Η Μαρία Ρασπούτινα (ή Μαρία Ρασπούτιν όπως, λανθασμένα, την αποκαλούσαν στην Αμερική), πρωτότοκη κόρη του Γρηγορίου Ρασπούτιν, του μυστικιστή που σημάδεψε με την παρουσία του την τελευταία περίοδο της ρωσικής αυτοκρατορίας, υπήρξε η ζωντανή μαρτυρία μιας οικογένειας που βρέθηκε στη δίνη της ιστορίας. Γεννημένη το 1898, η Μαρία ήταν ακόμα έφηβη όταν ο πατέρας της ανέβηκε στην κορυφή της πολιτικής και πνευματικής σκηνής της Αγίας Πετρούπολης, αποκτώντας τη θέση του πνευματικού συμβούλου του Τσάρου Νικολάου Β’ και της Τσαρίνας Αλεξάνδρας. Η επιρροή του Ρασπούτιν πάνω στην αυτοκρατορική οικογένεια προκάλεσε τόσο δέος όσο και μίσος, καθιστώντας τον έναν από τους πιο αμφιλεγόμενους χαρακτήρες της εποχής των Ρομανώφ. Η βίαιη δολοφονία του το 1916 έσπειρε τη συντριβή και την ανασφάλεια στην οικογένεια, αλλά και στην ιστορική μνήμη της Ρωσίας.
Τι πραγματικά ήταν ο Γρηγόριος Ρασπούτιν, άγιος θεραπευτής ή διεφθαρμένος μοναχός; Αυτό παραμένει μέχρι σήμερα ανοιχτό ερώτημα. Από τη μία πλευρά, πολλοί τον περιγράφουν ως άνδρα με ασυνήθιστη πνευματική δύναμη και βαθιά θρησκευτική αφοσίωση, ικανό να ηρεμεί και να θεραπεύει τον Τσαρεβιτς Αλέξιο από τις κρίσεις αιμορροφιλίας. Οι θαυμαστές του τον θεωρούν «σταρετς», δηλαδή πνευματικό καθοδηγητή και αγνό μυστικιστή, που ενσάρκωνε μια μορφή θρησκευτικής σοφίας μακριά από τα επίσημα εκκλησιαστικά κέντρα.
Από την άλλη, η εικόνα του Ρασπούτιν ως διεφθαρμένου και χειραγωγητικού άνδρα ήταν εξίσου ισχυρή. Του καταλογίζονται σεξουαλικές σχέσεις με μέλη της αριστοκρατίας (ακόμη και με τις ανήλικες κόρες του τσάρου), επιρροή σε πολιτικές αποφάσεις και συμπεριφορές που έθεταν σε κίνδυνο την αξιοπιστία της μοναρχίας. Οι επικριτές του τον θεωρούν υπεύθυνο για την υπονόμευση της τσαρικής αυλής και για σκάνδαλα που οδήγησαν στην πολιτική αστάθεια της εποχής. Ο Ρασπούτιν εξακολουθεί να έχει τόσο θαυμαστές όσο και ένθερμους επικριτές, από Ορθόδοξους Χριστιανούς μέχρι κομμουνιστές. Ωστόσο, η αξιολόγηση της προσωπικότητάς του δεν αποτελεί αντικείμενο αυτού του κειμένου, το οποίο εστιάζει στη ζωή και την πορεία της κόρης του.
