Ήταν έρωτας με την πρώτη ματιά – O Τζιν Γουάιλντερ είχε δίκιο, η Γκίλντα Ράντνερ δε χρειαζόταν να πεθάνει

Ίσως η μόνη στιγμή στη ζωή του Γουάιλντερ όπου η θλίψη του ξεχείλισε, όπου διείσδυσε σε κάθε πτυχή της καθημερινότητάς του και τον έστρεψε μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας και την κωμωδία, ήταν μετά το θάνατο της τρίτης συζύγου του, της αγαπημένης κωμικού του Saturday Night Live, Γκίλντα Ράντνερ.

Ο Γουάιλντερ γνώρισε τη Ράντνερ στα γυρίσματα μιας ταινίας με τον εύστοχο τίτλο Hanky Panky, (στα απομνημονεύματά της με τίτλο It's Always Something, έγραψε ότι ήταν «αστείος και αθλητικός και όμορφος και μύριζε ωραία»). Παντρεύτηκαν λίγα χρόνια αργότερα στη νότια Γαλλία («επειδή ο Τζιν αγαπούσε τη Γαλλία»).

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Love Gilda (@lovegildathefilm)

Οι διατροφικές διαταραχές

Η Ράντνερ ήταν μια κωμικός που είχε έντονες εσωτερικές μάχες και βαθιά θλίψη.

Ως παιδί και έφηβη, η Ράντνερ πάλευε με το βάρος της και είχε «κάθε πιθανή διατροφική διαταραχή από τότε που ήταν εννέα ετών». Όταν ήταν δώδεκα ετών, ο πατέρας της διαγνώστηκε με έναν ανεγχείρητο όγκο στον εγκέφαλο που επιδεινώθηκε σιγά-σιγά -πριν πεθάνει ήταν εντελώς καθηλωμένος στο κρεβάτι και δεν μπορούσε να μιλήσει.

Καθώς η Ράντνερ πήγαινε στο κολέγιο και βρήκε την ευκαιρία να γίνει διάσημη ως μέλος του καστ στο «Saturday Night Live», οι λεπτομέρειες της διατροφικής της διαταραχής άρχισαν να αποκαλύπτονται μέσω ιστοριών από συναδέλφους της -η Lynn Redgrave (η οποία ήταν επίσης βουλιμική) παραδέχτηκε ότι οι δυο τους είχαν συζητήσει το πρόβλημά τους ενώ κάθονταν η μία δίπλα στην άλλη σε ένα αεροπλάνο.

Περνάμε στο 1985

Η Ράντνερ ήταν 38 ετών και είχε παντρευτεί τον Γουάιλντερ για ένα χρόνο. Ήθελαν να κάνουν παιδιά, αλλά δεν ήταν εύκολο. Για την ακρίβεια, η Ράντνερ είχε σταματήσει εντελώς να χρησιμοποιεί αντισύλληψη ένα χρόνο πριν παντρευτούν.

Έκανε μια επέμβαση για την αξιολόγηση της λειτουργίας των σαλπίγγων της, η οποία έδειξε ότι ήταν αδύνατο να συλλάβει, και ίσως αυτό ήταν προάγγελος του τι επρόκειτο να συμβεί. Στα απομνημονεύματά της, θυμάται την έκφραση στο πρόσωπο της νοσοκόμας καθώς έκαναν το τεστ, θεωρώντας περίεργο που φαινόταν τόσο σκυθρωπή: «τι θα μπορούσε να είναι πιο όμορφο από το να αποκτήσουν μωρό η Γκίλντα και ο Τζιν;», έγραψε, «και μόνο τα μαλλιά του θα έκαναν τους ανθρώπους να τσιρίζουν από χαρά».

Της πρότειναν τη δυνατότητα εξωσωματικής γονιμοποίησης, μια επιλογή που ο Γουάιλντερ υποστήριξε, αρκεί η δοκιμή της να μην επηρέαζε αρνητικά το γάμο τους, λέγοντας ότι «ένα μωρό είναι καλύτερο να έρθει στον κόσμο σε δύο ανθρώπους που ήταν ευτυχισμένοι μαζί».

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Love Gilda (@lovegildathefilm)

Αντιμέτωπη με την αδυναμία της

Θυμίζοντας την εξέταση της εξωσωματικής γονιμοποίησης, η Ράντνερ μιλάει για την έκτρωση που είχε κάνει όταν ήταν 19 ετών («που πιθανώς επηρέασε την κατάσταση των αναπαραγωγικών μου οργάνων»), μια εμπειρία που επέστρεψε στο μυαλό της καθώς προσπαθούσε να συμβιβαστεί με το γεγονός ότι μπορεί να μην αποκτούσε ποτέ παιδί.

«Για μένα το θέμα ήταν λιγότερο το αν ήθελα ή όχι ένα μωρό και περισσότερο η αδυναμία μου να αποδεχτώ ότι δεν μπορούσα να αποκτήσω ένα».

Εκείνη και ο Γουάιλντερ πέρασαν από τον κόπο της προετοιμασίας που κάνουν πολλά ζευγάρια όταν προσπαθούν να συλλάβουν με αυτόν τον τρόπο: τους υπερήχους, τις λαπαροσκοπήσεις, την έλευση στα ιατρεία με ένα κύπελλο.

Όταν είχαν ολοκληρώσει ολόκληρο τον κύκλο της εξωσωματικής γονιμοποίησης - και δεν προέκυψε καμία εγκυμοσύνη - ήταν ο Γουάιλντερ που είπε «ποτέ ξανά».

«Μη μου κάνεις ερωτήσεις»

Έτσι, η Ράντνερ επέλεξε να ανοίξει τις σάλπιγγές της χειρουργικά - μια αρκετά ριψοκίνδυνη διαδικασία στα μέσα της δεκαετίας του '80, όταν αυτό το είδος της μικροχειρουργικής ήταν ακόμη σχετικά νέο.

Μόλις άνοιξαν οι σάλπιγγές της, της ανατέθηκε να υπολογίσει πότε είχε ωορρηξία, ώστε να είναι σίγουροι ότι θα μπορούσαν να κάνουν σεξ σε εκείνο το χρονικό παράθυρο για να βελτιστοποιήσουν τις πιθανότητες σύλληψης. Πήρε εκείνα τα μικρά κιτ ωορρηξίας για το σπίτι («όπου εσύ είσαι ο επιστήμονας», έγραψε), αλλά δεν το είπε στον Γουάιλντερ.

Θυμήθηκε την απελπισία ενός πρωινού όταν δεν μπορούσε να βγάλει το καπάκι από το φιαλίδιο του τεστ. Απελπισμένη, έτρεξε στην κρεβατοκάμαρα, σκούντησε τον ακόμα γρήγορα κοιμώμενο Γουάιλντερ και του είπε: «Μη μου κάνεις ερωτήσεις, απλά βγάλε το καπάκι από αυτό το φιαλίδιο». Το έκανε, και δεν τη ρώτησε ποτέ γι' αυτό - αφού το έκανε ενώ κοιμόταν ακόμα βαθιά.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Love Gilda (@lovegildathefilm)

Τα τεστ εγκυμοσύνης

«Οι ωοθήκες μου έγιναν το κέντρο του σύμπαντός μου», έγραψε με μια απίστευτη αίσθηση ειρωνείας. Μέσα σε πέντε χρόνια από εκείνη την εικόνα της εξαντλητικά ευδιάθετης Ράντνερ που γλιστράει στο κρεβάτι με ένα μικρό κιτ ωορρηξίας, η κωμικός θα ήταν νεκρή από καρκίνο των ωοθηκών.

Όσες νύχτες κι αν έμενε ξύπνια με το άγχος ότι δεν θα μπορούσε να κάνει παιδί, ότι ανησυχούσε για τα «κλειστά σωληνάκια» της ή για τον επώδυνο κύκλο της εξωσωματικής γονιμοποίησης, για το αν το άγχος της έφερνε ή όχι τον σύζυγό της στα τάρταρα - ποτέ δεν θα μπορούσε να υποψιαστεί ότι αυτά τα μικρά όργανα σε μέγεθος αμυγδάλου, τα οποία προσπαθούσε να περιθάλψει για να υποταχθούν, θα της αφαιρούσαν τη ζωή.

Ήταν κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της τρίτης (και τελευταίας) ταινίας που έκανε με τον Γουάιλντερ, στην Αγγλία, όταν άρχισε να εμφανίζει κάποια ανησυχητικά συμπτώματα: ακραία κόπωση, φούσκωμα, αδυναμία στα πόδια. Είχε επίσης χάσει την περίοδο.

Μήπως επειδή είχαν σταματήσει να επικεντρώνονται στην απόκτηση παιδιού και είχαν αρχίσει να επικεντρώνονται στην ταινία, είχε μείνει με κάποιο τρόπο έγκυος; Έστειλε την κομμώτριά της στο τοπικό φαρμακείο για να πάρει μερικά τεστ εγκυμοσύνης. Ένα, το οποίο έκανε αμέσως (ήταν θετικό) και ένα που θα έπαιρνε στο σπίτι για να το κάνει όταν θα ήταν με τον Γουάιλντερ. Και αυτό ήταν θετικό, και ο Γουάιλντερ έβαλε το μικρό μπλε στικ στην τσέπη του καθώς περπατούσαν στη γειτονιά τους.

Η αιμορραγία στο πλατό

«Ο καιρός ήταν ζεστός και αγκαλιαστήκαμε και τραγουδήσαμε ήσυχα, ενώ το μυαλό μας έτρεχε σε αυτή τη νέα φάση της ζωής μας. Μας αρέσει να τραγουδάμε αρμονικά το τραγούδι "Οχάιο" όταν είμαστε ευτυχισμένοι, κυρίως επειδή έχω την αρμονία για όλο το τραγούδι εκτός από μια γραμμή κοντά στο τέλος. Ποτέ δεν την πετυχαίνω σωστά και αυτό μας κάνει πάντα να γελάμε».

Λίγες εβδομάδες αργότερα, καθώς συνέχισε να μην αισθάνεται και τόσο καλά, αλλά αποδίδοντάς το στην πρώιμη εγκυμοσύνη, άρχισε να αιμορραγεί έντονα στο πλατό. Υπέθεσε ότι είχε αποβολή και κάλεσε τον γιατρό της, ο οποίος της είπε να ξαπλώσει και να ξεκουραστεί.

Υποτίθεται ότι θα γύριζε μια σκηνή το απόγευμα όπου θα καθόταν κυρίως. Είπε στον Γουάιλντερ τι συνέβαινε και συμφώνησαν ότι θα μπορούσε κάλλιστα να μείνει στο γύρισμα- δεν είχε πει σχεδόν σε κανέναν ότι ήταν έγκυος και συμφώνησαν και οι δύο ότι χρειάζονταν δουλειά και ο ένας τον άλλον για να το ξεπεράσουν. Αιμορραγούσε για δύο εβδομάδες, κατά τη διάρκεια των οποίων θυμάται ότι κόλλησε και μια μάλλον τρομερή γρίπη που κυκλοφορούσε στο πλατό.

Όταν τα γυρίσματα τελείωσαν και επέστρεψαν στο Λος Άντζελες, ένιωθε εξαντλημένη, αλλά υπέθεσε ότι όλα όσα είχε περάσει απλώς την πρόλαβαν.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Love Gilda (@lovegildathefilm)

Τη χτύπησε στην πλάτη και της είπε να χαλαρώσει

Μια κατά τα άλλα συνηθισμένη Κυριακή του 1986, εκείνη και ο Γουάιλντερ πήγαιναν σε έναν φίλο τους για να παίξουν τένις, όταν ξαφνικά η Ράντνερ αποκοιμήθηκε στο αυτοκίνητο, χωρίς λόγο. Έγραψε ότι ήταν σαν «να υπνωτίστηκα σε αυτόν τον βαθύ ύπνο» και «σαν μια ομίχλη να κυλάει πάνω από τον εγκέφαλό μου».

Έκλεισε ραντεβού με γιατρό. «Δεν είχα τίποτα κακό», θυμάται ότι της είπαν - εκτός από το ότι είχε κάποια αυξημένα αντισώματα του ιού Epstein-Barr, όπως συμβαίνει σε πολλούς ανθρώπους. Ο Epstein-Barr είναι ο ιός που προκαλεί τη μονοπυρήνωση, μεταξύ άλλων αρκετά συχνών παθήσεων.

Στα μέσα και τέλη της δεκαετίας του 1980, ο ιός Epstein-Barr ήταν επίσης μια δημοφιλής διάγνωση «σκουπιδοσακούλας» για κάθε είδους συμπτώματα που σχετίζονται με την κόπωση. Ο παθολόγος της υπέθεσε επίσης ότι τα συμπτώματα της Ράντνερ θα μπορούσαν να οφείλονται σε κατάθλιψη. Τη χτύπησε στην πλάτη και της είπε να χαλαρώσει.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Love Gilda (@lovegildathefilm)

«Ταιριαστές ασθένειες για τη βασίλισσα της νεύρωσης»

Μια εβδομάδα περίπου αργότερα, η Ράντνερ άρχισε να έχει χαμηλό πυρετό. Τηλεφώνησε στο γιατρό της, ο οποίος της είπε να μην ανησυχεί, ενώ συνέχισε να υποστηρίζει ότι ήταν απλώς «συναισθηματική» και επιρρεπής στην ανησυχία - ότι τα γεγονότα των προηγούμενων ετών, σε συνδυασμό με τη συμπλήρωση των 40 ετών, την έκαναν να πάθει κατάθλιψη, η οποία, κατά τη γνώμη του, προκαλούσε με τη σειρά της την καχεξία των συμπτωμάτων της.

Εκείνη την άνοιξη, άρχισε να έχει πυελικές κράμπες, εκτός όλων των άλλων. Πήγε στον γυναικολόγο της, ο οποίος τη διαβεβαίωσε ότι δεν είχε τίποτα, ότι επρόκειτο απλώς για «mittleschmerz», την αίσθηση που αισθάνονται μερικές γυναίκες την ώρα της ωορρηξίας.

«Τώρα είχα τον ιό Epstein-Barr και το mittleschmerz», έγραψε η Ράντνερ, "ταιριαστές ασθένειες για τη βασίλισσα της νεύρωσης».

Ένα σερί λάθος ιατρικών προβλέψεων

Εκείνη και ο Γουάιλντερ έκαναν το ετήσιο ταξίδι τους στη νότια Γαλλία, όπου είχαν παντρευτεί, και η Ράντνερ παρατήρησε ότι κάθε απόγευμα χρειαζόταν να πάρει έναν υπνάκο. Είχε αρχίσει να παίρνει ένα σωρό βιταμίνες, ελπίζοντας να ενισχύσει το ανοσοποιητικό της σύστημα, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Ζαλιζόταν, ήταν κουρασμένη, ένιωθε άβολα. Είχε συνεχώς χαμηλό πυρετό.

Την τελευταία τους νύχτα στο Παρίσι αρρώστησε τόσο πολύ μετά το δείπνο που ο Γουάιλντερ αναγκάστηκε να καλέσει ταξί για να τους πάει πίσω στο δωμάτιο του ξενοδοχείου τους. Το απέδωσε στα νεύρα της για την πτήση της επιστροφής.

Τους επόμενους μήνες, η αφόρητη κόπωση συνεχίστηκε, καθώς και μια φαινομενικά ατελείωτη μάστιγα προβλημάτων στο στομάχι και στο έντερο. Ο γιατρός της είπε ότι μάλλον έπαιρνε πολλές βιταμίνες. Είδε έναν άλλο γιατρό που πίστευε ότι τα στομαχικά της προβλήματα ήταν - έκπληξη! - το αποτέλεσμα του άγχους και της κατάθλιψής της.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Love Gilda (@lovegildathefilm)

Πήρε Tylenol

Τότε εμφανίστηκε ένα νέο σύμπτωμα: πόνος στα πόδια που ξεκινούσε από το πάνω μέρος των μηρών της και επεκτεινόταν στα ήδη αδύναμα κάτω άκρα της. Ξεκίνησε αργά, σαν να στάζει, και στη συνέχεια σταδιακά γινόταν όλο και χειρότερος. Οι γιατροί της είπαν να πάρει ένα Tylenol. Αν και σε αυτό το σημείο, υπήρχε ένας γιατρός που σκέφτηκε ότι θα ήταν χρήσιμο να κάνει ένα υπερηχογράφημα της πυέλου, μόνο και μόνο για να «αποκλείσει» οτιδήποτε σοβαρό. Όπως ο καρκίνος.

Οι ωοθήκες της «δεν ήταν ακριβώς στη θέση που έπρεπε να είναι», αλλά ο γιατρός της είπε ότι αυτό δεν αποτελούσε πραγματικά λόγο ανησυχίας. Υπήρχε κάποια «συμφόρηση» στη λεκάνη της, αλλά ούτε αυτό φαινόταν πολύ σοβαρό. «Όλα είναι μια χαρά», της είπαν, «δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας». Πήρε Tylenol. Έπαιξε τένις. Για λίγο, άρχισε να αισθάνεται λίγο καλύτερα.

Δεν ήταν τόσο κουρασμένη, δεν ήταν τόσο εξαντλημένη. Αλλά ο πόνος στο πόδι χειροτέρευε και ο γιατρός της της έδωσε μια υψηλή δόση αντιφλεγμονώδους φαρμάκου που της προκάλεσε τρομερή ναυτία και εμετό. Έτσι, ο γιατρός της τής έδωσε φάρμακα για να μειώσει το οξύ στο στομάχι της, ώστε να μπορεί να παίρνει τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Όλες οι εξετάσεις της ήταν φυσιολογικές.

«Φοβάμαι ότι πρόκειται για καρκίνο»

Όμως η Ράντνερ άρχισε να παρατηρεί μια αδυναμία στο πρόσωπό της και φαινόταν να χάνει βάρος στα χέρια της. Έχασε βάρος παντού, και μάλιστα πάρα πολύ. Για μια γυναίκα που πάλευε με το βάρος της, που είχε πάθει βουλιμία, το να παρατηρήσει ότι είχε αδυνατίσει πολύ ήταν μια μεγάλη συνειδητοποίηση.

Ο πόνος, η αρρώστια - δεν μπορούσε να ήταν στο μυαλό της. Ή μήπως ο χρόνιος πόνος, αναρωτήθηκε, θα μπορούσε να σε κάνει να χάσεις βάρος; Πήγε να δει έναν γιατρό στη Βοστώνη ο οποίος της έδωσε ένα αντικαταθλιπτικό. Όταν δεν φάνηκε να ηρεμεί αμέσως, τη ρώτησε τι φοβόταν τόσο πολύ.

«Φοβάμαι ότι πρόκειται για καρκίνο», του είπε. Της είπε να συνεχίσει να κάνει αιμοληψίες και να παραμένει σε επαφή με τον γιατρό της «ώστε να μπορέσετε να ηρεμήσετε το μυαλό σας». Πήγε στο σπίτι της. Είδε έναν νέο γυναικολόγο. Της έκανε πυελική εξέταση και της είπε ότι είχε κάποιο ουλώδη ιστό, αλλά όλα τα άλλα ήταν φυσιολογικά.

Της είπε ότι μπορούσε να συνεχίσει να προσπαθεί για ένα μωρό, αν το ήθελε. Ήταν άρρωστη, εξαντλημένη, έπαιρνε κάθε είδους φάρμακα - και ειλικρινά, θυμόταν ότι δεν είχε κανένα ενδιαφέρον για το σεξ, δεδομένου του πόσο άθλια ένιωθε κάθε μέρα και πόσο πονούσε. Δοκίμασε τον βελονισμό. Ολιστική ιατρική. Πήρε συμπληρώματα.

Παρόλα αυτά, ο πόνος στα πόδια της την κρατούσε ξύπνια τη νύχτα. Είχε φουσκώσει τόσο πολύ που έμοιαζε πραγματικά έγκυος. Ο γιατρός της τής είπε ότι ήταν κυριολεκτικά «γεμάτη σκατά» και της έδωσε καθαρτικά. Πήγε ξανά στον ολιστικό θεραπευτή της και έκανε κολονική θεραπεία.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη MUBI (@mubi)

20 Οκτωβρίου 1986

Ο γιατρός της Ράντνερ τηλεφωνεί με τα αποτελέσματα των πρόσφατων αιματολογικών εξετάσεων. Η ηπατική της λειτουργία, λέει, ήταν ακανόνιστη. Τον ρώτησε τι σήμαινε αυτό. «Μάλλον δεν είναι τίποτα», είπε, αλλά ήθελε να τη δει ούτως ή άλλως. Εκείνη τη νύχτα δεν κοιμήθηκε - «ο Τζιν με κράτησε, μου μίλησε και τελικά με έβαλε να πάρω κάτι για να κοιμηθώ», έγραψε.

Την επόμενη ημέρα εισήχθη στο νοσοκομείο για περισσότερες εξετάσεις. «Θα βρούμε την άκρη του νήματος», της είπε ο Γουάιλντερ καθώς κάθονταν στο δωμάτιο του νοσοκομείου της και περίμεναν. Εξαντλημένοι και οι δύο.

Λίγες ημέρες εξετάσεων πέρασαν. Την επόμενη Παρασκευή, ένας γιατρός μπήκε στο δωμάτιο του νοσοκομείου, όπου εκείνη και ο Γουάιλντερ συζητούσαν, βλέποντας απλώς τηλεόραση και περιμένοντας.

Της είπαν ότι είχαν βρει μια κακοήθεια. Καρκίνο. «Η Γκίλντα έκλαψε», θυμάται ο Γουάιλντερ, «αλλά μετά γύρισε προς το μέρος μου και είπε: Δόξα τω Θεώ, επιτέλους κάποιος με πιστεύει!».

Την Κυριακή το πρωί, την εγχείρησαν. Όταν ξύπνησε στην ανάρρωση, ο Γουάιλντερ ήταν στο πλευρό της. «Τα πήραν όλα, ό,τι μπορούσαν να δουν», είπε. Και την κρατούσε αγκαλιά. Είχε πυρετό. Μετά έπαθε πνευμονία. Ήταν στην εντατική για πέντε ολόκληρες μέρες.

Ο γιατρός της Ράντνερ της είπε ότι ήταν τυχερή

Η Ράντνερ θυμόταν ελάχιστα από όσα συνέβησαν, ο Γουάιλντερ αργότερα την ενημέρωσε. Οι δημοσιογράφοι κυνηγούσαν το νοσοκομείο προσπαθώντας να μάθουν τι είχε συμβεί. Αναγκάστηκε να αλλάξει το όνομά της σε όλα τα ιατρικά αρχεία, (Λίλι Χέρμαν ήταν αυτό που σκέφτηκε - Λίλι, για το όνομα που είχαν ονειρευτεί να δώσουν στην κόρη τους, και Χέρμαν, για το όνομα του πατέρα της).

Παρέμεινε στο νοσοκομείο και ξεκίνησε χημειοθεραπεία. «Έκλαιγα τόσο εύκολα όσο και γελούσα» έγραψε η Ράντνερ για εκείνη την εποχή και πέρασε μεγάλο μέρος των ημερών της προσπαθώντας να βρει τρόπους να κάνει τις νοσοκόμες να γελάσουν, τους γιατρούς, την οικογένεια και τους φίλους της - και τον σύζυγό της.

Ο γιατρός της Ράντνερ της είπε ότι ήταν τυχερή. Θα μπορούσε να υπάρξει θεραπεία. Η χημειοθεραπεία μπορεί να σήμαινε ότι ο καρκίνος δεν θα επανερχόταν ποτέ.

«Για εβδομάδες μετά το θάνατο της Γκίλντα, φώναζα στους τοίχους. Σκεφτόμουν συνέχεια, 'Αυτό δεν έχει νόημα'. Το γεγονός είναι ότι η Γκίλντα δεν έπρεπε να πεθάνει. Αλλά εγώ ήμουν αδαής, η Γκίλντα ήταν αδαής - οι γιατροί ήταν αδαείς» θα πει ο Γουάιλντερ μήνες μετά.

«Ήθελα ένα τέλειο τέλος» έγραψε η Ράντνερ λίγο πριν φύγει από τη ζωή. «Τώρα έμαθα, με τον πιο σκληρό τρόπο, ότι μερικά ποιήματα δεν έχουν ομοιοκαταληξία και μερικές ιστορίες δεν έχουν σαφή αρχή, μέση και τέλος. Η ζωή έχει να κάνει με το να μην ξέρεις, να μη μπορείς να αλλάξεις, να παίρνεις τη στιγμή και να την αξιοποιείς με τον καλύτερο τρόπο, χωρίς να ξέρεις τι θα συμβεί στη συνέχεια. Νόστιμη ασάφεια».