Whitney Houston: Πώς το σύστημα απέτυχε να προστατέψει τη σταρ

Η Houston ποτέ δεν είχε τον έλεγχο της εικόνας της. Από την αρχή, της επιβλήθηκε να είναι το «καλό κορίτσι» της R&B και να αποφεύγει οτιδήποτε θα μπορούσε να χαλάσει την τέλεια εικόνα της. Η μουσική βιομηχανία, καθώς και οι χορηγοί, την αντιμετώπιζαν συχνά σαν ένα "προϊόν", χωρίς να ενδιαφέρονται για το αν η Houston αντιμετώπιζε πραγματικές προσωπικές δυσκολίες ή αν τα φορτία της βιομηχανίας την πίεζαν ακατάπαυστα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το γεγονός ότι, παρά την τεράστια επιτυχία της, δεν την άφησαν ποτέ να εξελίξει τη μουσική της καριέρα σε νέους και πιο ριψοκίνδυνους δρόμους.

Οι δισκογραφικές εταιρείες, όπως και οι ατζέντηδες, επιθυμούσαν να την κρατήσουν σε έναν έλεγχο που την κατέστησε "προϊόν" για τις ανάγκες της αγοράς. Αν και η Whitney είχε τη δυνατότητα να πειραματιστεί με νέους ήχους και στιλ, πολλές φορές οι παραγωγοί ή οι μάνατζέρ της την πίεζαν να παραμείνει στην εμπορική φόρμα που οι ίδιοι είχαν ορίσει. Όπως εξηγεί η διάσημη μουσική παραγωγός Clive Davis, "Η Whitney ήξερε ότι μπορούσε να κάνει πολλά παραπάνω από αυτό που της επιτρεπόταν, αλλά υπήρχαν όρια που μας έθεταν τα μέσα και οι επιχειρηματίες γύρω της."

Παρά τη λαμπερή καριέρα και το μοναδικό ταλέντο της, βρέθηκε αντιμέτωπη με φυλετικά εμπόδια που δεν είχαν να αντιμετωπίσουν οι λευκοί καλλιτέχνες του ίδιου διαμετρήματος. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια της καριέρας της, οι μεγάλες δισκογραφικές εταιρείες και τα μέσα ενημέρωσης συχνά την πίεζαν να προσαρμόσει την εικόνα της σε λευκούς αισθητικούς κανόνες, ακόμα κι αν η μουσική της ή το στιλ της ήταν εξαιρετικά δημοφιλή σε μεγάλο μέρος του κόσμου. Σε μια συνέντευξή της, η Houston είχε αναφέρει πως ένιωθε ότι έπρεπε συνεχώς να "προσαρμόζεται" για να ικανοποιήσει το λευκό κοινό, λέγοντας: "Αισθάνομαι ότι οι άνθρωποι θέλουν να με βάλουν σε κουτάκια που δεν μου ταιριάζουν. Δεν είμαι παρά μια γυναίκα με μαύρη επιδερμίδα που προσπαθεί να γίνει κατανοητή."

"Crack is wack": Η καταστροφική σχέση με τα media και τα tabloids

Τα media, και ειδικά τα tabloids των ‘90s και ‘00s, έπαιξαν τεράστιο ρόλο στην πτώση της Whitney Houston. Αντί να την αντιμετωπίσουν ως άνθρωπο που χρειαζόταν βοήθεια, την μετέτρεψαν σε ένα διαρκές «hot gossip», κάνοντας τα προσωπικά της προβλήματα θέαμα για κατανάλωση. Κι αν και μέχρι και σήμερα οι δημοσιογράφοι και ειδικά οι pop culture editors δεν φημίζονται για την ευαισθησία τους, ας θυμηθούμε πόσο πιο hardcore ήταν ο κλάδος μερικές δεκαετίες πίσω. Δημοσιογράφοι και παρουσιαστές, με μια απίστευτη χαλαρότητα και έλλειψη σεβασμού, συζητούσαν ανοιχτά και συχνά μπροστά της, προσπαθώντας να κατατάξουν την Whitney Houston σε κατηγορίες όπως "νευρική ανορεξία", "αλκοολισμός" ή "εξαρτήσεις από ναρκωτικά". Αυτές οι φήμες και τα δημοσιεύματα δεν περιορίζονταν απλά σε υποθέσεις, αλλά είχαν γίνει θέματα συζήτησης σε τηλεοπτικά πάνελ και συνεντεύξεις, χωρίς κανένας να σταθεί στο γεγονός ότι οι δυσκολίες που αντιμετώπιζε δεν ήταν απλώς "σκάνδαλα", αλλά προσωπικές μάχες που τις προκαλούσαν οξύτατες ψυχολογικές και σωματικές πιέσεις.

Η στάση αυτή της κοινής γνώμης και των μέσων ενημέρωσης ανέδειξε την επιφανειακή αντίληψη που υπήρχε γύρω από την προσωπική ζωή των διασημοτήτων, χωρίς καμία πραγματική προσπάθεια κατανόησης ή υποστήριξης της εσωτερικής τους μάχης. Η δημόσια αυτή επιτήρηση της υγείας της, χωρίς να υπάρχει πραγματική ευαισθησία για την ανθρώπινη διάσταση των προβλημάτων της, την εξέθετε ασταμάτητα και τη μετέτρεπε σε αντικείμενο δημόσιου θεάματος, χωρίς ποτέ να της επιτρέπει να αποκαλύψει την πλήρη αλήθεια πίσω από τις προσωπικές της δυσκολίες.

Στη συνέντευξή της με τη Diane Sawyer το 2002, όταν ρωτήθηκε αν έκανε χρήση σκληρών ναρκωτικών όπως η κρακ κοκαϊνη, η Houston απάντησε: “Crack is wack.” Αντί αυτή η στιγμή να αντιμετωπιστεί ως μια κραυγή βοήθειας, έγινε ένα από τα πιο διαδεδομένα memes, χρησιμοποιήθηκε ειρωνικά από τα μέσα και ενίσχυσε την αφήγηση πως η Houston είχε πλέον χαθεί μέσα στις εξαρτήσεις της. Τα media την παρουσίαζαν ως το ακριβώς αντίθετο του αψεγάδιαστου είδωλου που είχαν δημιουργήσει γύρω από αυτήν. Η χρήση της εικόνας της ως υλικού κουτσομπολιού χωρίς καμία προσπάθεια να κατανοήσουν την ανθρώπινη πλευρά της την κατέστρεφε ψυχικά.

Η Wendy Williams, επίσης, ήταν γνωστή για την επιθετική της στάση απέναντι στη Houston. Σε ραδιοφωνικές εκπομπές, αλλά και στη μετέπειτα τηλεοπτική της καριέρα, σχολίαζε επανειλημμένα την εμφάνιση και τις εξαρτήσεις της Houston. Σε μια περίφημη συνέντευξη, η Houston την αντιμετώπισε άμεσα, λέγοντάς της: “Αν αυτό γινόταν παλιότερα στο Newark, θα σου έλεγα να βγούμε έξω να τις παίξουμε". Η αγανάκτησή της ήταν εμφανής, αλλά η στάση των media δεν άλλαξε. Η ζωή της συνεχιζόταν ως ατελείωτο υλικό κουτσομπολιού. Οι τίτλοι των tabloids εκείνης της εποχής ήταν εξίσου αδίστακτοι. Εξώφυλλα περιοδικών την αποκαλούσαν «Walking Skeleton» και «Whitney’s Tragic Demise» ενώ ήταν ακόμα ζωντανή. Αντί να αναδεικνύουν τις προσπάθειές της να επιστρέψει στη μουσική, εστίαζαν στις αρνητικές στιγμές, ενισχύοντας την εικόνα της καταρρακωμένης σταρ που είχε χάσει κάθε έλεγχο.

Το σύστημα δε συγχωρεί τα πεφταστέρια

Η μουσική βιομηχανία αγαπά να δημιουργεί αστέρια, αλλά δεν συγχωρεί εύκολα όσα πέφτουν και σβήνονται στον ορίζοντα. Στην περίπτωση της Houston, δεν υπήρξε καμία σοβαρή προσπάθεια για την αποκατάσταση της υγείας της. Η πίεση να παραμείνει στην κορυφή την είχε εξαντλήσει, και όταν δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στις προσδοκίες, το σύστημα την εγκατέλειψε. Η επιστροφή της στα μέσα της δεκαετίας του 2000 ήταν ελπιδοφόρα, αλλά η ζημιά είχε ήδη γίνει. Το σύστημα που την εκμεταλλεύτηκε δεν ενδιαφερόταν πλέον για την ευημερία της. Αντί να τη βοηθήσουν να βρει ισορροπία, την ώθησαν να συνεχίσει τις live εμφανίσεις της, παρόλο που ήταν εμφανώς εξαντλημένη. Το να έχει κάποιος το ταλέντο και τη φήμη δεν είναι αρκετό όταν το σύστημα γύρω του αποτυγχάνει να του προσφέρει την αναγκαία στήριξη.

Το τραγικό τέλος και η παρακαταθήκη της

Στις 11 Φεβρουαρίου 2012, η Whitney Houston βρέθηκε νεκρή σε μια μπανιέρα ξενοδοχείου στο Beverly Hills, σε ηλικία μόλις 48 ετών. Οι τοξικολογικές αναφορές αποκάλυψαν ότι η τραγουδίστρια είχε καταναλώσει ναρκωτικά, κυρίως κοκαΐνη, και αλκοόλ, αλλά η πραγματική αιτία του θανάτου της ήταν ο πνιγμός.

Η είδηση του θανάτου της δεν αποτέλεσε έκπληξη για πολλούς, καθώς η Houston είχε μάλλον «προαναγγείλει» την καταστροφή της μέσα από τη συνεχιζόμενη μάχη της με τις εξαρτήσεις και τα προσωπικά της προβλήματα. Μέχρι τότε είχαμε συνηθίσει να βλέπουμε παπαρατσικές φωτογραφίες και εκτενείς περιγραφές των άθλιων συνθηκών στις οποίες ζούσε η ερμηνεύτρια. Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο η βιομηχανία και τα μέσα ενημέρωσης την αντιμετώπισαν τα τελευταία χρόνια της ζωής της αποδεικνύει την αδυναμία του συστήματος να την προστατεύσει, καθώς η τραγουδίστρια είχε ήδη παραμεληθεί από τον ίδιο το χώρο που την ανέδειξε σε αστέρι.

Η κληρονομιά της Whitney Houston θα ζει για πάντα μέσα από τη μουσική της, αλλά η αλήθεια παραμένει: το σύστημα και τα media απέτυχαν να την προστατεύσουν.