Ο πόλεμος, σύμφωνα με τη γνωστή ρήση του πρώσου στρατάρχη Καρλ φον Κλαούζεβιτς, είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα. Σε καιρούς κρίσης, όμως, τόσο η πολιτική όσο και ο πόλεμος περνούν σε δεύτερη μοίρα, μπρος στις ανάγκες της οικονομίας. Και να που τώρα, για λόγους πρωτίστως οικονομικούς, δύο προαιώνιοι αντίπαλοι, η Γαλλία και η Βρετανία, συνήψαν πρωτοφανούς εύρους αμυντική συμμαχία, με προοπτική 50 ετών, η οποία καλύπτει τα συμβατικά και τα πυρηνικά τους οπλοστάσια. Με απώτερο στόχο τη δραστική μείωση των κολοσσιαίων αμυντικών δαπανών τους. «Θαύμα» ή αναγκαιότητα;
Σκοπός της συμμαχίας είναι η διατήρηση όσο γίνεται μεγαλύτερης πολεμικής ισχύος- και κυρίως της δυνατότητας «προβολής» της όπου διακυβεύονται ζωτικά τους συμφέροντα- των δύο δυνάμεων, σε εποχή βαθιάς λιτότητας. Γιατί μόνο η ανάγκη εξοικονόμησης πόρων μπορεί να εξηγήσει πώς συμφώνησαν Γαλλία και Αγγλία, όχι μόνο να αποκαλύψουν η μία στην άλλη τα επτασφράγιστα πυρηνικά μυστικά τους αλλά και να στηρίζονται από εδώ και πέρα η μία στην άλλη για την… εναλλάξ χρήση των πυρηνοκίνητων αεροπλανοφόρων τους!
Από κοινού, οι δύο παραδοσιακές ευρωπαϊκές δυνάμεις αντιπροσωπεύουν το 45% του στρατιωτικού προϋπολογισμού της Γηραιάς Ηπείρου, το 55% των επιχειρησιακών τους δυνάμεων και το 70% του τομέα στρατιωτικής έρευνας και τεχνολογίας. Με τις συνέργειες που δημιουργούνται, καθεμιά τους υπολογίζει πως θα εξοικονομήσει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Τα κόκαλα του Ναπολέοντα, του Νέλσον, του Ερρίκου Ε΄ και της Ζαν ντ΄ Αρκ, αλλά και εκατομμυρίων αγγλογάλλων στρατιωτών και αμάχων που πέθαναν με βίαιο τρόπο στο πέρασμα των αιώνων για την τιμή- και το χρήμα- των δύο ευρωπαϊκών πάλαι ποτέ «ιμπέριουμ» μπορούν να τρίζουν όσο θέλουν. Αυτό που μετράει περισσότερο για Λονδίνο και Παρίσι σε αυτή τη φάση είναι τα δισεκατομμύρια στερλινών και ευρώ που θα περικόψουν στα πενήντα χρόνια- ευκταίας- διάρκειας της νέας «Εntente Εxtra-ordinaire». Της… «παράξενης συνεννόησης», δηλαδή, όπως την αποκάλεσαν οι «Τimes» του Λονδίνου, παραφράζοντας την «Εγκάρδια συνεννόηση» (Εntente Cordiale) του Α Δ Παγκοσμίου Πολέμου.
Γιατί «παράξενης»; Διότι, όπως ήδη ψιθυρίζεται και στις δύο πλευρές του Στενού του Γιβραλτάρ, πρόκειται για συμμαχία φιλόδοξη αλλά θνησιγενή: σύμφωνα με τον καθηγητή της London School of Εconomics Γκουίν Πρινς αποτελεί «θρίαμβο της ελπίδας επί της εμπειρίας», αφού «αρχίζει πανηγυρικά, αλλά δεν βλέπω με ποιο τρόπο δεν θα τελειώσει με δάκρυα». Και άλλες φορές, λέει, ακούσαμε μεγάλα λόγια για στενή στρατιωτική συνεργασία των δύο κρατών, όπως παλαιότερα μεταξύ των Γάλλων και των Γερμανών- αλλά το αποτέλεσμα ήταν… «μηδέν εις το πηλίκον». Αναφέρει χαρακτηριστικά τις αντίστοιχες κορόνες των Τόνι Μπλερ και Ζακ Σιράκ, πριν από μια δεκαετία, που ατόνησαν όταν η Γαλλία διαφώνησε με την εισβολή στο Ιράκ το 2003, σε αντίθεση με τους Βρετανούς, οι οποίοι (ξανά)ακολούθησαν πιστά τις ΗΠΑ.
Στην κοινή συνέντευξη Τύπου των δύο ηγετών μόνο ο Νικ Ρόμπινσον του ΒΒC τόλμησε να χαλάσει την εορταστική διάθεση με μια «προβοκατόρικη» ερώτηση: «Τι θα γίνει αν μελλοντικά οι Αργεντινοί επιχειρήσουν να ανακαταλάβουν τα νησιά Φόκλαντ και οι Γάλλοι διαφωνήσουν στην αποστολή του αεροπλανοφόρου “Σαρλ ντε Γκολ” στον Νότιο Ατλαντικό;» ρώτησε. Από πού θα απονηωθούν τα βρετανικά βομβαρδιστικά για να σώσουν τη φρουρά των Φόκλαντ;
«Αποκλείεται» έσπευσε να απαντήσει ο κ. Σαρκοζί: «Τι νομίζετε πως είναι η Γαλλία; Δεν είμαστε σύμμαχοι; Νομίζετε πως αν η Αγγλία αντιμετωπίσει σοβαρή κρίση, εμείς θα καθήσουμε άπραγοι με σταυρωμένα τα χέρια;». «Η πρώτη λέξη που μου ήρθε στον νου ήταν “ουί”» γράφει ειρωνικά η Αν Τρένεμαν των «Τimes» του Λονδίνου. Για όσους δεν θυμούνται, στον πόλεμο του 1982 οι Γάλλοι πούλησαν- με το αζημίωτο- στην αργεντίνικη χούντα τα αεροσκάφη «Σούπερ Εταντάρ», οπλισμένα με τους περίφημους πυραύλους αέρος- θαλάσσης «Εξοσέτ», που δυσκόλεψαν τη ζωή των αεροναυτικών δυνάμεων της Γηραιάς Αλβιώνος.
Και στη Γαλλία όμως η νεογκωλική «πατριωτική Δεξιά» το φυσάει και δεν κρυώνει: όλοι ήξεραν ότι ο «Σαρκό» είναι φιλο-ατλαντιστής, αλλά κανείς δεν περίμενε ότι θα παρέδιδε το «Σαρλ ντε Γκωλ», το καμάρι του γαλλικού στόλου, στους Αγγλοσάξονες! TI OΡΙΖΕΙ Η ΣΥΝΘΗΚΗ
Στρατιώτες με δύο σημαίες και κοινά πυρηνικά
Δύο συμφωνίες υπέγραψαν την περασμένη Τρίτη Κάμερον και Σαρκοζί.Η πρώτη αφορά τη δημιουργία νέας επίλεκτης «κοινής εκστρατευτικής δύναμης» ταχείας ανάπτυξης,που θα αποστέλλεται σε δύσκολες επιχειρήσεις στο εξωτερικό,είτε αυτόνομα είτε υπό τη σημαία του ΝΑΤΟ,του ΟΗΕ ή της Ευρωπαϊκής Ενωσης.Η κοινή δύναμη θα αριθμεί έως 5.000
οπλίτες και θα αρχίσει να εκπαιδεύεται το 2011. Η δεύτερη συμφωνία αφορά την κοινή διαχείριση των γαλλικών και βρετανικών πυρηνικών αεροπλανοφόρων,αλλά και των ερευνητικών κέντρων (από το 2014 και μετά) όπου τελειοποιούνται τα νέα πυρηνικά όπλα τους.
Βρετανικά μαχητικά αεροσκάφη θα μπορούν μετά το 2020 (και τις απαραίτητες τεχνικές τροποποιήσεις) να επιχειρούν με βάση το γαλλικό πυρηνοκίνητο αεροπλανοφόρο «Σαρλ ντε Γκωλ»,ενώ γαλλικά τζετ θα απονηώνονται από το αγγλικό ΗΜS «Queen Εlizabeth ΙΙ».
Η μια χώρα θα βοηθάει την άλλη και στη μεταφορά και στη συντήρηση πυρηνικών κεφαλών,ενώ θα συνεργάζονται και στην εκπαίδευση πιλότων ελικοπτέρων και μεταγωγι- κών αεροσκα- φών.
ΟΙ ΠΕΝΤΕ ΜΕΓΑΛΕΣ ΣΥΡΡΑΞΕΙΣ – 900 ΧΡΟΝΙΑ ΕΧΘΡΟΙ, 100 ΧΡΟΝΙΑ ΣΥΜΜΑΧΟΙ
1. Απόβαση… από τη Νορμανδία!
Μάχη του Χέιστινγκς (1066)
Η πρώτη μεγάλη γαλλοβρετανικη σύρραξη έλαβε χώρα πριν από σχεδόν μια χιλιετία,το 1066, στην περίφημη μάχη του Χέιστινγκς.Οι Νορμανδοί, φύλο που προέκυψε από την επιμιξία των επιδρομέων Βίκινγκς με τους φράγκους κατοίκους της σημερινής Νορμανδίας,εισέβαλαν στη Βρετανία υπό την ηγεσία του (υποτελούς τού γάλλου βασιλιά) Δούκα Γουλιέλμου Β΄ και κατανίκησαν τους ντόπιους Αγγλοσάξονες,σκοτώνοντας τον βασιλιά τους Χάρολντ και αλλάζοντας για πάντα τη βρετανική ιστορία.
Μάλιστα για αρκετά χρόνια οι νέοι νορμανδοί βασιλείς της Αγγλίας συνέχισαν να πληρώνουν φόρο υποτελείας στον γάλλο άνακτα.Και μπορεί οι σύγχρονοι Βρετανοί να μη θέλουν να το παραδεχθούν,αλλά ο περίφημος Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος,το υπόδειγμα του άγγλου μεσαιωνικού βασιλιά-πολεμιστή,ήταν…Γάλλος – αφού μιλούσε μόνο γαλλικά και έζησε περισσότερο στην Ακουιτανία παρά στο Λονδίνο.
2. Μακριά τόξα τρυπούν τους Φράγκους
Μάχη του Αζινκούρ (1415)
Η μάχη του Αζινκούρ,τον Οκτώβριο του 1415,ήταν το αποκορύφωμα του λεγόμενου Εκατονταετούς Πολέμου (1328-1453) μεταξύ των δύο κρατών.Αν και ο ηγέτης των Αγγλων,ο Ερρίκος Ε΄, αντιμετώπισε αριθμητικά υπέρτερη γαλλική δύναμη,στην οποία συμμετείχαν οι πιο φημισμένοι φράγκοι ιππότες – ευγενείς,χρησιμοποίησε έξυπνα τους τοξότες του,που διέθεταν το περίφημο μακρό τόξο.Τα βέλη του μπορούσαν να διαπεράσουν τις ατσάλινες πανοπλίες! Η νίκη του Ερρίκου απαθανατίστηκε,εξιδανικευμένη φυσικά,στην περίφημη τραγωδία του Σαίξπηρ που φέρει το όνομα του.Η κυριαρχία όμως των Αγγλων στη Βορειοδυτική Γαλλία δεν έμελλε να διαρκέσει πολύ.Ο νέος βασιλιάς των Γάλλων Κάρολος Ζ΄ κατατρόπωσε τους εισβολείς στις μάχες του Πατέ και του Φορμινί,όπου πρώτη φορά χρησιμοποίησε πυροβόλα- εκδιώκοντάς τους από το γαλλικό έδαφος.
3. Γαλλική εκδίκηση στον Νέο Κόσμο
Μάχη του Γιορκτάουν (1781)
Εχοντας απολέσει τις αποικίες τους στη Βόρεια Αμερική έπειτα από διαδοχικούς πολέμους με το βρετανικό στέμμα καθ΄ όλη τη διάρκεια του 18ου αιώνα,και ιδιαίτερα τον λεγόμενο Επταετή Πόλεμο στα μέσα του αιώνα,οι Γάλλοι βρήκαν την ευκαιρία να πάρουν εκδίκηση, στηρίζοντας έμπρακτα την αμερικανική επανάσταση το 1778.Το Παρίσι απέστειλε τακτικό στρατό και πολεμικά πλοία στην άλλη άκρη του Ατλαντικού,γέρνοντας την πλάστιγγα υπέρ των επαναστατημένων αποίκων.Στη μάχη του Γιορκτάουν το 1781 οι άγγλοι ερυθροχίτωνες νικήθηκαν κατά κράτος από τις γαλλοαμερικανικές δυνάμεις.Δύο χρόνια αργότερα με τη Συνθήκη των Παρισίων οριστικοποιήθηκε η απώλεια των ΗΠΑ για τη Βρετανία.Στη Γαλλία πάντως ο πόλεμος αυτός δεν ήταν δημοφιλής, αφού κόστισε ακριβά,χωρίς να αποφέρει εδαφικά ανταλλάγματα.
4. Από το Τραφάλγκαρ στο Βατερλό
Ναπολεόντειοι πόλεμοι (1803- 1815)
Η Βρετανία προσπάθησενα πνίξει τη Γαλλική Επανάσταση στη γέννησή της.Σταδιακά οι γάλλοι επαναστάτες παρέδωσαν την εξουσία στον χαρισματικό στρατηγό και ήρωα της μάχης της Τουλόν (1793) Ναπολέοντα Βοναπάρτη.Βρετανοί και Γάλλοι πολέμησαν άγρια από την Αίγυπτο ως την Ιταλία και ο πανίσχυρος αγγλικός στόλος επέβαλε πλήρη αποκλεισμό στη Γαλλία.Το 1805 ο (αυτοκράτορας πλέον) Ναπολέων προσπάθησε να σπάσει το «μπλόκο»,με σκοπό να εισβάλει στη Βρετανία,αλλά οι ναυτικές δυνάμεις του ηττήθηκαν στη ναυμαχία του Τραφάλγκαρ,όπου σκοτώθηκε ο άγγλος ναύαρχος Νέλσον.Ηταν η αρχή του τέλους: εξασθενημένος από την ατυχή εισβολή στη Ρωσία και την ήττα στη «Μάχη των Εθνών»,ο Ναπολέων έπαιξε την τελευταία του ζαριά στο Βατερλό,αντιμετωπίζοντας τον ιδιοφυή άγγλο στρατηγό Δούκα του Γουέλινγκτον- και έχασε τα πάντα.
5. Πρώτη φορά μαζί στα χαρακώματα
Σομ (1916), Δουνκέρκη (1940), Νορμανδία (1944)
Μετά τη λήξητων Ναπολεόντειων πολέμων Γαλλία και Βρετανία δεν επιχείρησαν ξανά η μία κατά της άλλης- αν και η «υπόγεια» εχθρότητα παρέμενε.Αυτό δεν τις εμπόδισε να πολεμήσουν δίπλα δίπλα στην Κριμαία (κατά των Ρώσων) και στον Β΄ Πόλεμο του Οπίου (κατά των Κινέζων).
Πράγματι όμως ένωσαν τις δυνάμεις τους στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο με την «Εγκάρδια Συμμαχία».Μόνο την πρώτη ημέρα της αιματοβαμμένης μάχης του Σομ το 1916 οι Αγγλοι έχασαν 20.000 άνδρες.Είκοσι τέσσερα χρόνια αργότερα οι Βρετανοί επέστρεψαν στη Γαλλία για να πολεμήσουν μαζί τους Γερμανούς.Η χιτλερική όμως πολεμική μηχανή σάρωσε,αναγκάζοντας τους Γάλλους να παραδοθούν και τους Αγγλους να εγκαταλείψουν την ηπειρωτική Ευρώπη μέσω της Δουνκέρκης.Το 1944 ξαναγύρισαν και αποβιβάστηκαν στη Νορμανδία μαζί με τους νέους κοσμοκράτορες: τους Αμερικανούς.
ΑΠΟΨΕΙΣ
Ο ΓΑΛΛΟΣ
«Αργεί πολύ η ώρα του κοινού ευρωπαϊκού στρατού»
«Δεν υπάρχει ευρωπαϊκός στρατός. Και δεν θα υπάρξει όσο δεν υπάρχει ομοσπονδιακό ευρωπαϊκό κράτος,με μια ανώτατη αρχή εκλεγμένη καθολικά.Παρομοίως,Γαλλία και Βρετανία πλέον θα είναι απλώς έτοιμες να επιχειρήσουν από κοινού πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά εφόσον το θελήσουν» εξηγεί στο «Βήμα» ο διαπρεπής γάλλος διεθνολόγος Μπρυνό Τερτρέ.
Παρ΄ όλα αυτά εκτιμά ότι «η υπογραφή της συνθήκης ενισχύει έμμεσα τη στρατιωτική δυναμική των Ευρωπαίων και ωφελεί τόσο την Ευρωπαϊκή Ενωση όσο και το ΝΑΤΟ».
«Η υπογραφή της αμυντικής συνθήκης μεταξύ Γαλλίας και Βρετανίας δεν έχει ως πρωταρχικό στόχο τη δημιουργία κοινού εκστρατευτικού σώματος.Τόσο το Παρίσι όσο και το Λονδίνο θα διατηρήσουν πλήρη και απόλυτη κυριαρχία επί των ενόπλων δυνάμεών τους και δεν θα είναι υποχρεωμένες να συναινούν και να επιχειρούν μαζί» προσθέτει.
Ως ερευνητής του Ιδρύματος Στρατηγικών Ερευνών στο Παρίσι και του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών ο κ. Τερτρέ εκτιμά ότι αυτός ο τρόπος συνεργασίας αποτελεί μικρογραφία αυτού που ήδη συμβαίνει σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσον αφορά την άμυνα. Και θυμίζει ότι «μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμουη Γαλλία και η Βρετανία παρενέβαιναν πολύ συχνά η μία υπέρ της άλλης».
Ο ΑΓΓΛΟΣ
«Κάντε επίσημα γεύματα, όχι πόλεμο!»
Η σκιά της Ιστορίας πέφτει βαριά στη φιλόδοξη πεντηκονταετή συμφωνία συνεργασίας μεταξύ Γαλλίας και Βρετανίας. Πολλοί βρετανοί αναλυτές την αντιμετώπισαν σκωπτικά, κρατώντας «μικρό καλάθι». Χαρακτηριστικό είναι το σχόλιο του ΜάικλΓουάιτ, επί 30ετία πολιτικού συντάκτη της εφημερίδας «Τhe Guardian». «Επειτα από αιώνες συγκρούσεων και αμοιβαίας προδοσίαςη Γαλλία και η Βρετανία κατέληξαν στην ιστορική συμφωνία να πολεμήσουν μαζί στο μέλλον, ταυτόχρονα,στο ίδιο μέρος και,αν καταστεί απαραίτητο,στην ίδια πλευρά.Δεν θα βυθίζουν πλέον τα πλοία η μία της άλλης,ούτε θα πυροβολούν πισώπλατα τους στρατιώτες η μία της άλλης, ούτε καν τις Κυριακές» γράφει ο κ. Γουάιτ. Και τονίζει: «Το μήνυμα είναι:Κάντε επίσημα γεύματα,όχι πόλεμο!».
«Αν οι βρετανοί φίλοι μας βρίσκονταν σε πραγματική κρίση,η Γαλλία θα έμενε με σταυρωμένα χέρια;» διατύπωσε τη ρητορική ερώτηση ο γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί την ημέρα υπογραφής της συμφωνίας. «Η απάντηση είναι ότι πράγματι η Γαλλία δεν θα έκανε τίποτα.Ας θυμηθούμε το Ιράκ (2003) όταν δεν ήσασταν μαζί μας και τα Φόκλαντ (1982), όταν γαλλικοί πύραυλοι βύθιζαν τα δικά μας πολεμικά πλοία.Αλλά και εμείς βυθίζαμε τα δικά τους,όταν η Γαλλία άλλαξε στρατόπεδο το 1940,μετά τη γερμανική κατοχή» απαντά ο κ. Γουάιτ.
