Από την Πέμπτη το βράδυ στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών ένα μάθημα συμμετοχικής ιστοριογραφίας παραδίδεται. Από συντελεστές ύψιστης κοινωνικής ευθύνης.
Το «Mein Kampf» «παίζεται» από κάποιους που ακριβώς μη όντας «ηθοποιοί» εκπροσωπούν όσους από εμάς θα θέλαμε να συμπράξουμε στην επικαιροποίηση μιας απίστευτα εγκληματικής αποφυγής.
Ενα βιβλίο τού τίποτα –που στα πρώτα χρόνια της έκδοσής του δεν είχε προκαλέσει παρά αδιαφορία και μειδιάματα –μετά το 1934 διέφυγε τον ευεργετικό ανταγωνισμό του ασήμαντου επειδή υποστηρίχθηκε από μια εξουσία η οποία στόχευε το περιεχόμενό του να το μεταβάλει σε άθλια πράξη.
Ο όρος «ατομική κοινωνία» δεν είναι πολύ γνωστός. Στην πολιτική ψυχολογία, αξιοποιώντας την εικονογραφία της κίνησης των ηλεκτρονίων γύρω από έναν και μόνο πυρήνα, χρησιμοποιήθηκε για να μεταγράψει μεταφορικά τη θρησκευτική υποχρέωση του κάθε Γερμανού να επικοινωνεί μόνο με τον ηγέτη «Του». Και κυρίως, κυρίως αυτό: να του απαγορεύεται να ανταλλάσσει γνώμες με οποιονδήποτε άλλον συμπολίτη του πάνω σε όσα ο πυρήνας πρόσταζε.
Η οριζόντια δημοκρατική σχέση –το σωστικό καταφύγιο του διαλόγου –εκτοπίζεται από την κάθετη επιβολή όπου η εκτέλεση της εντολής δεν επιτρέπει σε κάθε … ηλεκτρόνιο, σε κάθε πολίτη, την παραμικρή αμφισβήτηση.
Στην υπηρεσία αυτής της εξάρτησης τέθηκε αυτό το παραισθησιογόνο βιβλίο ιδρύοντας σε κάθε χρήστη το «ηθικό» (!) χρέος της ασυζήτητης υποταγής. Στη Στέγη αυτές τις ημέρες όχι απλώς αποκαλύπτεται αλλά παρέχεται η δυνατότητα μέσα από μια μοναδική δραματοποίηση των Helgard Haug και Daniel Wetzel να αντιληφθεί κανείς τι ρόλο έπαιξε για τον κάθε Γερμανό –αλλά και για άλλους –αυτή η «Βίβλος».
Με το πρόσχημα της εθνικής διαμαρτυρίας ένας λαός, ίσως την εποχή εκείνη από τους πιο μορφωμένους, υπετάγη στην παραληρηματική πρόκληση. Κάτι που σημαίνει πως τίποτα δεν μπορεί για κανέναν να αποκλεισθεί αν δεν είμαστε προετοιμασμένοι να μην ενδώσουμε στην οποιαδήποτε αποκλειστική εκλεκτικότητα. Οταν αυτή εκλαμβάνεται ως τέτοια, ως αποκλειστική, σε μύριες συλλογικές αθλιότητες μπορεί να οδηγήσει.
Η παράσταση συνιστά, όπως ειπώθηκε πιο πάνω, ένα μάθημα συμμετοχικής ιστοριογραφίας. Στο ενδεχόμενο να το «ακούσουμε», ίσως, το δικό μας χρέος να ανησυχούμε να έχει υπηρετηθεί.
Ο κ. Γιάννης Μεταξάς, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, είναι τακτικό μέλος της Académie Européenne Interdisciplinaire des Sciences.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
