτη ευτυχία.
Γιατί εγώ, αγαπημένη, σου χρωστάω κάτι
πιο πολύ απ’ τον έρωτα,
εγώ σου χρωστάω το τραγούδι και
την ελπίδα, τα δάκρυα και πάλι την ελπίδα.
Στην πιο μικρή στιγμή μαζί σου, έζησα όλη τη ζωή.

Το «Poor Things» είναι το είδος της ταινίας που πρέπει να δουν οι πάντες. Ο ατμοπάνκ κόσμος που εξυφαίνεται στην ταινία του Γιώργου Λάνθιμου είναι το τέλειο σκηνικό για το οδυνηρά ευχάριστο παιχνίδι των χρωμάτων, των αισθήσεων, των ιδεών και των περίπλοκων τρόπων με τους οποίους επικοινωνούν οι χαρακτήρες σε αυτό το εξωφρενικά εθιστικό, κινηματογραφικό σύμπαν.

Το Poor Things λειτουργεί ως ποιητική δικαιοσύνη για τα κακώς κείμενα μιας πατριαρχικής κοινωνίας σε μια πολυπόθητη επανάσταση της μεγάλης οθόνης. Η αφήγηση αμφισβητεί με χιούμορ τα κοινωνικά πρότυπα και τις καταπιεστικές δομές που έχουν στοιχειώσει όχι μόνο τις γυναίκες αλλά και άλλες περιθωριοποιημένες ομάδες. Για να γίνουν τα πράγματα πιο ενδιαφέροντα, αυτά τα θέματα εξερευνώνται μέσα από τα μάτια της Μπέλα, ενός παιδιού στο σώμα μιας ενήλικης γυναίκας, η οποία δημιουργείται σε ένα ελεγχόμενο, ουτοπικό περιβάλλον, που ιδανικά θα έπρεπε να ικανοποιεί όλες τις ανάγκες της.

 

View this post on Instagram

 

A post shared by Poor Things (@poorthingsfilm)

Αυτό που δεν αντιλαμβάνεται ο δημιουργός της είναι η ολοένα αυξανόμενη ανθρώπινη επιθυμία της να εξερευνήσει και να κατανοήσει πώς λειτουργεί ο κόσμος. Δυστυχώς, το παιδί βρίσκεται στο σώμα μιας γυναίκας στη βικτοριανή εποχή.

Αυτή η συντηρητική εποχή έχει συχνά αποτελέσει αντικείμενο σχολιασμού για τα κοινωνικά ζητήματα των γυναικών ωστόσο, το Poor Things είναι αρκετά αναχρονιστικό, ακροβατώντας με μαεστρία σε μια ανακριβή ρετροφουτουριστική «φέτα» του χρόνου.

Παραδόξως, η ταινία δεν πολεμάει τους άνδρες που παίρνουν αποφάσεις για τις ζωές των γυναικών. Απλά τους σταμπιλάρει και τους απομονώνει. Σε αυτό το σημείο μπαίνει στο παιχνίδι ο Μαξ ΜακΚάντλες, το είδος του άνδρα που ο κόσμος χρειάζεται περισσότερο.

Δεν λέω ότι ο Μαξ είναι ένας τέλειος άνδρας. Κανείς δεν είναι τέλειος στην εποχή μας. Ούτε η πεμπτουσία της ηρωίδας μας είναι τέλεια -πέρα από υπέροχη.

Αλλά όπως και η Μπέλα, έτσι και ο Μαξ αντιπροσωπεύει κάτι περισσότερο από τους δυαδικούς περιορισμούς του τι πρέπει να είναι οι άνδρες και οι γυναίκες. Ο Μαξ είναι ένας χαρακτήρας που λατρεύει τη γνώση και αποφεύγει τα βιαστικά συμπεράσματα -εξερευνά τον συνομιλητή του, ενίοτε με παιδική λαχτάρα ίδια με αυτή της Μπέλα.

Έχει μεγαλώσει σε έναν κόσμο όπου οι γυναίκες είναι αντικείμενα που οι άνδρες μπορούν να κατέχουν και να παλεύουν για αυτά. Είναι φυσικό να συμμετέχει και ο ίδιος σε αυτή τη συντηρητική ηθική, αλλά τι είναι αυτό που πραγματικά κάνει έναν άνδρα καλύτερο άνδρα; Τι κάνει τον Μαξ καλύτερο από τον Ντάνκαν ή ακόμη και από τον Άλφι;

Προερχόμενος από φτωχό περιβάλλον, σε αντίθεση με τους συμφοιτητές του στο πανεπιστήμιο, ο Μαξ έχει ήδη εκτεθεί στις αδικίες της κοινωνίας του. Είναι φοιτητής στο Πανεπιστήμιο Γκόντγουιν Μπάξτερ και γοητευμένος από το έργο του Γκόντγουιν, τον οποίο λατρεύει σαν άνθρωπο.

Σε μια επίδειξη της δικής του ικανότητας να βλέπει πέρα από την επιφανειακή φύση των ανθρώπων γύρω του, ο Μαξ υπερασπίζεται τον Γκόντγουιν όταν οι άλλοι φοιτητές τον συγκρίνουν με ένα τέρας. Κανείς δεν έμαθε στον Μαξ να βλέπει τον κόσμο με αυτόν τον τρόπο, έφτασε εκεί λόγω της δικής του κατανόησης, ενσυναίσθησης και τελικά ανθεκτικότητας.

Ο Γκόντγουιν έχει μελετήσει τα έργα του Μαξ και τα ξεχωρίζει οπότε τον προσλαμβάνει για να τον βοηθήσει στο προσωπικό του έργο, την παρατήρηση της γνωστικής και κοινωνικής συμπεριφορά της Μπέλα, καθώς το μυαλό της εξελίσσεται ραγδαία κάθε μέρα που περνάει.

Αν και με κίνητρο την ακαδημαϊκή αναζήτηση, σταδιακά, μέσα από τις συναντήσεις του με την Μπέλα, ο Μαξ αρχίζει να αναπτύσσει συναισθήματα. Η Μπέλα, η οποία μόλις ανακάλυψε τη σεξουαλικότητά της, δε δίνει δεκάρα για το πλαίσιο μέσα από το οποίο την βλέπει ο νεαρός φοιτητής.

Ο Γκόντγουιν, για λόγους πειραματισμού, προτείνει στον Μαξ να παντρευτεί τη Μπέλα. Ο Μαξ θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει την αφέλεια της Μπέλα για να δράσει σύμφωνα με την ορμή της επιθυμίας του, όπως κάνει αργότερα ο φίλαυτος και φλύαρος Ντάνκαν, αλλά ο Μαξ αντιτίθεται στην πρόταση του Γκόντγουιν, τονίζοντας ότι και η Μπέλα πρέπει να συναινέσει στο γάμο.

Τα ελαττώματα του Μαξ παίρνουν πράγματι μορφή όταν ο γάμος του με τη Μπέλα απειλείται από την άφιξη του Ντάνκαν. Καταφεύγει σε σκέψεις βίας για να προστατεύσει αυτή τη γυναίκα που νομίζει ότι του ανήκει επειδή είναι πλέον αρραβωνιασμένοι. Αλλά και πάλι, αυτή είναι η μόνη αδυναμία στην οποία έχει εκτεθεί ο Μαξ. Αφού η Μπέλα φεύγει, συμβιβάζεται με το ότι πράγματι η Μπέλα δεν μπορεί να ανήκει σε κανέναν.

Μετά την αποχώρησή της από το ουτοπικό καταφύγιο του δημιουργού της, η Μπέλα, εξερευνά το νόημα της ύπαρξης ως άνθρωπος και ως γυναίκα, δοκιμάζει τα σεξουαλικά της όρια, συναντά τον πόνο των μη προνομιούχων. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού της, διασταυρώνεται με αμέτρητους ανθρώπους, συνομιλεί φιλοσοφικά, κατανοεί τις έννοιες «καλό» και «κακό», ενδυναμώνεται.

Μόνο αφού επιλέγει να πουλήσει το σώμα της για χρήματα, συνειδητοποιεί πώς οι περισσότεροι άνδρες βλέπουν τις γυναίκες ως αντικείμενα που μπορούν να τους ανήκουν. Η απαγόρευση των σεξουαλικών επιλογών των γυναικών έχει συνδεθεί με την υπερηφάνεια και τις ανασφάλειες των ίδιων των ανδρών.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο έλκεται από τον Μαξ όταν επιστρέφει στο Λονδίνο για να φοιτήσει στον Γκόντγουιν. Ο Μαξ αποφεύγει να αναφερθεί στον αρραβώνα τους. Όταν τον ρωτάει αυτός παραδέχεται ότι δεν πιστεύει ότι η γυναίκα πρέπει να δεσμευτεί από κάτι.

Είναι ξεκάθαρο ότι η Μπέλα δεν είναι το μόνο άτομο που εξελίχθηκε κατά τη διάρκεια του χρόνου που ήταν έξω και εξερευνούσε τον κόσμο. Ο Μαξ, επίσης, έριξε πολλή δουλειά.

Τι κάνει, τελικά, έναν καλύτερο άνθρωπο και γιατί ο Μαξ είναι καλύτερος άνθρωπος από τον Ντάνκαν ή τον Άλφι; Το γεγονός ότι ο Μαξ είναι ένα άτομο που δεν αναστέλλεται από τις προϋπάρχουσες αντιλήψεις που διέπουν τις πεποιθήσεις του. Υποβάλλει με γενναιότητα τον εαυτό του στην αλλαγή και μεταμορφώνεται σε μια καλύτερη εκδοχή του εαυτού του.

Ίσως, σε έναν κόσμο γεμάτο από σαιξπηρικούς εραστές, ο Μαξ είναι ένας αληθινά ρομαντικός.