Η ιστορία της Jeanne Lanvin μοιάζει με παραμύθι, αλλά γράφτηκε με ραφές, κλωστές και ατέλειωτες ώρες αφοσίωσης σε ένα παιδικό φόρεμα. Ήταν το 1889, όταν μια νεαρή μιλλινιέρ από το Παρίσι, με βλέμμα γεμάτο φιλοδοξία και ταλαντούχα χέρια, ίδρυσε τον δικό της οίκο μόδας. Δεν θα μπορούσε να φανταστεί τότε ότι, περισσότερο από έναν αιώνα αργότερα, το όνομά της θα εξακολουθούσε να συμβολίζει την ίδια τη γαλλική φινέτσα: Lanvin.
Από τα καπέλα στην αιωνιότητα
Η Jeanne-Marie Lanvin γεννήθηκε την Πρωτοχρονιά του 1867 στο Παρίσι, πρωτότοκη από έντεκα παιδιά μιας φτωχής οικογένειας. Σε ηλικία μόλις δεκαέξι ετών μαθητεύει στο εργαστήριο καπέλων της Madame Félix, όπου θα μάθει τις πρώτες τεχνικές ραπτικής και αισθητικής. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1889, θα ανοίξει το δικό της μικρό κατάστημα στη rue du Faubourg Saint-Honoré, έναν δρόμο που, με τον καιρό, θα γίνει συνώνυμο του παριζιάνικου chic.
Η αφορμή για τη δημιουργία των πρώτων της ρούχων δεν ήταν η μόδα, αλλά η αγάπη. Για την κόρη της Marguerite, γεννημένη το 1897, η Lanvin έραβε μικροσκοπικά φορέματα με μεταξωτές κορδέλες και περίτεχνα κεντήματα. Οι κυρίες του Παρισιού, βλέποντας αυτά τα δημιουργήματα, ζητούσαν αντίγραφα για τα δικά τους παιδιά και σύντομα, και για τον εαυτό τους. Έτσι γεννήθηκε ένας οίκος μέσα από μια σχέση μητέρας και κόρης, μια ιερή ανταλλαγή τρυφερότητας και αισθητικής.
Η άνοδος μιας αυτοκρατορίας
Το 1909, η Lanvin εντάσσεται στο Syndicat de la Couture, καθιερώνοντας επίσημα τον εαυτό της ως couturière. Το όνομά της αρχίζει να διασχίζει τα σαλόνια της ευρωπαϊκής αριστοκρατίας: βασίλισσες, δούκισσες και καλλιτέχνιδες ντύνονται με τα φίνα φορέματά της, που διακρίνονται για τη ρομαντική σιλουέτα, τα υφάσματα και τη χαρακτηριστική απόχρωση του “Lanvin Blue”: ένα βαθύ, πλούσιο, σχεδόν μελαγχολικό μπλε, εμπνευσμένο από πίνακες του Fra Angelico.
Από τη δεκαετία του ’20, η Lanvin δεν ήταν πια μόνο μια σχεδιάστρια μόδας. Ήταν η επικεφαλής μιας αυτοκρατορίας του γούστου. Δημιούργησε δικό της βαφείο στο Nanterre, εγκαινίασε τμήματα για ανδρικά ρούχα, εσώρουχα, γούνες και είδη σπιτιού. Το 1924 ίδρυσε την Lanvin Parfums SA, και τρία χρόνια αργότερα παρουσίασε το Arpège, ένα άρωμα που γεννήθηκε από τη μουσική: οι νότες του ήταν εμπνευσμένες από τον ήχο της κόρης της να κάνει κλίμακες στο πιάνο. (Arpège στα γαλλικά σημαίνει “αρπέζιο”).
Η αισθητική των συναισθημάτων
Η Lanvin πίστευε πως η μόδα δεν είναι απλώς συλλογές ρούχων, αλλά διάλογος ανάμεσα στη γυναίκα και τον εσωτερικό της κόσμο. Οι δημιουργίες της είχαν κίνηση, ποίηση, μια σχεδόν μουσική ευγένεια. Είτε επρόκειτο για ένα φόρεμα από μουσελίνα είτε για ένα νυφικό με ατελείωτες πτυχώσεις, η αισθητική της έμοιαζε να αιωρείται ανάμεσα στο ρομαντισμό και τη νεωτερικότητα.
Σημαντικός συνεργάτης και φίλος της υπήρξε ο Armand-Albert Rateau, με τον οποίο σχεδίασε τόσο το παριζιάνικο διαμέρισμά της όσο και ορισμένα από τα πιο αναγνωρίσιμα αντικείμενα της εποχής: το εμβληματικό μπουκάλι του Arpège, το άρωμα La Boule, σε σχήμα σφαίρας διακοσμημένο με τη χρυσή φιγούρα της Lanvin και της κόρης της από τον σπουδαίο ζωγράφο Paul Iribe, τα μπρούτζινα έπιπλα που σήμερα εκτίθενται στο Musée des Arts Décoratifs και τόσες άλλες διαχρονικές δημιουργίες.
Η συνεργασία τους υπήρξε προφητική. Πριν ακόμη οι οίκοι μόδας αρχίσουν να επεκτείνονται σε “lifestyle” συλλογές, η Lanvin είχε ήδη δημιουργήσει το Lanvin-Décoration, ένα τμήμα αφιερωμένο στην εσωτερική διακόσμηση. Στο σύμπαν της, το φόρεμα, το σπίτι και το άρωμα αποτελούσαν όψεις του ίδιου ιδανικού: μιας ζωής φτιαγμένης από αρμονία και λεπτομέρεια.
Η γυναίκα πίσω από τον οίκο
Η προσωπική ζωή της Jeanne Lanvin υπήρξε λιγότερο ρομαντική από τα φορέματά της. Παντρεύτηκε το 1895 τον Ιταλό κόμη Emilio di Pietro, με τον οποίο απέκτησε τη Marguerite. Ο γάμος διαλύθηκε το 1903 και λίγα χρόνια αργότερα παντρεύτηκε τον Xavier Melet, δημοσιογράφο και μετέπειτα πρόξενο της Γαλλίας στο Μάντσεστερ. Παρά τις συζυγικές απογοητεύσεις, η Lanvin παρέμεινε αφοσιωμένη στη δημιουργία, βρίσκοντας στο έργο της τον πιο σταθερό έρωτα της ζωής της.
Πέθανε στις 6 Ιουλίου 1946, αφήνοντας πίσω της έναν οίκο που συνέχισε να διευθύνει η κόρη της, Κοντέσσα Marie-Blanche de Polignac, μέχρι τον θάνατό της το 1958. Το γραφείο της, στην Rue Boissy d’Anglas, παραμένει ανέπαφο: ένα μικρό μουσείο της παριζιάνικης ψυχής της.
Η διαχρονικότητα της κομψότητας
Ο οίκος Lanvin, ο αρχαιότερος εν ενεργεία γαλλικός οίκος υψηλής ραπτικής, εξακολουθεί να λειτουργεί μέχρι σήμερα, ένα πραγματικά σπάνιο φαινόμενο σε έναν κόσμο που αλλάζει ρυθμούς πιο γρήγορα κι από εποχές. Το 2025, το SCAD FASH Museum of Fashion + Film στην Ατλάντα παρουσίασε την πρώτη μεγάλη αμερικανική έκθεση αφιερωμένη στο έργο της: Jeanne Lanvin: Haute Couture Heritage.
Αλλά το αληθινό της μνημείο δεν βρίσκεται σε μουσεία. Βρίσκεται στις ραφές κάθε φορέματος που τιμά τη θηλυκότητα χωρίς να τη φυλακίζει, σε κάθε άρωμα που κουβαλά τη μνήμη της τρυφερότητας, σε κάθε γυναίκα που καταλαβαίνει πως το στυλ δεν είναι μέσο επίδειξης αλλά τρόπος ύπαρξης.
Η Jeanne Lanvin, μέσα από τις δημιουργίες της, έχτισε μια ολόκληρη φιλοσοφία για το τι σημαίνει να είσαι γυναίκα, μητέρα και δημιουργός μέσα στον θόρυβο του 20ού αιώνα. Και η φωνή της, εξακολουθεί να ψιθυρίζει μέσα από τις δημιουργίες της πως η αληθινή κομψότητα δεν παλιώνει ποτέ.
