Η Nancy Pelosi, η πολιτικός που έγραψε το όνομά της στην αμερικανική Ιστορία ως η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, ανακοίνωσε ότι δεν θα διεκδικήσει ξανά την έδρα της στις εκλογές του 2026, κλείνοντας έτσι έναν κύκλο σχεδόν τεσσάρων δεκαετιών στο Κογκρέσο.
Η ανακοίνωση ήρθε μέσα από ένα συγκινητικό βίντεο, στο οποίο η 85χρονη Pelosi απευθύνθηκε στους πολίτες του Σαν Φρανσίσκο, της πόλης που εκπροσωπεί από το 1987. «Δεν θα είμαι ξανά υποψήφια για το Κογκρέσο», δήλωσε, συνοδεύοντας τα λόγια της με πλάνα από τις πιο καθοριστικές στιγμές της μακρόχρονης πορείας της. Παράλληλα, υπογράμμισε πως θα ολοκληρώσει κανονικά τη θητεία της και κάλεσε τους ψηφοφόρους της να συνεχίσουν τη συλλογική πορεία προόδου που ξεκίνησαν μαζί. «Το μήνυμά μου προς την πόλη που αγαπώ είναι αυτό: Σαν Φρανσίσκο, γνώρισε τη δύναμή σου. Γράψαμε ιστορία. Προοδεύσαμε. Πάντα δείχναμε τον δρόμο και πρέπει να συνεχίσουμε να το κάνουμε», είπε χαρακτηριστικά.
Η αποχώρησή της, αν και αναμενόμενη, προκάλεσε έντονη αίσθηση στην Ουάσιγκτον και στην Καλιφόρνια, σηματοδοτώντας το τέλος μιας εποχής. Η Pelosi ανήκει στη γενιά των ηγετών που καθόρισαν τη σύγχρονη ταυτότητα των Δημοκρατικών και η αποχώρησή της αφήνει πίσω ένα τεράστιο πολιτικό κενό, καθώς νέες φιγούρες διεκδικούν ρόλο σε μια εποχή ανανέωσης και αναμέτρησης με τον Donald Trump.
Αναμφίβολα, παραμένει μία από τις πιο επιδραστικές προσωπικότητες στην ιστορία του κόμματος. Στη διάρκεια της καριέρας της συγκέντρωσε πάνω από 1 δισεκατομμύριο δολάρια για τους Δημοκρατικούς, συνέβαλε καθοριστικά στη διαμόρφωση στρατηγικής στην Καλιφόρνια και πρωταγωνίστησε σε μερικές από τις σημαντικότερες νομοθετικές μάχες των τελευταίων δεκαετιών.
Μητέρα πέντε παιδιών, η Pelosi μπήκε στην πολιτική σχετικά αργά αλλά μεθοδικά και αποφασιστικά. Με το πέρασμα των χρόνων, εξελίχθηκε στη στρατηγική ραχοκοκαλιά του Δημοκρατικού Κόμματος και σε σύμβολο γυναικείας ηγεσίας σε έναν πολιτικό χώρο που, μέχρι πριν λίγες δεκαετίες, ήταν σχεδόν αποκλειστικά ανδρικός. Η απόφασή της να αποσυρθεί ρίχνει την αυλαία σε μια εποχή επιρροής, ισχύος και ιστορικής πρωτοπορίας.
Μια γυναίκα στην ανδροκρατούμενη πολιτική αρένα
Γεννημένη στη Βαλτιμόρη το 1940, σε μια ιταλοαμερικανική οικογένεια με έντονη πολιτική παράδοση (ο πατέρας της, Thomas D’Alesandro Jr., ήταν βουλευτής και αργότερα δήμαρχος της πόλης), η Pelosi μεγάλωσε μέσα σε ένα περιβάλλον όπου η πολιτική δεν ήταν απλώς επάγγελμα, αλλά τρόπος ζωής. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Trinity College και ήταν μεγάλη θαυμάστρια του John F. Kennedy. Στο πανεπιστήμιο γνώρισε τον μετέπειτα σύζυγό της Paul Francis Pelosi, με τον οποίο παντρεύτηκαν το 1963 κι απέκτησαν μαζί πέντε παιδιά. Αυτός ήταν κι ο λόγος που μπήκε στην ενεργό πολιτική σχετικά αργά. Όταν τα παιδιά της είχαν μεγαλώσει, αποφάσισε το 1976 να αφιερωθεί στην κοινότητα και σταδιακά να αναλάβει ηγετικούς ρόλους μέσα στο Δημοκρατικό Κόμμα της Καλιφόρνια.
Το 1987 εξελέγη για πρώτη φορά στο Κογκρέσο, εκπροσωπώντας το Σαν Φρανσίακο και από τότε δεν έχασε ποτέ καμία εκλογική αναμέτρηση. Από την πρώτη στιγμή ξεχώρισε για την επιμονή της, τη βαθιά γνώση των εσωτερικών διαδικασιών και τη σπάνια ικανότητά της να συντονίζει συμμαχίες σε ένα χαοτικό πολιτικό τοπίο.
Το 2003 έγινε η πρώτη γυναίκα στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών που ανέλαβε την ηγεσία της Κοινοβουλευτικής Ομάδας των Δημοκρατικών, και το 2007 έγραψε ιστορία ως η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων.
Κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Barack Obama, η Nancy Pelosi διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην ψήφιση του Affordable Care Act (γνωστού και ως Obamacare), του ιστορικού νόμου που επέκτεινε την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη για πάνω από 30 εκατομμύρια Αμερικανούς. Ο νόμος αυτός αποτέλεσε τη μεγαλύτερη μεταρρύθμιση του αμερικανικού συστήματος υγείας από τη δεκαετία του ’60, καθώς εισήγαγε για πρώτη φορά την υποχρεωτική ασφάλιση υγείας και έθεσε αυστηρότερα όρια στις ασφαλιστικές εταιρείες, απαγορεύοντάς τους να απορρίπτουν ασθενείς λόγω προϋπαρχουσών παθήσεων.
Την ίδια περίοδο, η Pelosi συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις για τη χρηματοπιστωτική μεταρρύθμιση μέσω του Dodd–Frank Act, του νόμου που θεσπίστηκε μετά την κρίση του 2008 για να περιορίσει την ασυδοσία των τραπεζών και να αποτρέψει νέα οικονομική κατάρρευση. Ο νόμος επέβαλε αυστηρότερη εποπτεία στη Wall Street, ίδρυσε την Υπηρεσία Προστασίας Χρηματοοικονομικών Καταναλωτών (CFPB) και έθεσε πλαίσιο για τη διαφάνεια στα παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα.
Παράλληλα, στήριξε πολιτικές υπέρ της ισότητας των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων, μεταξύ των οποίων και την κατάργηση του Don’t Ask, Don’t Tell, μιας στρατιωτικής πολιτικής που ίσχυε από το 1993 μέχρι το 2011 και απαγόρευε σε ανοιχτά ομοφυλόφιλα κι αμφιφυλόφιλα άτομα να υπηρετούν στις Ένοπλες Δυνάμεις. Η Pelosi υπήρξε από τις πιο δυνατές φωνές για την κατάργησή της, υποστηρίζοντας ότι η πολιτική αυτή νομιμοποιούσε τον στιγματισμό και στερούσε από τις ΗΠΑ χιλιάδες ικανούς στρατιωτικούς.
Στη διάρκεια της προεδρίας Donald Trump, η Pelosi αναδείχθηκε σε κεντρική φυσιογνωμία της Αντιπολίτευσης. Η εικόνα της να σχίζει το αντίγραφο της ομιλίας του Trump στο Κογκρέσο το 2020 έγινε σύμβολο πολιτικού θάρρους ή, για τους αντιπάλους της, προκλητικής περιφρόνησης. Ήταν η κινητήριος δύναμη πίσω από τις δύο παραπομπές σε δίκη (impeachments) εναντίον του, επιβεβαιώνοντας τη φήμη της ως σκληρής αλλά θεσμικά αφοσιωμένης ηγέτιδας.
Πέρα όμως από τις αντιπαραθέσεις, η Pelosi θεωρείται ένας από τους πιο αποτελεσματικούς «νομοθέτες» της εποχής της. Κατάφερε να συγκεντρώσει πάνω από 1 δισεκατομμύριο δολάρια για το Δημοκρατικό Κόμμα, διατηρώντας την εκλογική του μηχανή ζωντανή και ισχυρή για δεκαετίες. Η επιρροή της στο Καπιτώλιο ήταν τέτοια που πολλοί τη χαρακτήριζαν «ομιλήτρια ακόμη και όταν δε μιλούσε».
Η σχέση της με τη δύναμη ήταν πάντα περίπλοκη: πίσω από τη δημόσια εικόνα της αυστηρής, κομψής ηγετίδας, υπήρχε μια γυναίκα με βαθιά κατανόηση της πολιτικής ως τέχνης ισορροπίας, ανάμεσα στο ιδανικό και στο εφικτό, στο πάθος και στη διαπραγμάτευση.
Όταν αποχώρησε από την ηγεσία της Βουλής το 2022 και τώρα, με την απόφασή της να μην επανεκλεγεί το 2026, η Nancy Pelosi κλείνει έναν πολιτικό κύκλο σχεδόν τεσσάρων δεκαετιών. Μια πορεία που καθόρισε το πέρασμα των γυναικών στην κορυφή της αμερικανικής εξουσίας και άλλαξε ριζικά τον τρόπο με τον οποίο η ιστορία θυμάται την πολιτική ηγεσία, όχι μόνο ως υπόθεση ανδρών, αλλά ως πράξη διορατικότητας, αντοχής και διαρκούς επανεφεύρεσης.
