1914. Ενας πυροβολισμός στο Σαράγεβο πυροδοτεί τον μεγαλύτερο και φονικότερο ως τότε πόλεμο στην ιστορία. Ωστόσο την ίδια ώρα που οι μεγάλες δυνάμεις της Ευρώπης παρατάσσουν τα στρατεύματά τους για να αναμετρηθούν στα πεδία των μαχών του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, με μια διαταγή από την Κωνσταντινούπολη ένας άλλος, διαφορετικός πόλεμος ξεκινά. Δεν είναι εδαφικός και δεν θα διεξαχθεί με πρωσικά άρματα ή γαλλικά διπλάνα. Και το σημαντικότερο, σχεδόν έναν αιώνα αργότερα, όχι απλώς δεν θα έχει τελειώσει, αλλά ίσως δεν θα έχει φτάσει καν στην κορύφωσή του. Με τη διαταγή του χαλίφη των πιστών σουλτάνου Μωάμεθ Ε΄, η ώρα του τζιχάντ έχει σημάνει: «Μουσουλμάνοι! Εσείς που είστε έτοιμοι να θυσιάσετε τη ζωή σας και τα υπάρχοντά σας για το δίκαιο και περιφρονείτε τον κίνδυνο, συσπειρωθείτε όλοι σήμερα γύρω από τον αυτοκρατορικό θρόνο, υπακούστε στις διαταγές του Παντοδύναμου,ο οποίος στο Κοράνιο μας υπόσχεται την ομορφιά σ΄ αυτή τη ζωή και στην άλλη. Να ξέρετε ότι η χώρα μας είναι σε πόλεμο κατά της Ρωσίας,της Αγγλίας, της Γαλλίας και των συμμάχων τους.Να ξέρετε ότι αυτές οι χώρες είναι εχθροί του Ισλάμ. Ο ηγέτης των πιστών,ο χαλίφης,σας καλεί κάτω από τη σημαία του για τον ιερό πόλεμο».
Από τον σουλτάνο αμέσως τη σκυτάλη παίρνουν οι ουλεμά, οι ηγέτες του κλήρου που σε μια προκήρυξή τους γράφουν: «Ο ισλαμισμός εκφυλίζεται και οπισθοχωρείτη στιγμή που ο χριστιανισμός προχωράει και θριαμβεύει. Αυτό συμβαίνει γιατί οι μαθητές του Μωάμεθ εγκατέλειψαν τον νόμο του και περιφρόνησαν το τζιχάντ, τον ιερό πόλεμο που αυτός προστάζει. Οποιος υπακούσει σ΄ αυτή τη διαταγή του τζιχάντ θα αποφύγει τον τρόμο της Ημέρας της Κρίσεως και θα έχει εξασφαλίσει την αιώνια ανάσταση!Ποιος κάνει πίσω από μια τέτοια ανταμοιβή;».
Αυτή την άγνωστη στην ιστορική συνέχειά της πορεία του τζιχάντ από τη δεύτερη δεκαετία του 20ου αιώνα μέχρι τις μέρες μας αφηγείται ο Κάρλο Πανέλλα μέσα από την ιστορία των ισλαμικών καθεστώτων που άρχισαν να ξεπηδούν την επομένη του Μεγάλου Πολέμου: από την αραβική εξέγερση που απέτυχε και τις εσωτερικές θρησκευτικές συγκρούσεις πριν από τη διάλυση του χαλιφάτου, στην αραβική σύμπλευση με τον ναζισμό και τη μεγάλη σύγκρουση πριν από τη γένεση του κράτους του Ισραήλ με όπλο τα πετρέλαια έως την αραβική συμμαχία με τους Σοβιετικούς και την επανάσταση του αγιατολάχ Χομεϊνί, το καθεστώς του Σαντάμ Χουσεΐν και τον «Αξονα του ιερού πολέμου». Ο Οσάμα μπιν Λάντεν δεν είναι ο πατέρας αυτού του πολέμου. Είναι απλώς ο σύγχρονος συνεχιστής του. Αλλά είναι ο μόνος συνεχιστής; Ή τον πολεμαρχικό ρόλο του σουλτάνου θα τον επισκιάσει ο ιρανός πρόεδρος Αχμαντινετζάντ;
Αναζητώντας τα οργανικά θρησκευτικά και εθνοτικά αίτια του σημερινού τζιχάντ ο Πανέλλα επιχειρεί με εξαιρετικά ενδιαφέρουσα τεκμηρίωση να καταρρίψει μία από τις πιο διαδεδομένες και «πολιτικώς ορθές» θεωρίες που επικρατούν σήμερα στη Δύση: ότι ο δεύτερος πόλεμος του Ιράκ με επικεφαλής τις ΗΠΑ και τη Μεγάλη Βρετανία ήταν η αιτία του χάους που επικράτησε από το 2004 και μετά τόσο στο ίδιο το Ιράκ, στο Αφγανιστάν και στη Μέση Ανατολή όσο και στην ίδια τη Δύση με την απειλή της διεθνούς τρομοκρατίας. Για τον Πανέλλα αυτή είναι μια πολύ ρηχή και ανεπαρκής τελικά θεωρία. Μια «μηχανιστική», όπως την ονομάζει, προσέγγιση, που «κοιτάζει το δέντρο και δεν βλέπει το δάσος». Το δάσος, όπως πιστεύει, είναι το ένα εκατομμύριο Αραβες που έπεσαν νεκροί από χέρια Αράβων στο «εσωτερικό πλαίσιο» του «ιερού πολέμου» ανάμεσα στα ισλαμικά κράτη, στις ισλαμικές ομάδες και φατρίες.
Φωτίζοντας τις πολύπλοκες σχέσεις ανάμεσα στα μουσουλμανικά κράτη, τη στάση καθενός από αυτά στο παλαιστινιακό πρόβλημα και την ίδια στιγμή τον ρόλο των ισλαμικών τρομοκρατικών οργανώσεων, ο Πανέλλα δείχνει στη Δύση ότι μάλλον άδικα διεκδικεί- ή αυτοκατηγορείται για- τον ρόλο του πρωταγωνιστή στις εξελίξεις. Το πραγματικό «παιχνίδι» διεξάγεται σε μεγάλο βαθμό ερήμην της και ο δεύτερος πόλεμος στο Ιράκ δεν ήταν τίποτε άλλο από μια- αναπόφευκτη και σωστή, κατά τον Πανέλλα- προσπάθειά της απλώς να στηρίξει τις δυνάμεις που εντός του αραβικού κόσμου αντιμάχονται το σκληρό Ισλάμ και όχι μια προσπάθεια εγκατάστασης της Δύσης στην καρδιά του. Το μεγαλύτερο πρόβλημα στο Ιράκ σήμερα, υποστηρίζει, δεν είναι ο τρομοκρατικός ανταρτοπόλεμος κατά της αγγλοαμερικανικής συμμαχίας ή των δυνάμεων ασφαλείας της χώρας, αλλά οι συνεχείς σφαγές του απλού κόσμου από συμμορίες ανταρτών και η εσωτερική κοινωνική σύγκρουση που σε τίποτε δεν έχει να κάνει με τη Δύση- απλώς, στα χρόνια του Σαντάμ είχε κατασταλεί με τα όπλα και κανένας στην Ευρώπη και στην Αμερική δεν άκουγε για αυτήν.
Το βιβλίο του Πανέλλα συμπληρώνεται με γλωσσάρι αραβικών και εβραϊκών όρων, καθώς και με βιογραφικά στοιχεία όλων των εμπλεκομένων στον «ιερό πόλεμο» του 20ού αιώνα, έτσι ώστε να αναδεικνύεται σε πραγματικό εργαλείο, ανεξαρτήτως των ερμηνευτικών προσεγγίσεών του.
Ο ΝΕΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΤΕΧΕΡΑΝΗΣ
Το ιρακινό Σύνταγμα του 2005 γίνεται το πρώτο στην ιστορία των ισλαμικών κρατών που αντιμάχεται το τζιχάντ.Το «μικρόβιο» δείχνει να περνά σιγά σιγά στη Συρία, ο βασιλιάς του Μαρόκου καταγγέλλει τα εγκλήματα του πατέρα του, ο βασιλιάς της Ιορδανίας αποκηρύσσει τον αντισημιτισμό. Από την άλλη πλευρά,το τζιχάντ, που ανδρώθηκε τις τελευταίες δεκαετίες κυρίως μέσα από τον πλούτο του σαουδαραβικού πετρελαίου,τώρα μοιάζει να βρίσκει τον δρόμο της ταύτισης με την Τεχεράνη, η οποία αναδεικνύεται στην κεντρική δύναμη σύγκρουσης με τον δυτικό κόσμο,παίρνοντας σταδιακά τη θέση που άφησε κενή ο σουλτάνος μετά τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και την άνοδο του Κεμάλ Ατατούρκ στην εξουσία. Στην πραγματικότητα, εκατό χρόνια μετά,οι δυνάμεις αυτή τη στιγμή αναδιατάσσονται κάτω από το ίδιο κήρυγμα.« Μια απολυταρχική και βίαιη υστερία έχει ριζώσει σε μία από τις τρεις μεγάλες μονοθεϊστικές θρησκείες.Η αντιμετώπισή της είναι το πρόβλημα του ισλαμικού ζητήματος σήμερα» γράφει. «Ενα πρόβλημα όχι μόνο για τη Δύση και τον χριστιανισμό που απειλούνται,αλλά κυρίως για όσους μουσουλμάνους θεωρούν ακόμα ότι το Ισλάμ είναι θρησκεία της ειρήνης και δεν βλέπουν το τζιχάντ ως υπέρτατη αξία.Βρισκόμαστε μπροστά σε κάτι διαφορετικό και πιο επικίνδυνο από τη μουσουλμανική τρομοκρατία»…
