Ο Ηλίας Παπαδημητρακόπουλος στο Megaron Plus

Αφιέρωμα στον ηλείο διηγηματογράφο πραγματοποιούν το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και το περιοδικό «Ο Αναγνώστης» την Πέμπτη 23 Ιανουαρίου

Το συγγραφικό έτος 2013 έκλεισε για τον γνωστό και βραβευμένο διηγηματογράφο Ηλία Χ. Παπαδημητρακόπουλο με ένα διήγημα που έγραψε για το «Βήμα της Κυριακής» της 22ας Δεκεμβρίου, το «Γαλοπούλας εγκώμιον». Είναι το τελευταίο κείμενο που θα προστεθεί στον υπό έκδοση τόμο Υποκείμενα, ο οποίος περιλαμβάνει ποικίλα κείμενα «εκτός διηγηματογραφίας», όπως λέει ο ίδιος, γραμμένα από το 2000 ως το 2013. Με τον τόμο ολοκληρώνεται ένας κύκλος των απάντων του, μια σειρά μη διηγηματογραφικού υλικού που ξεκίνησε με τα Παρακείμενα (Κέδρος, 1983) και συνεχίστηκε με τα Αποκείμενα (Νεφέλη, 2000), η οποία, μαζί με την εξάτομη έκδοση Άπαντα τα διηγήματα (Γαβριηλίδης, 2012), ολοκληρώνει την αποτύπωση της συγγραφικής φυσιογνωμίας του κατά συντομίαν αποκαλούμενου από τους φίλους και τους γνωστούς του ΗΧΠ.

Γιορτάζοντας τη συμπλήρωση σαράντα χρόνων από τη δημοσίευση της πρώτης συλλογής διηγημάτων του Οδοντόκρεμα με χλωροφύλλη (1973), το Μegaron Plus σε συνεργασία με το ηλεκτρονικό περιοδικό για το βιβλίο «Ο Αναγνώστης» φιλοξενεί εκδήλωση αφιερωμένη στον Η. Χ. Παπαδημητρακόπουλο, την Πέμπτη 23 Ιανουαρίου, στις 7.00 μ.μ. Τη ζωή και το έργο του τιμώμενου θα παρουσιάσει η κριτικός λογοτεχνίας Ελισάβετ Κοτζιά και οι ηθοποιοί Στέλιος Μάινας και Αλεξάνδρα Σακελλαροπούλου θα διαβάσουν διηγήματά του. Στη διάρκεια της βραδιάς θα προβληθεί το ντοκιμαντέρ του Λευτέρη Ξανθόπουλου για τον Η. Χ. Παπαδημητρακόπουλο «Σπίτι δίπλα στη θάλασσα» (2007) και η εκδήλωση θα ολοκληρωθεί με συζήτηση του συγγραφέα με τον δημοσιογράφο Γιάννη Μπασκόζο.
Δημιουργό «ενός ανεπανάληπτου σύμπαντος των απλών καθαρών γραμμών, της αυστηρής δομικής σύνθεσης, της ανεξάντλητης δροσιάς και του λεπταίσθητου χιούμορ» χαρακτηρίζει στο vima.gr η Ελισάβετ Κοτζιά τον συγγραφέα. «Η τέχνη έχει δύο τρόπους», εξηγεί, «Από τη μια υπάρχουν τα ογκώδη, πολυσέλιδα, πολυσήμαντα μυθιστορήματα –Ντοστογιέφσκι, Ντίκενς, Τζόυς και Προυστ, συγγραφείς που πλάθουν μεγάλα, τεράστια, θεόρατα οικοδομήματα, υπέρογκους κόσμους οι οποίοι εγκαθίστανται, καταλαμβάνουν την φαντασία και κερδίζουν το νου μας. Κι απ’ την άλλη υπάρχουν τα μικρά, τα λιτά, τα απέριττα κείμενα τα οποία -απίστευτο αλλά αληθινό- αναπτύσσονται με αντίστοιχο τρόπο, πλάθουν ένα εξίσου ακατάλυτο σύμπαν και δημιουργούν εξίσου αξέχαστους κόσμους. Δεν έχουμε παρά να θυμηθούμε τις γοργές μονοκοντυλιές των γιαπωνέζικων χαϊκού, να σκεφτούμε τα 154 στοχαστικά ποιήματα του Kωνσταντίνου Καβάφη και να φέρουμε στον νου μας την ανεπανάληπτη γοητεία των μικρών διηγημάτων του Τσέχοφ. Στη δεύτερη κατηγορία του λιτού και απέριττου τρόπου ανήκουν τα 85 σοφά καμωμένα διηγήματα του Ηλία Χ. Παπαδημητρακόπουλου». Διηγήματα τα οποία «συλλαμβάνουν τον ρυθμό του κόσμου», τοποθετώντας στο κέντρο τους τον πεζογράφο ο οποίος παρατηρεί, αναπολεί, περιγράφει, σχολιάζει διακριτικά, καθιερώνοντας ένα λογοτεχνικό λόγο κομψό και παιγνιώδη στον οποίο ακρίβεια και σαφήνεια, νοσταλγία και συγκίνηση, χιούμορ και ειρωνεία έχουν το καθένα το μερτικό τους, έναν λόγο που ξεχωρίζει ως «ανεπανάληπτο μείγμα παλαιϊκής κομψότητας και σύγχρονης λιτότητας».
Ο ΗΧΠ γεννήθηκε στον νότο, στον Πύργο της Ηλείας, το 1930 αλλά έζησε πολλά χρόνια στον βορρά. Σπούδασε στη Στρατιωτική Σχολή Ιατρικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από το 1949 ως το 1955 και υπηρέτησε στην Καβάλα από το 1959 ως το 1968. Εκεί γνώρισε τον θεσσαλονικιό Ν. Γ. Πεντζίκη από τον οποίο επηρεάστηκε, εκεί, στο περιοδικό Αργώ δημοσίευσε το 1962 και το πρώτο του διήγημα, τις «Φρακασάνες», που γεννήθηκε από τη νοσταλγία για τον τόπο του. Αρχίατρος στον Στρατό, έπρεπε να πάρει έγκριση για τη δημοσίευση, κι έτσι κατέφυγε στη λύση του ψευδωνύμου. Το διήγημα για τις «φρακασάνες», τα πρώιμα σύκα, εμφανίστηκε στο περιοδικό με την υπογραφή Θανάσης Χιλιώτης.
Τρία χρόνια αργότερα, πάντα στην Καβάλα, πρωτοστάτησε στην έκδοση του λογοτεχνικού περιοδικού Σκαπτή Ύλη. Από το 2006 είναι τακτικός συνεργάτης του περιοδικού τέχνης και πολιτισμού Οροπέδιο, που εδρεύει στη Νεμούτα Φολόης Ολυμπίας. Στο διάστημα ανάμεσά τους δημοσιεύσεις του -διηγήματα, δοκίμια, κριτικές- εμφανίστηκαν στα περιοδικά Αντί, Γιατί, Γράμματα και Τέχνες, Το Τέταρτο, Τραμ, Χάρτης κ.ά.: Αυτοτελώς εκδόθηκαν οι συλλογές διηγημάτων Οδοντόκρεμα με χλωροφύλλη (1973), Θερμά θαλάσσια λουτρά (1980), Ο γενικός αρχειοθέτης (1989), Ροζαμούνδη (1995), Τόποι τέσσερεις συν τρεις (2001), Ο οβολός και άλλα διηγήματα (2004), Ο θησαυρός των αηδονιών (2009), το μακρύ διήγημα Συγκοπή πλατάνου (2010) κ.ά. Έχει γράψει δοκίμια για τον Παπαδιαμάντη, τον Καρκαβίτσα, τον Καχτίτση, τον Όμηρο Πέλλα. Έχει επιμεληθεί εκδόσεις, έχει γράψει κριτικές κινηματογραφικών ταινιών και θεατρικών έργων. Μυθιστόρημα όμως δεν έχει γράψει. «Ο τρόπος με τον οποίο δουλεύω δεν ταίριαζε με τη συγγραφή ενός μυθιστορήματος» είχε πει παλιότερα σε συνέντευξή του στο «Βήμα».
Από τον Στρατό αποστρατεύτηκε το 1983. Τη λογοτεχνία την υπηρετεί ακόμη. Το 1996 τιμήθηκε με το Βραβείο διηγήματος του περιοδικού Διαβάζω, το 1997 έλαβε το Κρατικό Βραβείο χρονικού-μαρτυρίας και το 2010 το Ίδρυμα Πέτρου Χάρη της Ακαδημίας Αθηνών τον βράβευσε για το σύνολο του έργου του.
Σήμερα, στα 83 του, ο αρχίατρος από τον Πύργο παραμένει εμμονικός με την ακριβόλογη έκφραση που απεικονίζει την κατασταλαγμένη σκέψη και το ψημένο συναίσθημα και θεριακλής της παραδοσιακής τυπογραφίας. Άλλες γνωστές του ιδιότητες: ερασιτέχνης μα προκομμένος περιβολάρης της Πάρου -μαζί με τη σύζυγό του Νιόβη- και φανατικός γατόφιλος.
Το αφιέρωμα εγκαινιάζει τον κύκλο «Οι λογοτέχνες μιλούν στο κοινό τους» του Megaron Plus σε συνεργασία με τον «Αναγνώστη», σε επιμέλεια του Γιάννη Ν. Μπασκόζου. Στις εκδηλώσεις του κύκλου γίνεται ανασκόπηση του έργου καταξιωμένων λογοτεχνών με μακρά πορεία και σημαντικό έργο στα γράμματα και δίνεται η ευκαιρία στις νέες γενιές να αναπτύξουν διάλογο μαζί τους. Όσοι δεν μπορέσουν να παρακολουθήσουν την εκδήλωση από κοντά μπορούν να την παρακολουθήσουν σε ζωντανή μετάδοση από το Εθνικό Δίκτυο Έρευνας και Τεχνολογίας https://webcast.grnet.gr/

Ακολούθησε το Βήμα στο Google news και μάθε όλες τις τελευταίες ειδήσεις.