Η Γαλλία πρότεινε να περιοριστεί η χρήση βρετανικών στρατιωτικών εξαρτημάτων στο πρόγραμμα του αμυντικού ταμείου της ΕΕ. Πρόκειται για μια κίνηση που θα μπορούσε να περιπλέξει τις διαπραγματεύσεις για την ένταξη του Ηνωμένου Βασιλείου στο πρόγραμμα.
Τέσσερις διπλωματικές πηγές ανέφεραν στον Guardian ότι Γάλλοι αξιωματούχοι πρότειναν να τεθεί ανώτατο όριο 50% στην αξία των βρετανικών εξαρτημάτων σε έργα που χρηματοδοτούνται από το ταμείο της ΕΕ «Δράση για την Ασφάλεια στην Ευρώπη» (Safe) ύψους 150 δισ. ευρώ.
Το πρόγραμμα δανείων αποτελεί μέρος της προσπάθειας της ΕΕ να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες κατά 800 δισ. ευρώ και να επανεξοπλίσει την ήπειρο. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, εξήρε το πρόγραμμα την Τρίτη. Μεταξύ άλλων, δήλωσε η ταχύτητα με την οποία κινήθηκε η Επιτροπή επιβεβαιώνει «το αίσθημα επείγοντος που χρειαζόμαστε».
Η πόρτα για μεγαλύτερη συμμετοχή του Ηνωμένου Βασιλείου άνοιξε τον Μάιο. Τότε ο Κιρ Στάρμερ και η φον ντερ Λάιεν υπέγραψαν συμφωνία συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας. Χωρίς αυτή τη συμφωνία, το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα μπορούσε ποτέ να παρέχει περισσότερο από το 35% της αξίας των εξαρτημάτων οποιουδήποτε έργου χρηματοδοτούμενου από το SAFE.
Η δύσκολη εξίσωση της συμμετοχής του Ηνωμένου Βασιλείου
Ωστόσο, το Ηνωμένο Βασίλειο πρέπει ακόμη να διαπραγματευτεί μια τεχνική συμφωνία για να εξασφαλίσει μεγαλύτερο ρόλο για τις αμυντικές του εταιρείες, ενώ η ΕΕ θα μπορούσε να επιβάλει περιορισμούς στη συμμετοχή της Βρετανίας. Η βρετανική κυβέρνηση πρέπει επίσης να διαπραγματευτεί ένα τέλος για να ενταχθεί στο πρόγραμμα.
Τα όρια στις βρετανικές εισφορές προτάθηκαν κατά τη διάρκεια εσωτερικών συναντήσεων, καθώς τα κράτη μέλη της ΕΕ προετοιμάζουν μια διαπραγματευτική εντολή για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή πριν από τις συνομιλίες με την κυβέρνηση του Keir Starmer.
Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Επιτροπή θα διαπραγματευτούν το κόστος και τους όρους της ένταξης της Βρετανίας στο Safe τις επόμενες εβδομάδες, αλλά πρώτα η ΕΕ πρέπει να καταλήξει σε ομοφωνία σχετικά με τη θέση της.
Η μεγάλη πλειοψηφία των κρατών μελών αντιτίθεται στους περιορισμούς στη συμμετοχή του Ηνωμένου Βασιλείου, καθώς επιθυμούν ευελιξία όσον αφορά τις προμήθειες στον τομέα της άμυνας. Ένας διπλωμάτης της ΕΕ χαρακτήρισε το προτεινόμενο όριο του 50 % ως «την κλασική γαλλική εμμονή».
Η Γαλλία υποστηρίζει από καιρό την ιδέα μιας ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας ανεξάρτητης από τις ΗΠΑ: έχει επίσης υποστηρίξει ότι, μετά το Brexit, η Βρετανία δεν μπορεί πλέον να αποκομίζει τα οφέλη της ενιαίας αγοράς της ΕΕ.
Οι συζητήσεις με Καναδά και Ηνωμένο Βασίλειο για το Safe
Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν προτίθεται να υποβάλει αίτηση για δάνεια, τα οποία προορίζονται για τα κράτη μέλη της ΕΕ, αλλά ελπίζει ότι οι βρετανικές εταιρείες άμυνας θα επωφεληθούν από την έκρηξη των δαπανών. Μια επίσημη συμφωνία για την ένταξη στο Safe θα διευκόλυνε τις βρετανικές εταιρείες να ενταχθούν στις αλυσίδες εφοδιασμού άμυνας για την παροχή εξοπλισμού, που κυμαίνεται από μικρά drones, πυρομαχικά και όπλα πεζικού έως συστήματα πυροβολικού με δυνατότητες ακριβείας.
Ένας εκπρόσωπος της μόνιμης αντιπροσωπείας της Γαλλίας στις Βρυξέλλες δήλωσε: «Υποστηρίζουμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις προσπάθειές της να καθορίσει τους όρους για τη συμμετοχή του Ηνωμένου Βασιλείου στο Safe. Η βάση για αυτό παρέχεται από τον κανονισμό Safe, ο οποίος ορίζει, μεταξύ άλλων αρχών, ότι ορισμένα από τα εξαρτήματα πρέπει να προέρχονται από τη βιομηχανία της ΕΕ».
Το Ηνωμένο Βασίλειο πρέπει επίσης να διαπραγματευτεί το τέλος συμμετοχής στο πρόγραμμα, το οποίο προορίζεται να καλύψει τα διοικητικά έξοδα. Οι ανώτατοι διπλωμάτες της ΕΕ αναμένεται να συζητήσουν την Τετάρτη την ένταξη του Ηνωμένου Βασιλείου στο Safe, καθώς και ένα παράλληλο κείμενο για τον Καναδά, ο οποίος επίσης υπέγραψε πρόσφατα ένα σύμφωνο άμυνας και ασφάλειας με την Ένωση.
Ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για θέματα άμυνας, Τόμας Ρενιέρ, δήλωσε: «Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι ένας ουσιαστικός εταίρος και σύμμαχος της ΕΕ, με τον οποίο ο πρόεδρος υπέγραψε συμφωνία συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας τον Μάιο. Διαθέτει μια πολύ προηγμένη αμυντική βιομηχανία, έχουμε πολλά κοινά συμφέροντα, εξ ου και η βούλησή μας να υπογράψουμε μια συμφωνία αμοιβαίου οφέλους για την πλήρη ένταξή του στο μέσο Safe».
