Υπάρχουν ζευγάρια που ενώνοντας τις ζωές τους, αφήνουν ένα αποτύπωμα στην ιστορία, κι άλλα που καταφέρνουν να δημιουργήσουν ολόκληρους κόσμους. Η Ruth και ο Elliot Handler ανήκουν στη δεύτερη κατηγορία. Από το Denver και το Chicago, κατέληξαν στην Καλιφόρνια, όπου το όραμά τους θα μετέτρεπε την παιδική φαντασία σε μια παγκόσμια αυτοκρατορία παιχνιδιών.
Από τα πρώτα βήματα στη γέννηση της Mattel
Η Ruth Marianna Mosko, κόρη Πολωνοεβραίων μεταναστών, γεννήθηκε στο Denver το 1916. Ο Elliot Handler, την ίδια χρονιά στο Chicago, ακολούθησε καλλιτεχνικές σπουδές και γοητεύτηκε από τις νέες δυνατότητες των υλικών και του design. Παντρεύτηκαν το 1938 και ξεκίνησαν μικρές επιχειρήσεις που έμοιαζαν ταπεινές, αλλά έκρυβαν φιλοδοξία: κορνίζες, έπιπλα για κούκλες, πλαστικά διακοσμητικά.
Το 1945 ίδρυσαν μαζί με τον Harold “Matt” Matson τη Mattel, ένα όνομα που προήλθε από τη σύνθεση των “Matt” και “Elliot”. Σύντομα, η Ruth ανέλαβε τον ρόλο της οξυδερκούς επιχειρηματία, με διορατικότητα απέναντι στις επιθυμίες των παιδιών και στη δυναμική της αγοράς, ενώ ο Elliot εστίασε στη δημιουργικότητα και το σχεδιαστικό κομμάτι.
Η επανάσταση της Barbie
Το 1959, η Ruth παρουσίασε τον κόσμο την Barbie. Η έμπνευση ήρθε παρατηρώντας την κόρη της Barbara να φτιάχνει ιστορίες με χάρτινες κούκλες που αναπαριστούσαν ενήλικους ρόλους. Η Barbie ήταν η πρώτη κούκλα που δεν περιοριζόταν στην παιδική ηλικία αλλά έμοιαζε με γυναίκα — με καριέρα, προσωπικότητα και απεριόριστες δυνατότητες. Από το πρώτο της ντεμπούτο, η Barbie ξεπέρασε τα όρια του παιχνιδιού και έγινε πολιτιστικό φαινόμενο. Ήταν ταυτόχρονα πρότυπο, φαντασίωση και καθρέφτης των κοινωνικών εξελίξεων γύρω από την εικόνα της γυναίκας.
Η ταχύτητα των Hot Wheels
Λίγα χρόνια αργότερα, το 1968, ο Elliot απάντησε με τη δική του δημιουργία, τα Hot Wheels. Η αφορμή ήταν ο γιος τους Kenneth, που έπαιζε με μικροσκοπικά μεταλλικά αυτοκινητάκια. Ο Elliot οραματίστηκε κάτι πιο τολμηρό: αυτοκίνητα με φουτουριστικό design, εντυπωσιακά χρώματα και τροχούς που έδιναν την αίσθηση της ταχύτητας και της περιπέτειας. Τα Hot Wheels έγιναν έτσι μικρογραφίες φανταστικών δρόμων, αντικείμενα συλλογής και σύμβολα μιας κουλτούρας που λάτρευε την ταχύτητα και το στυλ.
Σκιές και προκλήσεις
Η πορεία τους δεν ήταν ανέφελη. Στα μέσα της δεκαετίας του 1970, η Ruth διαγνώστηκε με καρκίνο του μαστού και υποβλήθηκε σε μαστεκτομή. Η εμπειρία την οδήγησε να ιδρύσει δική της εταιρεία ενθεμάτων, δίνοντας φωνή και στήριξη σε γυναίκες που αντιμετώπιζαν την ίδια ασθένεια. Παράλληλα, το 1975 το ζευγάρι αναγκάστηκε να παραιτηθεί από τη Mattel έπειτα από σκάνδαλο λογιστικών παρατυπιών που είχε δικαστικές συνέπειες για τη Ruth.
Αυτές οι σκιές, όμως, δεν ακύρωσαν τη σημασία της κληρονομιάς τους. Αντίθετα, ανέδειξαν το πόσο πολύπλευρη και αντιφατική μπορεί να είναι η ιστορία πίσω από σύμβολα που μοιάζουν αιωνίως αθώα.
Η κληρονομιά
Σήμερα, περισσότερες από ένα δισεκατομμύριο Barbie έχουν πουληθεί σε όλο τον κόσμο, ενώ τα Hot Wheels παραμένουν τα πιο δημοφιλή αυτοκινητάκια στην ιστορία των παιχνιδιών. Μαζί, οι Handler διαμόρφωσαν δύο πολιτιστικά σύμπαντα: το ένα γύρω από την εικόνα της γυναίκας και τις δυνατότητές της, το άλλο γύρω από την ταχύτητα, το design και τη φαντασίωση του δρόμου.
Η Ruth και ο Elliot, μέσα από τα παιχνίδια τους, δημιούργησαν γλώσσες με τις οποίες τα παιδιά μπορούσαν να αφηγηθούν τα όνειρά τους. Σαν να είχαν συνωμοτήσει με τη μοίρα, η μία έφτιαξε την πιο διάσημη κούκλα του κόσμου κι ο άλλος τα πιο διάσημα αυτοκινητάκια. Ένα ζευγάρι που απέδειξε ότι η φαντασία δεν είναι υπόθεση φύλου, αλλά υπόθεση δημιουργίας.
