Όταν ο Ραμζάν Καντίροφ ανέλαβε επισήμως την προεδρία της Τσετσενίας το 2007, είχε ήδη εδραιώσει πλήρως τον έλεγχο της περιοχής. Τα ανώτατα αξιώματα (κυβερνητικά, οικονομικά και ασφαλείας) βρισκόντουσαν ήδη στα χέρια των στενών του συγγενών και φίλων. Από τότε, αυτό το προσωποπαγές καθεστώς έχει ενισχυθεί δραματικά.
Το πρότυπο διακυβέρνησης στην Τσετσενία δεν φέρει καμία σχέση με κομματικές ή γραφειοκρατικές δομές άλλων ρωσικών περιοχών. Αντίθετα, όλα κρίνονται με βάση την οικογενειακή σχέση και την αδιάσειστη αφοσίωση προς τον ίδιο. Κάποιοι αναλυτές έχουν παρομοιάσει το καθεστώς της Τσετσενίας με εκείνο της Συρίας επί Ασσάντ. Ο Ραμζάν είναι ο αρχηγός της οικογένειας και παράλληλα νομοθέτης, ιερέας και ιδεολογικός καθοδηγητής. Ο Καντίροφ ανακυκλώνει συχνά διάφορους συγγενείς ή στενούς συνεργάτες σε διαφορετικά πόστα, εξασφαλίζοντας έτσι μια διαρκή εικόνα εσωτερικής κίνησης και αποτελεσματικότητας, παρά τα περιορισμένα προσόντα των διορισμένων.
Σε αυτό το προσωποκεντρικό, οικογενειοκρατικό και συχνά τρομακτικό αφήγημα εξουσίας, οι πρωταγωνιστές είναι μέλη μίας δυναστείας. Ο Καντίροφ έχει εξασφαλίσει κάθε βραχίονας εξουσίας να λειτουργεί υπό την οικογενειακή του κάλυψη. Η εικόνα είναι ξεκάθαρη: η Τσετσενία δεν διοικείται, απλώς υπακούει.
Το 2021, έρευνες έδειχναν ότι περίπου 6 από τις 23 κορυφαίες θέσεις στην τσετσενική κυβέρνηση κατέχονταν από παιδιά ή συζύγους του Καντίροφ, ενώ άλλες 5 από στενούς συγγενείς. Το 2018, το BBC εκτίμησε ότι από τους 158 ανώτερους αξιωματούχους, σχεδόν 47 ήταν συγγενείς του Καντίροφ. Μέχρι το 2022, οι συγγενείς του (στενοί και μακρινοί) που υπηρετούσαν σε δημόσια αξιώματα ξεπερνούσαν τους 50, περιλαμβάνοντας κυβερνητικούς υπαλλήλους, βουλευτές, ακόμη και επικεφαλής αγροτικών συνεταιρισμών.
Ένα ντοκιμαντέρ του Proekt (Ιούνιος 2024) ισχυρίστηκε ότι ο Καντίροφ είχε σχέσεις με ανήλικες και απέκτησε δύο παιδιά (τους Eli και Adam) με κορίτσια ηλικίας 14–15 ετών, ενώ την ίδια στιγμή οι σχέσεις του με ανήλικες αναφέρονται ως ευρύτερες και προγραμματισμένες μέσω του κύκλου του. Να σημειωθεί ότι ο Ραμζάν έχει τουλάχιστον τέσσερις γυναίκες, αν και η πολυγαμία στην Τσετσενία είναι παράνομη.
Οι γυναίκες της οικογένειας Kadyrov
Σε μια βαθιά πατριαρχική κοινωνία όπως η Τσετσενία, οι γυναίκες σπάνια εμφανίζονται σε επίσημες θέσεις εξουσίας. Ωστόσο, οι γυναίκες της οικογένειας Καντίροφ έχουν διαδραματίσει ρόλους που, αν και συχνά αθόρυβοι, είναι κομβικοί για τη διατήρηση της δυναστείας. Από την επίσημη σύζυγο και φύλακα της οικογενειακής εστίας μέχρι τις κόρες που μετακινήθηκαν ανάμεσα σε δημόσια αξιώματα και οικογενειακές επιχειρήσεις, η θηλυκή παρουσία στη φατρία των Καντίροφ είναι διακριτική αλλά υπολογίσιμη.
Μέντνι Καντίροβα
Η 46χρονη Μέντνι Καντίροβα, σύζυγος του Ραμζάν, παραμένει σταθερά στο παρασκήνιο. Από το 2009, όταν ίδρυσε τον ισλαμικό οίκο μόδας Φιρντάους, καθόρισε τον ρόλο της ως φύλακα της οικογενειακής περιουσίας και θεματοφύλακα των ηθών. Ο δημόσιος ρόλος της περιορίζεται σε φιλανθρωπικές και πολιτιστικές πρωτοβουλίες, ενώ η ίδια διατηρεί την εικόνα της απόμακρης και σιωπηλής προστάτιδας.
Αϊσάτ Καντίροβα
Η πρωτότοκη κόρη του Ραμζάν, η 26χρονη Αϊσάτ, έγινε το πρώτο παιδί της οικογένειας που έλαβε επίσημο αξίωμα. Το 2020 διορίστηκε υφυπουργός Πολιτισμού και έναν χρόνο αργότερα κατέκτησε τον τίτλο της νεαρότερης περιφερειακής υπουργού Πολιτισμού στη Ρωσία. Το 2023 αναβαθμίστηκε σε αναπληρώτρια πρωθυπουργό με χαρτοφυλάκιο κοινωνικών υποθέσεων, όμως η καριέρα της στην κυβέρνηση κράτησε λίγο: τον Φεβρουάριο του 2025 παραιτήθηκε, επιστρέφοντας στον οικογενειακό οίκο μόδας.
Πολιτικοί αναλυτές στη Μόσχα βλέπουν πίσω από την παραίτηση ένα ευρύτερο σχέδιο του Ραμζάν, που, εν μέσω ασθένειας, επανατοποθετεί τις γυναίκες της οικογένειας σε ρόλους περισσότερο «ισλαμικά αποδεκτούς» και λιγότερο εκτεθειμένους. Η Αϊσάτ είναι παντρεμένη με τον Βίσχαν Ματσούεφ, υφυπουργό και υπουργό Γεωργίας, γιο παιδικού φίλου του Ραμζάν, εδραιώνοντας έτσι μία ακόμη συμμαχία συμφερόντων.
Χαντίτζατ (Καρίνα) Καντίροβα
Η δεύτερη κόρη, σήμερα 25 ετών, ξεκίνησε την καριέρα της στα 20, ως επικεφαλής της Διεύθυνσης Προσχολικής Εκπαίδευσης στο Δημαρχείο του Γκρόζνι, παρά την έλλειψη επίσημου πτυχίου. Το 2024 έγινε αναπληρώτρια επικεφαλής Κοινωνικών Έργων, ενώ συχνά εκπροσωπεί τη νεολαία της Τσετσενίας σε διεθνή φόρα, όπως η COP28 στο Ντουμπάι. Η Χαντίζατ είναι παντρεμένη με τον υπουργό Υγείας Άνταμ Αλχάνοφ, μέλος ισχυρού security clan που συνδέει ακόμη πιο στενά την οικογένεια Καντίροφ με τα σώματα ασφαλείας.
Χουτμάτ Καντίροβα
Η τρίτη κόρη, 22 ετών, ξεκίνησε από τη διαχείριση της οικογενειακής φάρμας και τη διεύθυνση ενός δελφινάριου και πέρασε σε μια πιο στρατηγική θέση: αναπληρώτρια επικεφαλής της προσωπικής γραμματείας του πατέρα της, με χαρτοφυλάκιο την Υγεία και τα κέντρα αποκατάστασης. Παρά τις ευθύνες της, σπανίως εμφανίζεται δημόσια, επιβεβαιώνοντας τον ρόλο της ως ήρεμη δύναμη της οικογένειας. Είναι παντρεμένη με τον Λομ-Αλί Σαντουλάεφ, στέλεχος του τοπικού συστήματος υγείας και ανιψιό έμπιστου συνεργάτη του Ραμζάν.
Ταμπαρίκ Καντίροβα
Σε αντίθεση με τις αδελφές της, η 20χρονη Ταμπαρίκ προσανατολίστηκε στις οικογενειακές επιχειρήσεις: από εταιρείες λιανεμπορίου και ταξί έως την Omikron 96 LLC, που διαχειρίζεται εστιατόρια και καφέ. Παντρεύτηκε τον Ραμζάν Βισμουράντοφ, γιο του επί χρόνια επικεφαλής της προσωπικής ασφάλειας του Καντίροφ και νυν υπουργό Νεολαίας, εδραιώνοντας έναν ακόμη οικογενειακό κρίκο στον μηχανισμό εξουσίας. Μια από τις επιχειρήσεις της είναι ένα καφέ εμπνευσμένο από την K-pop και την κορεάτικη streetfood κουλτούρα, της οποίας είναι μέγαλη φαν, ενώ το αγαπημένο της συγκρότημα είναι οι BTS. Τι κι αν η Τσετσενία έχει ταχθεί κατά της K-pop και ειδικά των BTS για την φιλο-ΛΟΑΤΚΙ+ στάση τους.
Οι διάδοχοι του «πατισάχ»
Αχμάτ Καντίροφ
Μαζί με τις τρεις μεγαλύτερες κόρες του, και οι γιοι του Ραμζάν Καντίροφ αρχίζουν σταδιακά να καταλαμβάνουν θέσεις ισχύος. Ο πρωτότοκος, ο 19χρονος Αχμάτ (που φέρει το όνομα του παππού του), έχει απασχολήσει τους αναλυτές. Το 2022, στα 16 του και ακόμη μαθητής, έγινε επικεφαλής όλων των παιδικών και νεανικών οργανώσεων της Τσετσενίας, αναλαμβάνοντας την προεδρία του περιφερειακού τμήματος του νεοσύστατου Ρωσικού Κινήματος Παιδιών και Νεολαίας. Η ίδια η ομοσπονδιακή κυβέρνηση Παιδείας στήριξε τον διορισμό, παρά τη μικρή του ηλικία.
Έναν χρόνο μετά, διορίστηκε πρώτος αναπληρωτής υπουργός Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού και το 2024 ανέλαβε επικεφαλής του υπουργείου. Με το που ανέβηκε στη συγκεκριμένη θέση, ο Αχμάτ έστησε τη δική του «ομάδα»: για αναπληρωτές του κάλεσε τον Ουμάρ Νταούντοφ (γιο του προέδρου του κοινοβουλίου) και τον Αχμάτ-Χατζή Ντελιμχάνοφ (εγγονός βουλευτή). Έτσι, στο επίπεδο της νεότερης γενιάς, το γνώριμο τρίγωνο επιρροής Καντίροφ–Ντελιμχάνοφ–Νταούντοφ αναπαράγεται ήδη.
Ως υπουργός, ο Αχμάτ έχει αρμοδιότητα την ανάπτυξη του αθλητισμού και την πατριωτική διαπαιδαγώγηση της νεολαίας. Είναι διαρκώς παρών σε δημόσιες εκδηλώσεις: υποδέχεται ομοσπονδιακούς επισκέπτες, συναντά μαθητές, εποπτεύει τα έργα του Ιδρύματος Αχμάτ Καντίροφ και πραγματοποιεί ταξίδια στο εξωτερικό.
Το 2023, στα 17 του, παντρεύτηκε με μια υπερπολυτελή τελετή. Μάλιστα, την παραμονή του γάμου, έλαβε προσωπικές ευχές από τον Βλαντιμίρ Πούτιν.
Ζελιμχάν (Άλι ή Έλι) Καντίροφ
Ο δεύτερος γιος, ο 18χρονος Ζελιμχάν είναι πιο διακριτικός στη δημόσια ζωή, αν και αρχίζει κι εκείνος να αποκτά τίτλους. Τον Μάρτιο του 2024 ανέλαβε την προεδρία της Ομοσπονδίας Πυγμαχίας Τσετσενίας και του MMA Club Akhmat. Τον Ιούνιο του ίδιου έτους, ο Καντίροφ παντρεύτηκε στα 17 του, ξανά με την ευλογία του Πούτιν.
«Διαφέρει πνευματικά από τα αδέρφια του. Έχει και χιούμορ. Αν διαβάσεις τις αναρτήσεις του, βλέπεις ότι ξέρει να αστειεύεται, να απαντά όταν προσβάλλεται μέλος της οικογένειας αλλά με τρόπο έξυπνο, όχι επιθετικό. Και τα γράφει ο ίδιος, όχι άλλος», εξηγεί πολιτικός αναλυτής του Καυκάσου. «Ο Έλι ξεχωρίζει. Νομίζω πως προσπαθεί να κρατά αποστάσεις. Αν κάποιος διάλεγε διάδοχο, θα ήταν ο προφανής. Αλλά ο ίδιος δεν φαίνεται να το θέλει. Του αρέσουν οι έξοδοι και τα ταξίδια».
Άνταμ Καντίροφ
Ο τρίτος γιος, ο 17χρονος Άνταμ, έγινε διαβόητος το φθινόπωρο του 2023, όταν ο Ραμζάν Καντίροφ δημοσίευσε βίντεο όπου ο γιος του ξυλοκοπεί βάναυσα τον Ουκρανό κρατούμενο Νικίτα Ζουράβελ, μέσα σε κρατητήριο. Ο άντρας κατηγορείτο για καύση του Κορανίου. Αντί να καταδικάσει την πράξη, ο πατέρας εξέφρασε ανοιχτά την υπερηφάνειά του: δήλωσε πως ο Άνταμ αναπτύσσει «ώριμα ιδανικά τιμής, αξιοπρέπειας και υπεράσπισης της πίστης».
Λίγο μετά τον ξυλοδαρμό, ο Άνταμ τιμήθηκε με τον τίτλο «Ήρωας της Τσετσενίας» και με μια σειρά παρασήμων. Περιφέρειες όπως το Ταταρστάν και η Καρατσάι-Τσερκεσία έσπευσαν επίσης να τον βραβεύσουν, ενισχύοντας το αφήγημα του «υπερασπιστή της πίστης».
Τον Νοέμβριο του 2023, στα 15 του, ανέλαβε Επικεφαλής Ασφαλείας του αρχηγού της Τσετσενίας, δηλαδή της προσωπικής φρουράς του πατέρα του. Είναι η ίδια θέση από την οποία ξεκίνησε και ο ίδιος ο Ραμζάν την άνοδό του. Στις επίσημες ανακοινώσεις παρουσιάζεται ως «επόπτης» στρατιωτικών μονάδων. Στην πράξη δεν διοικεί λόγω ηλικίας, αλλά εμφανίζεται με στολή σε ασκήσεις και συσκέψεις.
Τον Απρίλιο του 2025, ανέλαβε αιφνιδιαστικά Γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας της Τσετσενίας, μια από τις κορυφαίες θέσεις της δημοκρατίας. Προηγουμένως, το πόστο κατείχε ο ξάδελφός του, Χαμζάτ Καντίροφ, που αντικαταστάθηκε σιωπηλά. Σύμφωνα με τον αναλυτή Μάθιου Τσέιμπερς, «η σημαντικότερη φιγούρα ανάμεσα στα παιδιά του Καντίροφ είναι αναμφίβολα ο Άνταμ». Η ανάληψη καίριου ρόλου τον έφερε στο προσκήνιο, «ειδικά αφού είναι ο μόνος γιος που δρα στον τομέα της ασφάλειας».
Άλλα μέλη του κλαν
Οι δύο αδερφές του Ραμζάν, Ζουλάι και Ζαργκάν, κατέχουν υψηλές θέσεις στην κυβέρνηση. Ο άντρας της Ζουλάι, ο Σαλμάν, είναι αντιπρόεδρος στο κοινοβούλιο της Τσετσενίας και ο γιος τους, ο Ιμπραήμ, ήδη γυρνάει στα ανώτατα αξιώματα της περιοχής. Ο ανιψιός του Ραμζάν, Χαμζάτ, ξεκίνησε υπουργός στα 23 και τώρα κρατάει καίριες θέσεις. Το ίδιο ισχύει και για τα άλλα ξαδέρφια και θείους που έχουν παρεισφρήσει σε υπουργεία, συμβούλια, ακόμα και τη Μόσχα.
Δίπλα τους, η οικογένεια Ντελιμχανόφ παίζει ρόλο-κλειδί: ο Άνταμ Ντελιμχανόφ, ξάδελφος και δεξί χέρι του Ραμζάν, είναι ο απόλυτος διαχειριστής των μυστικών επιχειρήσεων, χωρίς να φανερώνει πολύ την παρουσία του. Άλλες σημαντικές οικογένειες είναι οι Νταούτοφ και Βισμουράντοφ.
Παρόλο που η εικόνα μοιάζει αδιατάρακτη, πολλοί ειδικοί επιμένουν πως χωρίς τον Ραμζάν Καντίροφ, κανένα από αυτά τα πρόσωπα δεν θα είχε πραγματική δύναμη. Είναι όλοι εκεί γιατί αυτός το επέτρεψε και χωρίς τη δική του υπογραφή, το οικοδόμημα θα κατέρρεε σαν πύργος από τραπουλόχαρτα.
Αυτοκρατορία επιχειρήσεων κάτω από το οικογενειακό έμβλημα
Η εξουσία της οικογένειας Καντίροφ δεν περιορίζεται σε κυβερνητικές θέσεις. Έχει βαθιές ρίζες στην οικονομία της Τσετσενίας. Τυπικά, μεγάλο μέρος των επιχειρήσεων, των κατασκευαστικών έργων και των επενδυτικών ταμείων ανήκει είτε στο κράτος είτε σε ιδιώτες αλλά, στην περίπτωση της Τσετσενίας, σχεδόν όλα συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με τον Ραμζάν Καντίροφ.
Το κεντρικό χρηματοοικονομικό όργανο είναι το Ίδρυμα Αχμάτ Καντίροφ, που ηγείται η μητέρα του, Αϊμάνι Καντίροβα. Αυτό το φιλανθρωπικό ίδρυμα μαζεύει τεράστια ποσά, από υποχρεωτικές «δωρεές» επιχειρηματιών μέχρι ομοσπονδιακές επιδοτήσεις και τα διαχειρίζεται με απόλυτη ελευθερία. Χρηματοδοτεί κατασκευές, κοινωνικές εκστρατείες και προσωπικές πρωτοβουλίες της οικογένειας. Στην πράξη, λειτουργεί σαν ένα παράλληλο κρατικό ταμείο για την Τσετσενία, χωρίς λογοδοσία στο ομοσπονδιακό κράτος.
«Η μητέρα του Καντίροφ είναι από τα λίγα μέλη της οικογένειας που όντως επηρεάζουν τις αποφάσεις», λέει πολιτικός αναλυτής.
Γύρω από το ίδρυμα έχουν αναπτυχθεί πολλές ιδιωτικές εταιρείες, συχνά με το πρόθεμα «Beno» (από το όνομα της φυλής Benoy από την οποία κατάγεται η οικογένεια), όπως η Benofon και η Benodent. Αυτές ελέγχονται από συγγενείς και συνεργάτες του Καντίροφ.
Ένας σημαντικός «ολιγάρχης» της Τσετσενίας είναι ο Μοβσάδι Αλβίεφ, που παραμένει στην αφάνεια αλλά θεωρείται ο βασικός χρηματοοικονομικός σύμβουλος του Ραμζάν. Μέσα από τις εταιρείες του περνούν συμβόλαια πολλών εκατομμυρίων σε κατασκευές, ακίνητα και εμπόριο. Σύνδεσμος ανάμεσα στην οικογένεια Καντίροφ και την οικογένεια Αλβίεφ είναι η κόρη του Καντίροφ, Ταμπάρικ, η οποία μέσω της εταιρείας της έχει κοινά επιχειρηματικά συμφέροντα με την οικογένεια Αλβίεφ.
Επίσης, μέσω εταιρειών του Αλβίεφ φαίνεται να υπάρχει σύνδεση με τη φημολογούμενη δεύτερη σύζυγο του Καντίροφ, τη Φάτιμα Χαζούεβα - πρώην Μις Τσετσενία, που έγινε η «μυστική» γυναίκα του Ραμζάν το 2006, με πολυτελείς κατοικίες σε Μόσχα και Ντουμπάι.
Αν και η πολυγαμία είναι επίσημα παράνομη στη Ρωσία, ο Καντίροφ έχει υποστηρίξει ανοιχτά την νομιμοποίησή της. Φήμες λένε ότι έχει τουλάχιστον τέσσερις γυναίκες, πέρα από τη Μετνί και τη Φατίμα, η Αμινάτ Ακμαδόβα και η Ζαμίρα Τζαμπραΐλοβα (η μητέρα του Άνταμ Καντίροφ) συμπληρώνουν τον κύκλο. Καμία δεν αναμειγνύεται επίσημα στην πολιτική, αλλά όλες απολαμβάνουν προνόμια και τρέχουν επιχειρηματικά σχέδια υπό την προστασία του Ραμζάν.
