Η γενετίστρια, μοριακή βιολόγος και ερευνήτρια στο ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», Δρ. Φλωρεντία Φωστήρα, είναι ειδικευμένη στην έρευνα για τον καρκίνο του μαστού και των ωοθηκών, αφού η δουλειά της είναι να αποκωδικοποιεί γονιδιακά την ασθένεια. Με αφορμή τον «Μήνα Πρόληψης κι Ενημέρωσης» για τον καρκίνο του μαστού, μιλά στο GRACE και δηλώνει απόλυτα αισιόδοξη για τις νέες εξελίξεις στην αντιμετώπισή του.
Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με την έρευνα για τον καρκίνο του μαστού και των ωοθηκών;
Ήξερα ότι ήθελα να βοηθήσω. Σιγά σιγά, κατάλαβα ότι αυτό που με ενδιαφέρει είναι το θέμα του καρκίνου, που έχει να κάνει με τόσο πολλούς ανθρώπους, και ειδικά νέους. Όταν ήρθα σε επαφή με τη γενετική και διαπίστωσα ότι, βρίσκοντας την αιτία, μπορείς να συμβάλεις ουσιαστικά στην πρόληψη και τη θεραπεία μέσα από το DNA, αυτή η συνειδητοποίηση με συνεπήρε.
Η επαφή σας με τον καρκίνο του μαστού τόσα χρόνια, μέσα από την έρευνα, σας έκανε ποτέ να φοβηθείτε;
Η καθημερινή επαφή μου με τον καρκίνο όχι μόνο δεν με έκανε να φοβάμαι, αλλά συνέβη το ακριβώς αντίθετο. Κι αυτό γιατί βλέπω την εξέλιξη των πραγμάτων και έχω τη βαθιά γνώση μέσα από την έρευνα ότι η πλειονότητα των διαγνώσεων στον καρκίνο του μαστού μπορεί να θεραπευτεί, αρκεί να είμαστε συνεπείς στις εξετάσεις μας και να χρησιμοποιούμε τα τρέχοντα εργαλεία που υπάρχουν στη διαγνωστική.
Ζακέτα και φόρεμα MASSIMO DUTTI.
Ποια είναι αυτά τα εργαλεία;
Όσον αφορά τις προληπτικές εξετάσεις, υπάρχουν πολλές εξελιγμένες απεικονιστικές μέθοδοι του μαστού. Πλέον αξιοποιείται η τεχνητή νοημοσύνη από εξαιρετικούς ειδικούς, οι οποίοι μπορούν να διακρίνουν ακόμα και μικρούς όγκους που βρίσκονται στην αρχή. Αν μια γυναίκα κάνει τις ετήσιες εξετάσεις όπως αυτές ορίζονται από τα πρωτόκολλα, μπορούμε να μιλάμε για πολύ πρώιμη διάγνωση. Αυτό είναι το κλειδί της επιτυχίας. Μετά είναι η ενσωμάτωση της γενετικής πληροφορίας, που μας βοηθά, μέσα από το γονιδιακό έλεγχο, να κάνουμε μια διαστρωμάτωση κινδύνου στις γυναίκες με βάση το DNA τους. Έτσι, μπορούμε να τους προσφέρουμε τις κατάλληλες παρεμβάσεις ώστε, ακόμα και σε εκείνες που βρίσκονται στο επίπεδο υψηλού κινδύνου, να ρυθμίσουμε γονιδιακά τις διαδικασίες για να μη νοσήσουν ποτέ από καρκίνο. Οι εξελίξεις στην έρευνα και την άμεση εφαρμογή της είναι κατακλυσμιαίες. Στο πεδίο των θεραπειών, εκτός από τις χημειοθεραπείες, πολλές βασίζονται στη στόχευση χαρακτηριστικών των όγκων, όπως είναι οι μοριακές ή η ανοσοθεραπεία, αλλά και καινοτόμοι μέθοδοι που έχουν ελπιδοφόρα αποτελέσματα ακόμα και σε περιπτώσεις μετάστασης.
Έχω τη βαθιά γνώση μέσα από την έρευνα ότι η πλειονότητα των διαγνώσεων στον καρκίνο του μαστού μπορεί να θεραπευτεί, αρκεί να είμαστε συνεπείς στις εξετάσεις μας και να χρησιμοποιούμε τα τρέχοντα εργαλεία που υπάρχουν στη διαγνωστική
Στην πορεία των είκοσι χρόνων που έρχεστε σε επαφή με γυναίκες που νοσούν με καρκίνο του μαστού, τι τους μάθατε εσείς και τι σας έμαθαν εκείνες;
Έχω γνωρίσει γυναίκες οι οποίες διαθέτουν αστείρευτη δύναμη ακόμα και με πολύ δύσκολες διαγνώσεις και θεραπείες. Από αυτές έμαθα πως, οτιδήποτε κι αν συμβεί, σημασία έχει να το κοιτάξεις κατάματα, να το πολεμήσεις, κι αυτό είναι ένα δυνατό όπλο για να το νικήσεις. Από την πλευρά μου, προσπαθώ να τους συστήνω την κατάσταση με πιο απλό τρόπο, να καταλάβουν ότι δεν έχουμε προκαλέσει εμείς τον καρκίνο – γιατί πολλές γυναίκες το σκέφτονται αυτό για τον εαυτό τους. Όλα επηρεάζουν, από το DNA μας μέχρι τις συνθήκες ζωής μας, όπως οι τροφές, ο αέρας, το νερό και το χρόνιο στρες.
Ως ερευνήτρια στο πεδίο και, άρα, στην άμεση ελπίδα, τι θα συμβουλεύατε τις γυναίκες;
Κατ’ αρχάς, θα ήθελα να πω σε κάθε γυναίκα που βρίσκεται αντιμέτωπη με τον καρκίνο του μαστού ότι αν βρει επαγγελματίες υγείας που εμπιστεύεται και ακολουθήσει τις διαδικασίες, οι πιθανότητες είναι με το μέρος της, ακόμα και για την απόλυτη ίαση. Το πιο σημαντικό ωστόσο είναι να φροντίζουμε τον εαυτό μας. Να τρώμε σωστά, να διατηρούμε υγιές σωματικό βάρος, να αθλούμαστε, να μην κάνουμε καταχρήσεις στο αλκοόλ και το τσιγάρο και να κοιμόμαστε τουλάχιστον έξι με επτά ώρες την ημέρα. Μετά, ανάλογα με την ηλικία μας, να είμαστε συνεπείς με τις προληπτικές εξετάσεις μας. Σήμερα όσο πιο έγκαιρη είναι μια διάγνωση τόσο πιο εύκολο είναι να θεραπευτεί ένας καρκίνος – μπορεί και να μη χρειάζεται καν θεραπεία. Δεν παραμελούμε λοιπόν τον ετήσιο έλεγχο, δεν χάνουμε αυτό το ραντεβού με τον εαυτό μας.
*Ευχαριστούμε την Αίγλη Ζαππείου (Κήπος Ζαππείου, Τ.Κ. 105 57, Αθήνα, τηλ. 214- 4099800) για τη φιλοξενία.
