«Οι Kennedies σκότωσαν τη Marilyn Monroe»: Μύθος ή πραγματικότητα;

Ένα μυστήριο γεννήθηκε εκείνη τη νύχτα, που πάνω από 60 χρόνια μετά δε θα έβρισκε απάντηση. Το ότι ο θάνατος της Marilyn ήταν συγκαλλειμένη δολοφονία, είναι μια αρκετά διαδεδομένη θεωρία συνωμοσίας. Όλοι την έχουμε ακούσει, αποτελώντας πλέον έναν αστικό μύθο που ξεπερνά τα γεωγραφικά και γενεαλογικά σύνορα. Έχει όμως κάποια δόση αλήθειας;

Σήμερα, στην ηλικία των 98 ετών, ο Thomas Noguchi, ο ιατροδικαστής που πραγματοποίησε την αυτοψία, δηλώνει στο νέο βιβλίο της Anne Soon Choi, LA Coroner, πως υπήρξε «πιόνι» σε μια υπόθεση που γρήγορα ξεπέρασε τα όρια των καθηκόντων του. Οι αναμνήσεις του, παγωμένες στον χρόνο, φωτίζουν ξανά τα κενά της υπόθεσης και φουντώνουν τις υποψίες περί συγκάλυψης.

View this post on Instagram

A post shared by Newspapers.com (@newspaperscom)

Το πλαίσιο του θανάτου της

Για αρκετά χρόνια, η Marilyn Monroe βρισκόταν σε μία παρατεταμένη εξάρτηση από αμφεταμίνες, βαρβιτουρικά και αλκοόλ, ενώ αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα ψυχικής υγείας, όπως κατάθλιψη, άγχος, χαμηλή αυτοεκτίμηση και χρόνια αϋπνία. Η εικόνα της ως μιας γυναίκας δύσκολης στη συνεργασία είχε εδραιωθεί, με συνεχείς καθυστερήσεις στα γυρίσματα και δυσκολία στην απομνημόνευση των ρόλων να επηρεάζουν αρνητικά τις παραγωγές. Παράλληλα, από το 1956 υπήρχε ανοιχτός φάκελος του FBI λόγω της «προβληματικής» σχέσης της με τον συγγραφέα Arthur Miller, που είχε κατηγορηθεί για κομμουνιστική δράση.

View this post on Instagram

A post shared by Marilyn Monroe (@marilynmonroe)

Μέχρι το 1960, η συμπεριφορά της Monroe άρχισε να επηρεάζει σοβαρά την καριέρα της. Αν και υπήρξε η προτιμητέα επιλογή του Truman Capote για τον ρόλο της Holly Golightly στο «Breakfast at Tiffany’s», η Paramount Pictures απέφυγε να την καλέσει λόγω φόβου για καθυστερήσεις και προβλήματα στην παραγωγή. Τα δύο τελευταία φιλμ που ολοκλήρωσε, το «Let’s Make Love» (1960) και το «The Misfits» (1961), γνώρισαν εμπορική αποτυχία, ενώ στα γυρίσματα του δεύτερου χρειάστηκε να νοσηλευτεί για αποτοξίνωση. Ο τρίτος της γάμος με τον Arthur Miller διαλύθηκε τον Ιανουάριο του 1961.

Το 1961 η Monroe αποσύρθηκε ουσιαστικά από τη δουλειά, καταπονημένη από τα προβλήματα υγείας. Υπέστη χειρουργικές επεμβάσεις για ενδομητρίωση και χολοκυστεκτομή, ενώ πέρασε και τέσσερις εβδομάδες σε νοσοκομείο, συμπεριλαμβανομένης μιας σύντομης νοσηλείας σε ψυχιατρική κλινική για κατάθλιψη. Επέστρεψε στο Λος Άντζελες μετά από έξι χρόνια στη Νέα Υόρκη, αγοράζοντας ένα σπίτι στο Brentwood. Στις αρχές του 1962, θα συμμετείχε στην ταινία «Something’s Got to Give».

View this post on Instagram

A post shared by Marilyn Monroe (@marilynmonroe)

Λίγες μέρες πριν από την έναρξη των γυρισμάτων, η Marilyn προσβλήθηκε από ιγμορίτιδα. Παρά τις ιατρικές συστάσεις για αναβολή, η 20th Century Fox επέμεινε να συνεχίσει η παραγωγή, με την Monroe να είναι αδύναμη να ανταποκριθεί για τις επόμενες έξι εβδομάδες. Παρά τις ιατρικές βεβαιώσεις, το στούντιο τη κατηγόρησε δημόσια ότι έλεγε ψέμματα για την ασθένειά της. Στις 19 Μαΐου, η Monroe έκανε ένα διάλειμμα από τα γυρίσματα για να τραγουδήσει το «Happy Birthday» στον πρόεδρο John F. Kennedy, γεγονός που προκάλεσε έντονη δημοσιότητα και φήμες περί εξωσυζυγικής σχέσης, προκαλώντας ανησυχίες ακόμη και στις κυβερνητικές υπηρεσίες.

Με την επιστροφή της στο Λος Άντζελες, προσπάθησε να συνεχίσει τα γυρίσματα και γιόρτασε τα 36α γενέθλιά της στο στούντιο. Ωστόσο, οι απουσίες της συνεχίστηκαν, οδηγώντας τη Fox να την απολύσει στις 7 Ιουνίου και να την μηνύσει για παραβίαση συμβολαίου, διεκδικώντας αποζημίωση 750.000 δολαρίων. Η Monroe αντικαταστάθηκε από τη Lee Remick, αλλά ο συμπρωταγωνιστής Dean Martin αρνήθηκε να συνεχίσει την ταινία χωρίς εκείνη, με αποτέλεσμα το στούντιο να σταματήσει εντέλει την παραγωγή (και να κάνει μήνυση και στον Martin).

View this post on Instagram

A post shared by Marilyn Monroe (@allaboutmarilyn)

Οι τελευταίες ώρες ενός θρύλου 

Η οικονόμος της, η Eunice Murray, κοιμόταν στο σπίτι το βράδυ της 4ης Αυγούστου 1962. Ξύπνησε στις 3:00 π.μ. της 5ης Αυγούστου και ένιωσε πως κάτι δεν πήγαινε καλά. Είδε φως να διαχέεται από κάτω από την πόρτα της κρεβατοκάμαρας της Monroe, αλλά δεν πήρε καμία απάντηση και διαπίστωσε ότι η πόρτα ήταν κλειδωμένη. 

Τότε κάλεσε τον ψυχίατρο της Marilyn, Ralph Greenson, ο οποίος έφτασε σύντομα στο σπίτι και μπήκε στο δωμάτιο από ένα παράθυρο. Βρήκε την Marilyn γυμνή και νεκρή στο κρεβάτι της, σκεπασμένη με ένα σεντόνι, με το χέρι της σφιχτά γύρω από το ακουστικό του τηλεφώνου. Ο γιατρός της, Hyman Engelberg, έφτασε γύρω στις 3:50 π.μ. και τη διαπίστωσε νεκρή. Στις 4:25 π.μ. ενημερώθηκε η Αστυνομία του Λος Άντζελες.

View this post on Instagram

A post shared by This Day In Danzig (@thisdayindanzig)

Το γραφικό πρωτοσέλιδο της εφημερίδας New York Daily Mirror στις 6 Αυγούστου 1962 έγραφε: «Marilyn Monroe αυτοκτόνησε» με το υποσέλιδο: «Βρέθηκε γυμνή στο κρεβάτι… Χέρι στο τηλέφωνο… Πήρε 40 χάπια».

Η νύχτα που έσβησε το πιο λαμπερό αστέρι

Ο Noguchi ήταν τότε μόλις 37 ετών, από τους νεότερους αναπληρωτές ιατροδικαστές της κομητείας του Los Angeles. Το τηλεφώνημα για τη Monroe τον βρήκε προετοιμασμένο για μια «συνηθισμένη υπόθεση διάσημης αυτοκτονίας». Η εικόνα που αντίκρισε ήταν σχεδόν κινηματογραφική: η Monroe γυμνή, ανάσκελα, κρατώντας το τηλέφωνο. Στο τραπέζι δίπλα της, το μισοάδειο μπουκαλάκι με Nembutal.

«Ήταν μια καθαρή σκηνή, ίσως υπερβολικά καθαρή», θυμάται ο Noguchi. Στις πρώτες σημειώσεις του, κατέγραψε ότι η ηθοποιός είχε πάρει συνταγή για Nembutal δύο ημέρες νωρίτερα και είχε εμφανιστεί «ιδιαίτερα καταθλιπτική» στον ψυχίατρό της την προηγουμένη. Όλα οδηγούσαν σε μια κλασική περίπτωση αυτοχειρίας. Μέχρι που άρχισαν να εμφανίζονται τα πρώτα σημάδια αμφιβολίας.

View this post on Instagram

A post shared by The Marilyn Monroe Collection (@marilynmonroecollection)

Για παράδειγμα, δεν υπήρχε καμία ένδειξη εμετού ή κατάποσης μεγάλης ποσότητας χαπιών, κάτι που είναι σχεδόν δεδομένο όταν κάποιος παίρνει θανατηφόρα δόση βαρβιτουρικών. Το σώμα της δεν έφερε σημάδια από ένεση, παρότι σύντομα κυκλοφόρησε η θεωρία ότι ο θάνατος προήλθε από θανατηφόρα ένεση. Και υπήρχε ακόμα η εικόνα του τηλεφώνου στο χέρι της, μια λεπτομέρεια που για πολλούς ερευνητές έμοιαζε τόσο «στημένη», σαν να ήθελε κάποιος να αφήσει ψεύτικα ίχνη.

Η αυτοψία και τα «κενά»

Ο ιατροδικαστής ξεκίνησε τη διαδικασία της αυτοψίας με τη γνωστή Y-τομή, εξετάζοντας κάθε πιθανό σημείο ένεσης: στις φλέβες του αγκώνα, στους μηρούς, ανάμεσα στα δάχτυλα. Τίποτα. Σήκωσε τις πλατινέ τούφες της, αναζήτησε ενδείξεις στο τριχωτό της κεφαλής. Και πάλι τίποτα.

Στην έκθεση κατέγραψε ένα «τυπικό περιστατικό υπερβολικής δόσης». Όμως, όταν τα πρώτα τοξικολογικά αποτελέσματα έφτασαν στα χέρια του, οι αμφιβολίες μεγάλωσαν. Ο επικεφαλής τοξικολόγος, Raymond Abernathy, εντόπισε θανατηφόρα επίπεδα pentobarbital και chloral hydrate. Κι όμως, αποφάσισε να μην εξετάσει περαιτέρω το περιεχόμενο του στομάχου και των υπόλοιπων οργάνων.

Ο Noguchi πανικοβλήθηκε. «Χωρίς πλήρη ανάλυση, δεν μπορούσαμε να αποκλείσουμε θάνατο από ένεση αντί από κατάποση χαπιών», δηλώνει σήμερα. Όταν όμως ο τοξικολόγος κατέστρεψε τα δείγματα, το παράθυρο για την αλήθεια έκλεισε για πάντα.

View this post on Instagram

A post shared by Philippe Halsman (@philippe_halsman_official)

Η σκιά της συγκάλυψης

Γιατί δεν προχώρησαν οι εξετάσεις; Γιατί ο επικεφαλής ιατροδικαστής Theodore Curphey έδειξε να βιάζεται να ολοκληρώσει την υπόθεση; Για τον Noguchi, η απάντηση έμεινε πάντα μετέωρη. «Ένιωσα πως κάτι με ξεπερνούσε», λέει. «Ήμουν ένας απλός γιατρός σε μια υπόθεση που μύριζε πολιτική».

Οι θεωρίες συνωμοσίας άνθισαν σχεδόν αμέσως. Η φημολογούμενη σχέση της Monroe με τον Πρόεδρο John F. Kennedy και τον αδελφό του, Robert Kennedy, γέννησε υποψίες πολιτικής εμπλοκής. Πρώην ντετέκτιβ του Λος Άντζελες, όπως ο Fred Otash, υποστήριξαν πως στο σπίτι της ηθοποιού υπήρχε κρυφή ηχογράφηση που κατέγραφε έντονο καβγά της με τον Robert Kennedy και τον ηθοποιό Peter Lawford. Σε μια από τις πιο αμφιλεγόμενες εκδοχές, η Monroe φώναζε απαιτώντας «δέσμευση», ενώ ο Robert Kennedy την ακινητοποιούσε για να τη σωπάσει.

Οι ηχογραφήσεις δεν παρουσιάστηκαν ποτέ επισήμως. Τα ομοσπονδιακά αρχεία που αποχαρακτηρίστηκαν δεκαετίες αργότερα υπαινίχθηκαν επιτήρηση της ηθοποιού από πράκτορες, αλλά καμία άμεση απόδειξη δολοφονίας.

Οι Kennedies της ζωής της

Η Marilyn Monroe λέγεται πως είχε σχέσεις τόσο με τον Robert όσο και με τον John F. Kennedy. Κάτι τέτοιο ποτέ δεν επιβεβαιώθηκε επίσημα, αλλά ούτε και διαψεύστηκε ποτέ με σθένος. Οι φήμες για τη σχέση της Marilyn με τον JFK και τον αδερφό του Robert άρχισαν να κυκλοφορούν πιθανότατα μετά το πάρτυ γενεθλίων του Προέδρου. Τα δημοσιεύματα ήταν σχεδόν ανύπαρκτα εκείνη την εποχή, λόγω της «σιωπηρής συμφωνίας» που υπήρχε ανάμεσα στα μέσα και τους πολιτικούς. Αλλά οι insiders, δημοσιογράφοι και πρώην συνεργάτες της Marilyn μιλούσαν για συναντήσεις, ερωτικές επαφές και πολιτικές πιέσεις.

Η αλήθεια; Είναι πιθανό να υπήρχε τουλάχιστον ένας συναισθηματικός και σεξουαλικός δεσμός ανάμεσα στη Marilyn και τους Kennedy, ειδικά με τον JFK. Ο Robert, σύμφωνα με ορισμένες πηγές, είχε πιο σκοτεινή πλευρά σε αυτή την ιστορία: λέγεται πως ήταν εκείνος που προσπαθούσε να «ελέγξει» τη Marilyn, να την πιέσει να μη μιλήσει, ίσως ακόμα και να τη «φιμώσει». Τίποτα από τα παραπάνω δεν ακούγεται απίθανο, αν αναλογιστούμε όλα τα μυστικά που έχουν αποκαλυφθεί γύρω από τη μεγαλύτερη αμερικανική δυναστεία.

Πότε ξεκίνησαν οι πρώτες θεωρίες συνωμοσίας για τον θάνατό της;

Μετά τον θάνατό της, οι περισσότεροι δεν είχαν λόγο να πιστέψουν ότι ο θάνατός της ήταν κάτι περισσότερο από αυτοκτοία. Οι πρώτες φήμες για δολοφονία ξεκίνησαν από έναν μανιώδη αντικομμουνιστή, τον Frank A. Capell, ο οποίος το 1964 κυκλοφόρησε ένα φυλλάδιο με τον τίτλο The Strange Death of Marilyn Monroe.

Σε αυτό, ισχυριζόταν πως ο θάνατος της Monroe ήταν μέρος μιας κομμουνιστικής συνωμοσίας και πως είχε ερωτική σχέση με τον Robert Kennedy. Ο Capell υποστήριζε ότι ο Kennedy την ήθελε νεκρή, γιατί εκείνη απειλούσε να αποκαλύψει το σκάνδαλο. Ταυτόχρονα, κατηγόρησε και το περιβάλλον της (γιατρούς, τον πρώην σύζυγο Arthur Miller, ακόμα και τον ίδιο τον Kennedy) για κομμουνιστικές διασυνδέσεις.

Αξίζει να σημειωθεί πως η αξιοπιστία του Capell αμφισβητήθηκε σοβαρά, καθώς το βασικό του στοιχείο ήταν ο δημοσιογράφος Walter Winchell…που με τη σειρά του βασιζόταν στις πληροφορίες του Capell!

Στο ίδιο μοτίβο, ο αστυνομικός Jack Clemmons, που ήταν ο πρώτος που έφτασε στον τόπο του θανάτου, έγινε βασικός μάρτυρας των θεωριών αυτών. Μετά από χρόνια, άρχισε να λέει ότι είδε πράγματα που δεν είχε αναφέρει στην αρχική έρευνα, λ.χ. ότι η νοσοκόμα της Monroe, έπλενε σεντόνια κι ότι εκείνος ένιωσε πως κάτι δεν πήγαινε καλά.

Πίσω από αυτές τις θεωρίες υπήρχαν έντονες πολιτικές ατζέντες: ο Capell αφιέρωνε τη ζωή του στο να αποκαλύψει μια "Διεθνή Κομμουνιστική Συνωμοσία", ενώ ο Clemmons ήταν μέλος μιας ομάδας που ήθελε να εκθέσει «υπονομευτικές δραστηριότητες» ενάντια στον αμερικανικό τρόπο ζωής.

Τη δεκαετία του '70, το θέμα έγινε πιο mainstream όταν ο Norman Mailer έγραψε τη βιογραφία Marilyn: A Biography (1973), όπου επανέλαβε τη σχέση Monroe-Kennedy και υποστήριξε ότι σκοτώθηκε από το FBI ή την CIA. Παρόλο που αργότερα ανασκεύασε, το βιβλίο έδωσε ώθηση στις θεωρίες.

Ο Robert Slatzer (1975) πήγε ακόμα πιο μακριά ισχυριζόμενος ότι είχε παντρευτεί τη Monroe στη διάρκεια ενός τριημέρου στο Μεξικό κι ότι εκείνη τον εμπιστευόταν μέχρι το θάνατό της, αφήνοντας ένα πεδίο για αμφιβολίες και προσωπικά δράματα.

Στα '80s και '90s, η μυθοπλασία γύρω από το θέμα εκτοξεύτηκε, με ιδιωτικούς ντετέκτιβ, ανακριτές και δημοσιογράφους όπως οι Anthony Summers και Donald Spoto να εκτοξεύουν σενάρια περί συγκάληψης, σκανδάλων και «κόκκινων ημερολογίων» γεμάτων από απόρρητες πληροφορίες. Ο Summers, ειδικά, παρουσίασε την ιστορία ως ατύχημα που καλύφθηκε από τον Robert F. Kennedy, αλλά οι επικριτές του τον κατηγόρησαν για υπερβολές, αντιφάσεις και αβάσιμες εικασίες.

Την επόμενη δεκαετία, οι υποτιθέμενες απομαγνητοφωνήσεις «μυστικών ηχογραφήσεων» της Monroe που εμφανίστηκαν από τον δικηγόρο John Miner και τον συγγραφέα Matthew Smith, έδωσαν νέα τροφή στις θεωρίες, όμως η αυθεντικότητά τους αμφισβητήθηκε έντονα. 

Οι επικρατέστερες θεωρίες

Από το 1962 μέχρι σήμερα, τρεις βασικές θεωρίες έχουν επικρατήσει. Η πιο διαδεδομένη είναι η κλασική εκδοχή της αυτοκτονίας. Σύμφωνα με αυτή, η Marilyn, παγιδευμένη στην εξάρτηση από βαρβιτουρικά και βυθισμένη σε βαθιά κατάθλιψη, αποφάσισε να βάλει τέλος στη ζωή της. Αυτή η εκδοχή έκλεισε γρήγορα την υπόθεση και λειτούργησε σαν ασπίδα για το Χόλιγουντ, που ήθελε να αποφύγει το σκάνδαλο.

Ωστόσο, υπάρχει και η θεωρία της «ένεσης» με μια πολιτική διάσταση που δεν μπορεί να αγνοηθεί. Σύμφωνα με μαρτυρίες πρώην ντετέκτιβ, η Marilyn δέχονταν πιέσεις από τον Robert Kennedy για να σταματήσει να μιλάει για τη σχέση τους. Η ιστορία θέλει την ηθοποιό να πεθαίνει από μια θανατηφόρα ένεση βαρβιτουρικών, πιθανότατα από κάποιον έμπιστο, χωρίς όμως να αφήσει ίχνη στο δέρμα της. Αυτό το στοιχείο κάνει την υπόθεση ακόμα πιο σκοτεινή και γεμάτη σκιές.

Τέλος, υπάρχει η υπόθεση της συγκάλυψης, που υποστηρίζει ότι η Marilyn πέθανε πιθανώς από δική της απόφαση, αλλά η σκηνή και η αφήγηση γύρω από τον θάνατο στήθηκαν τεχνητά, ώστε να αποφευχθούν πολιτικές συνέπειες. Ο μύθος έπρεπε να παραμείνει άθικτος, σαν μια λαμπερή αυταπάτη που κανείς δεν θα τολμούσε να σπάσει.

Ένα αίνιγμα που αρνείται να σβήσει

Η Monroe θάφτηκε ως «ένα ακόμη θύμα της απομόνωσης και της εξάρτησης από τα βαρβιτουρικά», όπως έγραψαν οι εφημερίδες της εποχής. Κι όμως, η αφήγηση δεν έπεισε ποτέ το κοινό. Από την πρώτη στιγμή, το Χόλιγουντ μύρισε σκάνδαλο και η Αμερική χρειάστηκε μια «καθαρή» εκδοχή για να διατηρήσει το μύθο άθικτο.

Σήμερα, με τον Thomas Noguchi να μιλά για πρώτη φορά τόσο ανοιχτά, η αίσθηση πως εκείνη η νύχτα παραμένει ανοιχτή πληγή δυναμώνει. Ο ίδιος αναγνωρίζει ότι «ποτέ δεν θα μάθουμε την πλήρη αλήθεια».

Ίσως αυτό να είναι και η ουσία του μύθου της Marilyn Monroe: ένα φως που έλαμψε πολύ γρήγορα και έσβησε μέσα σε σκιές, αφήνοντας πίσω του μόνο ερωτήματα και μια Αμερική που δεν θέλησε ποτέ να κοιτάξει τον καθρέφτη.