» Αν ο Φασουλής μου έκανε ό,τι του Λεμπέση θα έφτανα στα άκρα «
Στο γραφείο του, πάνω από το θέατρο «Αμιράλ» ένα από τα τέσσερα θέατρα που διαθέτει, μαζί με τα «Βέμπο», «Σμαρούλα» και «Παρκ» , ο Βαγγέλης Λιβαδάς περνά τις περισσότερες ώρες της ζωής του εδώ και 40 χρόνια που το θέατρο κυριαρχεί στη ζωή του. Αυτή την επέτειο άλλωστε θα γιορτάσει με την έκδοση ενός βιβλίου – λευκώματος. Και θα προσπαθήσει να τα χωρέσει όλα. Πιστεύει ότι το θέατρο είναι «ενός ανδρός αρχή» και εφέτος το απέδειξε, όπως λέει, με την «πραγματική οδύσσεια» που αντιμετώπισε για να φέρει σε αίσιο τέλος τη «Λατέρνα». «Και το παράξενο της ιστορίας είναι ότι στις αρχές του έτους με πήρε στο τηλέφωνο ο αείμνηστος φίλος και συνεργάτης μου Γιώργος Εμιρζάς γιατί ήθελε να με δει και να με γνωρίσει προσωπικά ο Γιώργος Θεοφανόπουλος – Χατζιδάκις και να μου κάνουν μια πρόταση για το καλοκαίρι: να ανεβάσω την «Οδό Ονείρων» με τη μουσική του Μάνου». Περιστοιχισμένος από φωτογραφίες (παραστάσεις και συνεργασίες με έλληνες και ξένους καλλιτέχνες) στις οποίες δεσπόζει η Σμαρούλα Γιούλη αρχίσαμε τη συζήτηση. «Η Σμαρούλα ήταν αυτή που με στήριξε, που με παρότρυνε. Είναι μια σπουδαία ηθοποιός, ένας άνθρωπος που εκτιμώ βαθιά και αγαπώ».
Κύριε Λιβαδά, μετά από αναβολές και δίκες, η «Λατέρνα, φτώχεια και φιλότιμο» παίζεται πλέον στο «Βέμπο». Η διένεξή σας με τον κύριο Θεοφανόπουλο – Χατζιδάκι έληξε;
«Το έργο παίζεται κανονικά και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία. Εγώ έχω πλέον συμβόλαιο με την ΑΕΠΙ για τα τραγούδια. Το δικαστήριο υποχρέωσε την ΑΕΠΙ να μου δώσει την άδεια και με βάση την άδεια αυτή εισπράττονται τα χρήματα. Ημουν φίλος με τον Χατζιδάκι, συνεργαστήκαμε, δεν ήθελα να διαταράξω αυτή τη σχέση. Κάποιοι κακοί σύμβουλοι τον έβαλαν να ζητήσει αυτό το υπέρογκο ποσό. Τι να πω; Δεν ξέρω. Ή μάλλον ξέρω ποιοι τον έβαλαν να ζητάει αυτά τα ποσά…».
Ποιοι είναι αυτοί;
«Δεν πρέπει επί του παρόντος να μιλήσω».
Υπονοείτε, δηλαδή, ότι κάποιοι τον έβαλαν να ζητήσει πολλά λεφτά για να σας χαλάσουν τη δουλειά; ή αυτό που λέγεται για τον κύριο Θεοφανόπουλο, ότι προσπαθεί με κάθε τρόπο να κερδίσει περισσότερα χρήματα από το έργο του Μάνου Χατζιδάκι;
«Οχι, όχι αυτό το τελευταίο. Επειδή ο γιος του Χατζιδάκι αγνοεί τα θεατρικά δεδομένα, κάποιοι άνθρωποι που ξέρουν τον χώρο του είπαν: «Επέμενε και θα τα πάρεις τα λεφτά». Κάποιοι που ήθελαν να του είναι αρεστοί. Κάποιοι στενοί του φίλοι. Δεν ξέρω αν ήθελαν να ματαιώσουν την παράσταση. Ξέρω όμως ότι ήθελαν να γίνουν αρεστοί στον γιο του Χατζιδάκι εις βάρος μου. Αυτό είναι δεδομένο. Ορισμένους από αυτούς τους ξέρω κιόλας».
Ανήκουν, δηλαδή, στον θεατρικό χώρο…
«Βεβαίως, στον στενότατο χώρο, αλλά δεν μου επιτρέπεται να τους κατονομάσω. Αργότερα ίσως πω πώς φθάσαμε ως τα δικαστήρια».
Τελικά πόσα είχε ζητήσει ο κ. Θεοφανόπουλος; Ακούστηκαν πολλά…
«Ηταν κάτι υπέρογκα ποσά. Κάτι σαν 30 εκατομμύρια… Κάποια στιγμή όμως βεβαιώθηκε ότι δεν θα τα πάρει. Εγώ του έδινα ποσό μεγαλύτερο του νόμιμου ποσοστού. Αλλά πρέπει να πω ότι αυτή η δουλειά ήταν απόλυτα καθοριστική για την πορεία μου. Ή θα τιναζόταν στον αέρα ή θα πήγαινα στη φυλακή. Είδα πράγματα που δεν τα περίμενα και δεν θέλω να τα κατονομάσω».
Εννοείτε και από άλλους, εκτός του κυρίου Θεοφανόπουλου;
«Ναι, και δεν τα περίμενα. Ούτε μπορώ να τα ξεκαθαρίσω. Ολα όμως έπαιξαν τον ρόλο τους. Βρέθηκα προ απροόπτου, γιατί μην ξεχνάτε ότι είχαμε συμφωνήσει με την πλευρά Χατζιδάκι. Και κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή μου ήρθε ταμπλάς… Δεν είχα τον χρόνο να αναδιπλωθώ».
Σας στήριξε ο θίασος;
«Επεδίωξαν οι άνθρωποι της δουλειάς να μη με υποστηρίξουν αφήνοντας όλη την ευθύνη στον παραγωγό, δηλαδή σε εμένα».
Σας στενοχώρησε αυτή η στάση;
«Ναι, με στενοχώρησε. Το κατανόησα όμως και σε τελευταία ανάλυση χάρηκα γιατί το πάλεψα μόνος μου και το κέρδισα μόνος μου. Βέβαια και οι ηθοποιοί είχαν τον φόβο ότι ήταν στον αέρα. Και ας τους διαβεβαίωνα γιατί είχα εμπιστοσύνη στον δικηγόρο μου Αντώνη Βγόντζα και, από πλευράς Σακελλάριου, στην Ελλη Ρούσσου».
Νιώσατε ότι στη μάχη Χατζιδάκι – Λιβαδά ο θίασος ήταν με τον συνθέτη;
«Ναι. Εκεί όπου είχαμε φθάσει εγώ όχι μόνο με τον γιο του Χατζιδάκι θα τα έβαζα αλλά με οποιονδήποτε γιατί ήξερα ότι μόνο εγώ θα πλήρωνα το τίμημα αυτής της ιστορίας».
Εχετε ξαναβρεθεί σε τέτοια θέση;
«Οχι, ποτέ. Είμαι 40 χρόνια στο θέατρο και κάτι τέτοιο δεν έχει ξανασυμβεί. Εχω συνεργασθεί με όλο το θέατρο. Με κανέναν ποτέ δεν είχα καμία διαφορά».
Με τους ηθοποιούς πιστεύετε ότι έχετε καλές σχέσεις;
«Αριστες. Και όχι μόνο με τους ηθοποιούς αλλά και με το προσωπικό των θεάτρων μου. Εχω ανθρώπους που θυσιάζονται για μένα».
Οταν μιλάμε για θεατρικούς παραγωγούς στην Ελλάδα, συμφωνείτε και εσείς ότι αναφερόμαστε σε εσάς και στον Γιώργο Λεμπέση;
«Κοιτάξτε, αυτό ισχύει, όχι γιατί το δηλώνουμε εμείς, αλλά γιατί έτσι είναι εκ των πραγμάτων. Οταν εγώ είμαι 40 χρόνια στο θέατρο, κάτι λέει αυτό. Και μάλιστα όταν έχω τα ίδια θέατρα και έχω συνεργασθεί με όλους τους έλληνες ηθοποιούς, σκηνοθέτες, συνθέτες, σκηνογράφους… Εχουν δει τόσα πράγματα τα μάτια μου. Τον Λεμπέση τον τιμώ γι’ αυτό που είναι. Και έμεινα άναυδος την περασμένη Κυριακή όταν διάβασα στην εφημερίδα σας όλα όσα είπε, με τόση λεπτομέρεια για τη διένεξή του με τον Σταμάτη Φασουλή. Γιατί ο Λεμπέσης είναι ένας άνθρωπος που δεν μιλάει πολύ, που δεν εκφράζεται, γι’ αυτό και έμεινα έκπληκτος με όσα είπε, ήταν ένας ποταμός. Στη θέση του δεν ξέρω πώς θα είχα αντιδράσει. Θα είχα φθάσει στα άκρα, θα είχα κάνει ακρότητες. Τι να πω; Μιλήσαμε και του το είπα. Με τον Σταμάτη Φασουλή δεν μίλησα ακόμη, θα μιλήσω όμως. Είμαστε συνεργάτες».
Οι πρόσφατες εμπορικές αποτυχίες με το «Γκριζ», το «Σικάγο», το έργο του Πιραντέλο «Ο άνθρωπος, το κτήνος και η αρετή» σαφώς και θα σας κόστισαν οικονομικά. Τελικά οι ηθοποιοί πληρώθηκαν; Διότι πολλά ακούγονται και γράφονται σχετικά.
«Ως αυτή τη στιγμή που μιλάμε και ελπίζω ως το τέλος του βίου μου κανείς να μην έχει οικονομική εκκρεμότητα μαζί μου. Στο θέατρο συμβαίνουν και μεγάλες αποτυχίες. Και τότε οι ηθοποιοί έρχονται στο γραφείο μου και παίρνουν την εξασφάλισή τους. Δεν υπάρχει περίπτωση στα 40 χρόνια μου στο θέατρο να πει έστω και ένας ηθοποιός ότι δεν πληρώθηκε. Η ζημιά είναι προσωπική μου. Εφέτος στις «Σφαίρες πάνω από το Μπρόντγουεϊ» χάθηκαν 83 εκατομμύρια. Στο «Σικάγο» το περασμένο καλοκαίρι η είσπραξη μέσα σε διάστημα ενάμιση μήνα ήταν 13 εκατομμύρια. Μπήκα μέσα στο «Γκριζ», στο έργο του Πιραντέλο «Ο άνθρωπος, το κτήνος και η αρετή». Στις «Σκηνές του δρόμου» που ανέβασα στο «Παρκ» μπήκα μέσα 45 εκατομμύρια. Οταν έχεις θίασο 39 ηθοποιών, όπως είχα, το ΙΚΑ μόνο είναι 22 εκατομμύρια… Παρ’ όλα αυτά και παρ’ όλες τις τεράστιες αυτές ζημιές που έχω υποστεί, ας βρεθεί ένας να πει ότι «εγώ έχω οικονομική εκκρεμότητα με τον Βαγγέλη Λιβαδά»».
Δηλαδή, ο θεατρικός επιχειρηματίας πρέπει να είναι πάμπλουτος;
«Εξαρτάται από το ποιος είναι ο θεατρικός επιχειρηματίας. Οταν έχεις έναν κορμό δένδρου τεραστίων διαστάσεων, όσες κατραπακιές και αν φάει το δένδρο, δεν πέφτει. Εχει ρίζες. Εγώ συνεργάζομαι με ανθρώπους εδώ και 25-30 χρόνια και με εξυπηρετούν. Οχι απλώς με εξυπηρετούν αλλά μου λένε κιόλας «ευχαρίστως». Βέβαια έχω κερδίσει πολλά χρήματα σε δουλειές που έχω κάνει. Εχω κερδίσει πολλά, πάρα πολλά. Και έχω χάσει επίσης πολλά. Ας βρεθεί ένας να πει ότι μπορεί να κάνει θίασο με 30-40 άτομα, όπως εγώ, και μάλιστα χωρίς τη βοήθεια της πολιτείας. Και εδώ είναι που κρίνεται ο θεατρικός επιχειρηματίας. Για να δω όλους αυτούς που παριστάνουν τους θεατρικούς επιχειρηματίες μετά από πολλά χρόνια. Θα έχουν αντέξει αυτά που πέρασα εγώ; Η ψυχούλα μου το ξέρει και η Σμαρούλα».
Στον χώρο σας όμως υπάρχουν και άλλοι θεατρικοί επιχειρηματίες λιγότερο παραδοσιακοί από εσάς τους δύο, νεότεροι. Πώς τους αντιμετωπίζετε;
«Δεν με αφορούν και δεν συμμερίζομαι τους περιστασιακούς παραγωγούς. Ας πιστέψουν, ας αγαπήσουν, ας πονέσουν για το θέατρο και τότε θα αναγνωρίσω την προσφορά τους. Το να εκμεταλλεύεται κανείς ηθοποιούς για το δικό του κέρδος για μένα σημαίνει ότι δεν ανήκει στον χώρο μας αλλά στον χώρο των μπίζνες και το θέατρο δεν έχει καμία σχέση με μπίζνες. Τιμώ και σέβομαι τους εργάτες του θεάτρου που επί σειρά ετών υπηρετούν με σεβασμό και θυσίες το θέατρο. Εκτός από τον Γιώργο Λεμπέση, τιμώ τους επιχειρηματίες – θιασάρχες όπως είναι ο Γιώργος Κιμούλης, η Κάτια Δανδουλάκη, παλαιότερα η Αλίκη Βουγιουκλάκη, όπως το Θέατρο Τέχνης, ο Λευτέρης Βογιατζής κ.ά. Βέβαια αυτοί έχουν την ευτυχία να τους επιχορηγεί η πολιτεία. Ας είναι».
Δεν αναφέρατε τον Τάσο Παπανδρέου, από τους πιο δραστήριους του χώρου σας.
«Μια φορά ήρθε και μου συστήθηκε σε μια πρεμιέρα και μάλιστα μου είπε να τα πούμε, μήπως και συνεργαστούμε. Δεν τον ξέρω τον άνθρωπο. Από τη διάρκειά του στον χώρο και από τη δουλειά του θα κριθεί. Αλλωστε, από ό,τι ξέρω, κάνει και άλλες δουλειές. Δεν κερδίζεις λεφτά από το θέατρο».
