Η Carole Feuerman μιλά στο Grace για το πώς τα ελληνικά νησιά ενέπνευσαν τα διάσημα έργα της

C.F.: Ήρθα στην Ελλάδα για πρώτη φορά για τα γενέθλιά μου πριν από 35 χρόνια στην Μύκονο. Έμεινα έκθαμβη από την ομορφιά των νησιών και τους υπέροχους ανθρώπους που γνώρισα. Πήγα τότε μόνο σε πέντε νησιά και πέρασα τόσο υπέροχα που λαχταρώ να επιστρέψω και να δω τα άλλα νησιά. Για μένα ιδανικές διακοπές θα κάνεις μόνο στην Ελλάδα.

Γιορτάζετε 50 χρόνια επιτυχημένης καριέρας στην τέχνη. Οι κολυμβητές σας -μερικοί από αυτούς εμπνευσμένοι από τα ελληνικά νησιά- είναι διάσημοι σε όλο τον κόσμο. Πώς  αποφασίσατε να έρθετε και να γιορτάσετε στην Ελλάδα. Πειτε μας γι' αυτό!

C.F.: Εδώ και κάποια χρόνια είμαι Executive ambassador στην πολιτιστική κίνηση Le soleil foundation στην οποία προεδρεύει η κυρία  Αντα Ηλιοπούλου.  Αυτή με ενέπνευσε να επιστρέψω στα ελληνικά νησιά . Αποφάσισα να κάνω δώρο στα παιδιά και τα εγγόνια μου ένα ταξίδι ζωής μαζί μου για να γνωρίσουν τα ελληνικά νησιά. Εχουν πράγματι ενθουσιαστεί.

Μετά από τόσα χρόνια γυρίσατε στην Μύκονο στο θρυλικό Kivotos. Πως προέκυψε.

C.F: Θελαμε κάτι αληθινά εστετ που να αποδεικνύει πως διακοπές σημαίνει ποιοτικό κριτήριο και χαλάρωση. Θελαμε κάτι διανοούμενο και κοσμικό ταυτόχρονα. Επισης, όταν ο ιδιοκτήτης του ξενοδοχείου είναι συλλέκτης αυτό σημαίνει πολλά για μένα και το επίπεδο του φαίνεται ξεκάθαρα. 

Στο Kivotos βιώσαμε  μια αξεπέραστη στιγμή. Οχι μόνο γιατί δέσμευσαν ένα πριβέ χώρο -το εστιατόριο Namah -αποκλειστικά για μας. Είχε απίστευτη θέα στο νησί με φόντο όλα τα σκάφη. Είχαν ετοιμάσει ένα συγκινητικό welcome και δημιούργησαν για την συγκεκριμένη περίσταση ένα μενού με αποκλειστικά ελληνικές γεύσεις ειδικά σχεδιασμένο για μενα. Αυτό το ξενοδοχείο δεν ήταν μόνο το το πρώτο πεντάστερο που δημιουργήθηκε το 1993 στην Μύκονο. Και έτσι έχει μεγαλύτερη αξία για όσους  γνωρίζουν. Σε αυτόν τον χώρο γεμάτο από έργα τέχνης και αντίκες που συγκεντρώθηκαν με πολύ κόπο τόσα χρόνια από τον γνωστό  συλλέκτη Σπύρο Μιχόπουλο και την σύζυγό του Ηλεκτρα Μιχοπούλου είχα την τιμή να γιορτάσω. Θα ήθελα πάρα πολύ να υπάρχει ένα έργο μου σε αυτό τον χώρο. Είναι ιδανικό μέρος κοσμοπολίτικων διακοπών. Και αυτό έχω στο μυαλό μου όταν δημιουργώ. Σκεπτόμενους λουόμενους σε κοσμοπολίτικες διακοπές.

Η τούρτα αυτή την φορά είχε επάνω το έργο Bibi όπου η κολυμβήτρια κάθεται πάνω σε μια πολύχρωμη μπάλα θαλασσής θυμίζοντας τα 70s. Οσο αφορά την Μύκονο έχω δημιουργήσει και την κολυμβήτρια που κάνει διαλογισμό , όπως και άλλα κομμάτια εμπνευσμένα από τις διακοπές μου  στο νησί. Έλαβα τόσα δώρα.  Στο κάλεσμα ήταν και η Dr Βαρβάρα Καραγκιοζακη της ελληνικής νέας πρωτοποριακής σειράς αντι-οξειδωτικών καλλυντικών αιχμής “NANOTOUCHE” της ‘’VK NANO’’ που μου χάρισε μια απίστευτη κρέμα . Ήρθε με τον σύζυγο της Στέργιο Λογοθετίδη. Τα δώρα που έφθαναν από φίλους πολλά, όπως ένα ολομέταξο φόρεμα Themis Z καθώς και ένα μαντήλι που απεικονίζει τα αθλήματα των ολυμπιακών αγώνων από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής Ισιδωρο Κούβελο.  Τον γνώρισα στο πάρτυ μου στην Αθήνα στο μουσείο σύγχρονης τέχνης. 

Πήρατε κάποια μεταγενέστερη έμπνευση για την Μύκονο;

C.F.: Διαπίστωσα μετά μεγάλης μου λύπης πως τόσα χρόνια δεν έχω πάει ποτέ στη Δηλο. Ετσι όταν είδα τις αντίστοιχες αναπαραστάσεις με τους λέοντες, τις κολώνες κλπ μέσα στο Κιβωτό αποφάσισα να μελετήσω πιο καλά την Δηλο. Ήταν ενθαρρυντικό πως ο μεγάλος συλλέκτης Σπύρος Μιχόπουλος μου υποσχέθηκε να με ξεναγήσει εκεί κάποτε. Αυτό και αν ήταν δώρο.

Είναι αλήθεια πως κάποτε θέλατε να χαρίσετε ένα έργο στο νησί αλλά αστόχησε η υπόθεση;

C.F: Είναι γεγονός πως ήθελα να προσφέρω ένα έργο για να μπει στο λιμάνι αλλά προφανώς δεν ήμουν τόσο διάσημη τότε όσο τώρα και αντί να χαρεί ο τότε δήμαρχος πανικοβλήθηκε και δεν προχώρησε. Είναι αστείο γιατί ειδικα μετά από την έκθεση μου στο Park Avenue που κράτησε ένα χρόνο με τα monumental έργα μου κολυμβητριών και χορευτών τώρα όλοι παντού στην γη θέλουν απεγνωσμένα ένα έργο μου. Αλλά ξέρεις ..  δεν έχω πια χρόνο για τίποτα έξτρα εκτός από τις εκθέσεις μου.

Έχετε εμπνευστεί και από τη Ρόδο ,όπως γνωρίζουμε.

C.F.:Η κρυφή εκδήλωση μέσω της πολιτιστικής κίνησης Le soleil foundation  στην Ρόδο έγινε στο Hotel Mediterranean, με την ευγενική υποστήριξη του Αντώνη Καμπουράκη και της συζύγου του Εύης που κάποτε είχαν και προσωπική ενασχόληση με το μουσείο σύγχρονης τέχνης της Ρόδου . Η έκπληξη μετά το γεύμα ήταν μια τούρτα που έχει πάνω την διάσημη κολυμβήτρια μου από την Ροδο με το μαγιό πεταλούδα εμπνευσμένη από την κοιλάδα των πεταλούδων ! Δεν είχα έρθει  ποτέ ως τώρα στη Ρόδο. Αυτή ήταν η πρώτη μου φορά. Αλλα έχω διαβάσει τόσο πολύ για το νησί του Ήλιου και των Ιπποτών που έχω μαγευθεί.  Πριν καιρο εμπνευσμένη από μια αγαπημένη μου φίλη που η μητέρα της ήρθε στην Ροδο εγκυος δημιούργησα μια έγκυο που περιμένει να δημιουργήσει οικογένεια, κάτι για το οποίο φημίζεται η Ρόδος. Υπέροχες οικογένειες. Σαν τη δική μου.

Μέσα στα έργα μου συμπεριλαμβάνονται και χορεύτριες και για αυτό η σχεδιάστρια Δωρα Κουνακη του  παλαιότατου οίκου κοσμημάτων στην Ρόδο , Kounakis Jewels & Watches Dora Kounakis Elena Kounaki Panayiotis Kounakisγια μου χάρισε το υπέροχο δώρο με την χορεύτρια γούρι  για το λαιμό. Με συγκίνησε.

Τι σας άρεσε περισσότερο στην Ρόδο;

C.F: Εντυπωσιάστηκα από τις πηγές της Καλλιθέας και το υπέροχο κάστρο των ιπποτών.

Γενικότερα μου αρέσει το φρέσκο ψάρι στα τοπικά εστιατόρια. Είναι καταπληκτικο το φαγητό. Όλα έχουν καλύτερη γεύση εδώ . Οι άνθρωποι είναι τόσο φιλικοί. Η Ελλάδα είναι αξέχαστη  εμπειρία. Μου αρέσει να ταξιδεύω με πλοίο ή με σκαφος στα ελληνικά νησιά και να βρίσκομαι διαρκώς στο νερό.

Αν η Ρόδος ήταν ένα έργο τέχνης σας, τι θα μπορούσε να είναι;

C.F: Θα έφτιαχνα ένα γλυπτό της θεάς Ρόδης, η οποία ήταν κόρη του Ποσειδώνα και της Αμφιτρίτης, και επίσης σύζυγος του θεού Ήλιου. Το νησί της Ρόδου πήρε το όνομά της από αυτήν και θεωρείται η θεά και προστάτιδα του νησιού. Την αντιλαμβάνομαι ως γυναίκα και ως μητέρα και ως κάποια που θέλει να προστατεύσει τη Γη.

Ποια ήταν η μεγαλύτερη έμπνευσή σας για την υπερρεαλιστική σας τέχνη αυτά τα 50 χρόνια;

C.F: Η δουλειά μου είναι υπερρεαλιστική και όχι υπερβολικά αληθινή. Η πρώτη μου έμπνευση ήταν να βλέπω ένα κορίτσι να βγαίνει από το νερό. Το νερό έτρεχε στο πρόσωπό της και τα μαλλιά της.  Ηταν κρυμμένα σε ένα λευκό στρατόπεδο λουτρών. Έδειχνε να φροντίζει τους πάντες , να φροντίζει τους πελάτες μας που εμφανίζονταν κάθε μέρα. Παρακαλώ δώστε προσοχή στην παρουσίαση, σας ευχαριστώ που μας επιλέξατε» Ήταν τόσο περήφανη και δυνατή. Η έκφραση στο πρόσωπό της ήταν αξέχαστη. Θυμάμαι να ταυτίζομαι μαζί της και να θέλω να φτιάξω ένα γλυπτό που να της μοιάζει. Έφτιαξα το γλυπτό Catalina λόγω της έμπνευσής μου από αυτή τη γυναίκα που βγαίνει από το νερό.

Γίνατε διάσημη για το γυναικείο σώμα και το οποίο αποθεώσατε. Ποια ήταν η πρώτη φορά.

Δεν ήταν το γεγονός ότι εμπνεύστηκα, ήταν το γεγονός ότι αυτό ήμουν. Έκανα αυτό που  μου άρεσε. Χρόνια αργότερα, μπήκα στο Διεθνές Φόρουμ Γυναικών με γυναίκες από όλο τον κόσμο που έχουν καταφέρει πράγματα και ένιωσα ότι όλες οι σπουδαίες γυναίκεςείχαν επιρροή στη ζωή μου.Έβαλα το γλυπτό μου Catalina σε έναν τοίχο στο Jacob Javits Centre με την Εθνική Ένωση Γυναικών Καλλιτεχνών το 1979. Ο δήμαρχος εκφωνούσε μια ομιλία, αλλά όλοι κοιτούσαν το γλυπτό μου και δεν τον άκουγαν. Ζήτησε να απομακρυνθεί η Catalina από τον τοίχο. Η Catalina, είχε γίνει ένα από τα πιο διάσημα γλυπτά μου και ήταν η πρώτη μου κολυμβήτρια. Είμαι μεγάλη φεμινίστρια και πιστεύω πολύ στην γυναίκα που προχωράει με το κεφάλι ψηλά. Αυτή ήμουν και θα είμαι πάντα και εγώ.

Ένα μότο που μας δείχνει τα πάντα για σας.

C.F.: «Οτιδήποτε αξίζει να γίνει, αξίζει να το παρακάνετε». Πιστεύω ότι αν αφιερώνετε χρόνο για να κάνετε κάτι, θα πρέπει να προσπαθείτε να το κάνετε σωστά και στη συνέχεια να το κάνετε ακόμα καλύτερα.

Αυτό το διάστημα εξελίσσονται τρεις εκθέσεις σας σε όλη την γη.

CF.: Έχουμε 3 συνεχιζόμενες εκθέσεις τώρα:Feuerman : Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ στο Palazzo Bonaparte, Ρώμη | 4 Ιουλίου – 21 Σεπτεμβρίου 2025

Αυτό το καλοκαίρι, το Palazzo Bonaparte γίνεται ναός του ποπ υπερρεαλισμού με την έκθεση Feuerman: Η Φωνή του Σώματος, μια μεγάλη ανθολογική έκθεση με εργα που με κάναν διεθνώς γνωστή , τα αισθησιακά, υπερρεαλιστικά γλυπτά μου. Σε επιμέλεια του Demetrio Paparoni και παραγωγή της Artemisia σε συνεργασία με το Ίδρυμα Γλυπτικής Feuerman, η έκθεση διαρκεί από τις 4 Ιουλίου έως τις 21 Σεπτεμβρίου 2025.

Με πάνω από 100 έργα σε έκθεση - συμπεριλαμβανομένων γλυπτών σε φυσικό μέγεθος, πρώιμων εικονογραφήσεων, θραυσμάτων γλυπτών σώματος της δεκαετίας του 1970, της σειράς με τις μπαλαρίνες , καθηλωτικών εγκαταστάσεων και του τελευταίου έργου μου , τα σώματα με τατουάζ. 

Η δεύτερη έκθεση την ZODIAC: Mysterious Power of the Creative, & “Justice” Unveiling στο Medici Museum of Art, Warren στο  Ohio έως τις 16 Ιανουαρίου 2026 και την Long Islang Girl: The Superrealism of Carole Feuerman στο Museum of Sex της Νέας Υόρκης έως τις 31 Αυγούστου 2025 .

Ως καλλιτέχνις και γυναίκα υποστηρίζετε τα δικαιώματα των γυναικών. Πώς αρχίσατε να καταλαβαίνετε ότι είναι επιτακτικό ;

C.F.Η κατανόηση της αναγκαιότητας προστασίας των δικαιωμάτων των γυναικών συχνά συνεπάγεται την επίγνωση των ιστορικών αδικιών και των συνεχιζόμενων ανισοτήτων. Έχω δει τόσες ανισότητες.Όταν ήμουν νεότερη, δεν μπορούσα να είμαι σε γκαλερί λόγω των εμπόρων τέχνης που. ένιωθαν ότι η δουλειά μου ήταν πολύ «αισθησιακή» και ότι δεν ήταν «κατάλληλη», και συχνά αναρωτιέμαι αν θα ήταν κατάλληλη αν κάποιος άντρας είχε κάνει αυτά τα κομμάτια.Είχαν προκατάληψη για τις γυναίκες και αυτό που έκανα. Έτσι, χρειάστηκαν όλα αυτά τα χρόνια μέχρι σήμερα για να προβληθούν δημόσια αυτά τα έργα στη Νέα Υόρκη στο Μουσείο Σεξ που αυτή τη στιγμή ονομάζονται «Long Island Girl».

Υπάρχει κάτι άλλο που νιώθατε την ανάγκη να μας πείτε;

C.F: Ένιωσα τόσο αγάπη στην Ελλάδα. Ειδικά αυτή την φορά. Σας ευχαριστώ όλους για την τόση αγάπη. Η Ελλάδα για μένα είναι αγνή Αγάπη αληθινή! Είμαι ευγνώμων. Σαν την Ελλάδα δεν υπάρχει τίποτα σε όλη την γη! Είναι αξεπέραστη.