Η γυναικοκτονία «ανεβαίνει» επίπεδο φόβου

Βρίσκομαι πάντα σε μία μεγάλη δυσκολία και αμηχανία ψυχική, συναισθηματική, νοητική (ακόμα) και σωματική να «μεταβολίσω» μία γυναικοκτονία. Να τη φέρω μπροστά μου, να αρχίσω να θυμώνω, να οργίζομαι, να κλαίω. Ίσως είναι γιατί ελπίζω κάθε φορά να μην είναι αλήθεια. Ίσως γιατί σκέφτομαι «κάτσε να δούμε, μήπως δεν είναι αυτό που νομίζεις, μήπως τουλάχιστον δεν τη σκότωσε», (λες και πρέπει να μου φτάνει αυτό). Ίσως γιατί λέω «μα τώρα έχουμε δομές υποστήριξης, μέτρα προφύλαξης και το Panic Button. Τώρα έχουμε την αίσθηση πια ότι το φαινόμενο της έμφυλης βίας είναι ορατό και γίνονται κινήσεις για την αντιμετώπισή του». Και όντως γίνονται. Όμως ούτε αυτό πια δεν μπορώ να χρησιμοποιήσω ως παρηγοριά. Ότι ενώ υπήρχαν τα μέτρα και οι λύσεις, το θύμα δε προσπάθησε να φύγει από τον κακοποιητικό της κλοιό. Βρισκόμαστε στην 5^η γυναικοκτονία μέσα στο 2024 και αυτή η τελευταία έχει ανεβάσει την τραγωδία σε άλλα επίπεδα.

Η Κυριακή, όμως, (έτσι λεγόταν η 28χρονη που μαχαίρωσε ο 39χρονος), τα έκανε όλα σωστά. Όλα με βάση το manual. Και όσο πιο σωστά τα έκανε, τόσο τα επίπεδα της βίας για εκείνη έφταναν σε δυσθεώρητα ύψη.

Το 2020 τον είχε μηνύσει για βιασμό, για ξυλοδαρμό, είχε πάρει τις αποστάσεις της, είχαν εκδοθεί σε βάρος του ασφαλιστικά μέτρα έβγαινε πάντα με φίλους από το σπίτι της, όπως και προχτές όταν αντιλήφθηκε ότι γύρναγε γύρω από το σπίτι της, ο πρώην σύντροφός της. Πήγε δυνατή και αποφασισμένη να βρει ασφάλεια και προστασία στο αστυνομικό τμήμα Αγίων Αναργύρων και στους… ειδικά εκπαιδεύμένους πλέον για τέτοια περιστατικά αστυνομικούς.

Επειδή κυκλοφορούν διαρκώς νέες πληροφορίες που δεν έχουν διασταυρωθεί, το επίσημο ρεπορτάζ λέει ότι όταν η γυναίκα πήγε στην αστυνομία να ζητήσει περιπολικό για να επιστρέψει στο σπίτι της γιατί φοβόταν για τη ζωή της, εκείνοι της απάντησαν ότι δεν έχουν και ότι ή θα έπρεπε να κάνει νέα μήνυση ή να πάει σπίτι της και να κινήσει από εκεί τη διαδικασία ασφαλιστικών μέτρων. Αν πάλι ήθελε περιπολικό, θα έπρεπε να καλέσει η ίδια το 100, την Άμεση Δράση. Το πιο τραγικό απ’ όλα (μέχρι τη δολοφονία της); Ήταν γυναίκα η αξιωματικός υπηρεσίας που δεν κάλεσε η ίδια περιπολικό εξασφαλίζοντας ότι η 28χρονη είναι προστατευμένη. (Θα ήθελα να είμαι στο μυαλό της και την ψυχή της τώρα!).

Αυτή η επικίνδυνα σουρεαλιστική απάντηση που ακολουθεί το πρωτόκολλο θα μπορούσε να είναι η αντίστοιχη ενός ασθενούς που πάει με εγκεφαλικό στο νοσοκομείο και του ζητούν να καλέσει το ΕΚΑΒ για να μπορέσουν να τον μεταφέρουν σε δωμάτιο. Δε βγάζει νόημα και κυρίως δεν βγάζει προστασία.

Πας φοβισμένη στην αστυνομία επειδή νιώθεις απροστάτευτη και νιώθεις πιο απροστάτευτη από πριν.

Παρόλα αυτά η κοπέλα πάλι έκανε ότι της είπαν: βγαίνοντας από το τμήμα μιλούσε με την Άμεση Δράση. Ο διάλογος που είχε η κοπέλα με τον αστυνομικό του “100” στον οποίο το θύμα τηλεφώνησε και ζήτησε να έρθει ένα περιπολικό ήταν εξοργιστικός όταν εκείνη έλαβε την απάντηση ότι “το περιπολικό δεν είναι ταξί”. Παρολ’ αυτά η κοπέλα, ενώ έχει συμφωνήσει να πάει περιπολικό στο σπίτι της για την προστασία της, βλέπει τον δράστη μπροστά της. «Χάνομαι. Είναι εδώ, έχει έρθει εδώ», λέει. Ο τηλεφωνητής τη ρωτά αν ο 39χρονος είναι εκεί, «χάνομαι», λέει το κορίτσι. Και αμέσως μετά ακούγονται φωνές «τη σκοτώνει, τη σκότωσε …». Ακολουθεί ένα ουρλιαχτό. Η Κυριακή έχει αφήσει την τελευταία της πνοή.

Δέχθηκε 5 μαχαιριές από τον πρώην σύντροφό της, μπροστά από το αλεξίσφαιρο φυλάκιο του φρουρού της αστυνομίας, ενώ εκείνος ήταν μέσα. Κανείς δεν επενέβη. Ούτε στην πρώτη, ούτε στη δεύτερη, ούτε στην τρίτη, ούτε στην τέταρτη ούτε στην πέμπτη μαχαιριά. Επενέβη μόνον όταν ο δράστης αυτοτραυματίστηκε στον λαιμό απομακρύνοντας με μια κλωτσιά το μαχαίρι. Μπορεί όντως να μη το είδε ο φρουρός το έγκλημα, όπως ισχυρίζεται. Όμως κανείς άλλος δεν το είδε; Κανείς δεν άκουσε τις κραυγές του φίλου της;

Για το καλό όλων μας, θα ήταν φρόνιμο να μην ακουστούν συνδικαλιστικές αιτιάσεις των αστυνομικών, ότι δεν τους φτάνουν τα περιπολικά, το προσωπικό κτλ κτλ… Δε με νοιάζει. Δε μας νοιάζει. Γιατί όταν έρχεται μια γυναίκα και ζητάει βοήθεια για την ίδια της ζωή, παραβλέπεις τα πρωτόκολλα, τις ελλείψεις, τα προβλήματα… Εκτός και αν θες να φύγει από πάνω σου το πρόβλημα… Εκτός και αν εδώ έχουμε να κάνουμε και με τις προσωπικές victim blaming απόψεις τύπου «Τι ήθελε και τραβολογιόταν μαζί του;» ή της απόλυτης αδιαφορίας «Ώχου τώρα, υπερβολές!».

Ξέρετε, και η αδιαφορία στη βία, βία είναι και αυτή. Σκεφτείτε λοιπόν όταν αυτή η αδιαφορία έρχεται από εκείνη την καθ’ ύλην αρμόδια υπηρεσία που έχει κληθεί να προστατεύει τους πολίτες. Θα γίνει, λέει ΕΔΕ. Ε, και; Όποια αλήθεια και αν βγει στο φως, ακόμα και αυτή που δείχνει λάθη, παραλείψεις, αδιαφορία, θα «πέσουν κεφάλια» («ναι, καλά», λέει η φωνούλα μέσα μου). Το πολύ πολύ θα τεθούν σε διαθεσιμότητα οι συνυπεύθυνοι και θα τους αλλάξουν πόστο μετά από λίγο καιρό.

Πώς θα ξαναπιστέψουμε λοιπόν ότι τα πράγματα λειτουργούν; Ότι τα μέτρα πιάνουν τόπο; Ότι οι αστυνομικοί είναι όντως εκπαιδευμένοι σε θέματα έμφυλης βίας, κακοποίησης, απόπειρας γυναικοκτονίας και μπορούμε να τους εμπιστευτούμε; Πώς θα ξαναπατήσουμε το panic button και θα νιώσουμε ασφαλείς; Γιατί η Κυριακή τα έκανε όλα σωστά. Η αστυνομία δεν τα έκανε.

Όμως υπάρχει και άλλο ένα κομμάτι που ανασύρεται από αυτή την γυναικοκτονία.

Ο 39χρονος δράστης αρχικά διακομίστηκε στο νοσοκομείο «Γεώργιος Γεννηματάς» και έπειτα στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αθηνών «Δαφνί», καθώς ο ίδιος δήλωσε ότι έχει ψυχιατρικό ιστορικό. Οπως προκύπτει εξάλλου από το ποινικό παρελθόν του, είχε απασχολήσει τις Αρχές. Τον Δεκέμβριο του 2019 είχε συλληφθεί στο Ιλιον για σωματική βλάβη, εξύβριση και βία κατά αστυνομικών. Ακόμη τον Μάρτιο του 2020 είχε συλληφθεί για κατοχή 1,2 γραμμαρίου ηρωίνης. Τον Νοέμβριο του 2020 είχε σχηματιστεί εις βάρος του δικογραφία για ενδοοικογενειακή απλή σωματική βλάβη και βιασμό, έπειτα από τη μήνυση που είχε υποβάλει τότε η σύντροφός του. Απ’ ότι φαίνεται αντιμετωπίζει προβλήματα ψυχικής υγείας και η χρήση ουσιών τα επιδεινώνει. Φυσικά και δεν είναι δικαιολογία! Αλλού θέλω να καταλήξω.

Είναι μεγάλο κεφάλαιο για το ποιο είναι το πλαίσιο υποστήριξης στους ψυχικά νοσούντες αλλά πριν από αυτό, ας μιλήσουμε για τα ταμπού των ψυχικών ασθενειών εν έτει 2024. Και ας κοιταχτούμε όλοι στον καθρέφτη. Πόσο δύσκολο μάς είναι να πούμε ότι η ψυχή μας δε νιώθει καλά και θα πρέπει να απευθυνθούμε σ’ έναν ειδικό; Πώς παρατηρούμε σημάδια και δεν μιλάμε; Πόσο δύσκολο είναι ένα οικογενειακό περιβάλλον να συνειδητοποιήσει και να δράσει ανάλογα όταν ένα μέλος νοσεί ψυχικά; Τώρα που η επιστήμη βοηθάει και η κοινωνία ανοίγει, η Αγία Ελληνική Οικογένεια ζει ακόμα στο χωριό της δεκαετίας του 60 και κρύβει τα προβλήματα κάτω από το χαλί.

Και εδώ είναι που μπαίνει το αδιάσειστο γεμάτο πόνο (υγιούς) ψυχής και κραυγές απελπισίας ερώτημα της μάνας και του πατέρα που έχασαν την κόρη τους: «Τη μεγάλωσα, τη σπούδασα, την ανέθρεψα μέσα στα πούπουλα με πόνο και με θυσίες, για να έρθει αυτό το… να της κόψει το νήμα της ζωής;». Χωρίς λόγια η απάντηση.

Πριν πιάσουμε λοιπόν το κομμάτι του πλαισίου στήριξης ψυχικά νοσούντων να μιλάμε, να πηγαίνουμε σε ειδικούς, να προσπαθούμε για την ψυχή  τη δική μας και των ανθρώπων μας όταν εκείνοι δεν μπορούν για να μη φτάνουμε να γίνονται οι γυναίκες ένας ακόμα τραγικός αριθμός και η ψυχική νόσος παράσημο αφού ο θύτης έχει συλληφθεί για γυναικοκτονία. Ως η πιο πειστική δικαιολογία για να ελαφρύνει την ποινή του.

Για να μη μακρυγορούμε, η Κυριακή δεν έπρεπε να έχει βγει από το τμήμα Αγίων Αναργύρων απροστάτευτη. Έπρεπε να την κρατήσουν εκεί μέχρι να της βρουν περιπολικό να γυρίσει σπίτι της. Και αυτό δε χρειάζεται καμία ΕΔΕ. Κάπου διάβασα ένα σύνθημα ότι «οι θύτες έχουν το κλειδί του σπιτιού μας». Στην προκειμένη περίπτωση το «κλειδί» μας κρέμεται στην πόρτα της Αστυνομίας.

Όσο για το πότε θα αλλάξουν τα πράγματα; Ίσως όταν, όταν γράφω τη λέξη “γυναικοκτονία” στο word, δεν μου τη βγάζει λάθος. Τότε θα έχει γίνει ο όρος και το έγκλημα αποδεκτά απ’ όλους και τότε πραγματικά δεν θα είναι  καμία μόνη. Μια λέξη αρκεί; Αυτή η λέξη έχει τη δύναμη να γίνει μια καινούρια αρχή…