Μπορεί να μοιάζει απρόσμενο, αλλά η Καθολική Εκκλησία υποδέχτηκε με ανοιχτές αγκάλες τον gay (και βαθιά θρησκευόμενο) σχεδιαστή Filippo Sorcinelli για να δημιουργήσει τα ρούχα των τελευταίων Πάπων. Ένα γεγονός που προκαλεί σκέψεις για τις ιδεολογικές αντιθέσεις και τα παράδοξα μέσα σε έναν θεσμό αιώνων.
Ο Filippo Sorcinelli, γεννημένος την 1η Ιουλίου 1975, είναι Ιταλός σχεδιαστής μόδας, καλλιτέχνης, αρωματοποιός και παίκτης του εκκλησιαστικού οργάνου. Ιδιοκτήτης της Atelier Lavs, έχει δημιουργήσει ενδύματα για τον Πάπα Βενέδικτο, τον Πάπα Φραγκίσκο και τον Πάπα Λέοντα, συνδυάζοντας την υψηλή τεχνογνωσία στα εκκλησιαστικά ενδύματα με αρώματα που ολοκληρώνουν την προσωπική τους αύρα.
Ο Sorcinelli μεγάλωσε στη Mondolfo, μια μικρή κοινότητα στην περιοχή Marche της Ιταλίας, σε μια οικογένεια μόδιστρων. Από τα 13 του χρόνια ξεκίνησε να παίζει όργανο σε καθεδρικούς ναούς στο Fano, το Rimini και το San Benedetto del Tronto, αναδεικνύοντας νωρίς την αγάπη του για τη μουσική και τη θρησκευτική τελετουργία. Σπούδασε ιερές τέχνες και ιστορική υφαντική στο Museo del Tessuto στο Prato, αποκτώντας γνώσεις που θα τον καθιστούσαν ειδικό στα εκκλησιαστικά ενδύματα.
Ως πολυσχιδής καλλιτέχνης, ο Sorcinelli δραστηριοποιείται ως ζωγράφος, φωτογράφος, σχεδιαστής και αρωματοποιός. Σε ηλικία μόλις 23 ετών ανέλαβε να σχεδιάσει το ράσο ενός φίλου του, που ήταν ιερέας. Το 2007 ανέλαβε να ντύσει τον Πάπα Βενέδικτο XVI, δημιουργώντας πάνω από πενήντα κομμάτια για εκείνον. Το 2013 ήρθε η σειρά του Πάπα Φραγκίσκου: το πρώτο του σχέδιο, σε απαλούς τόνους λευκού, κρεμ και χρυσού, φορέθηκε για τη πρώτη παπική λειτουργία του Φραγκίσκου. Έκτοτε έχει σχεδιάσει κι άλλα ενδύματα για σημαντικούς κληρικούς, όπως ο Καρδινάλιος Tarcisio Bertone και ο Αρχιεπίσκοπος της Γένοβας. Μάλιστα, ήταν εκείνος που σχεδίασε τη μίτρα (το ένδυμα κεφαλής) που φόρεσε ο Πάπας Φραγκίσκος στην «τελευταία κατοικία» του.
Το έργο του έχει εκτεθεί στο Diocesan Museum του Μιλάνου (2018), ενώ το 2021 τιμήθηκε με το βραβείο Art and Liturgy για την καινοτομία στα ιερουργικά ενδύματα από το Pontifical Liturgical Institute.
«Ένα ιερουργικό ένδυμα είναι η προέκταση της πίστεως. Πολλοί το ξεχνούν αυτό και φτιάχνουν θεατρικά κουστούμια: όμορφα αλλά απρεπή», δηλώνει ο Sorcinelli. «Είναι σημαντικό το ένδυμα να αντικατοπτρίζει την προσωπικότητα του εκάστοτε Πάπα», τονίζει. Έτσι, για τον Πάπα Βενεδίκτο συνδύασε μεσαιωνικά στοιχεία με μαξιμαλιστική μπαρόκ αισθητική. Από την άλλη, για τον Πάπα Φραγκίσκο επέλεγε πάντα πιο λιτά και συγκρατημένα σχέδια, αντλώντας έμπνευση από τον πρωτο-αναγεννησιακό καλλιτέχνη Giotto.
Ο Sorcinelli υπέγραψε το ένδυμα που φόρεσε ο Πάπας Λέων στην ορκωμοσία του, τον Μάιο του 2025. Κρεμ αποχρώσεις, απαλές υφές και χρυσές λεπτομέρειες, το στυλ του Πάπα Λέοντος γεφυρώνει τη λιτότητα του Φραγκίσκου με την μεγαλοπρέπεια του Βενεδίκτου.
Η καθολική του πίστη, όμως, δεν είναι η μοναδική Μούσα για την τέχνη που δημιουργεί ο Sorcinelli. Ως ανοικτά γκέι άνδρας, εμπνέεται από την queer κουλτούρα, ειδικά όσον αφορά τη σειρά αρωμάτων του. Για παράδειγμα, η συλλογή Cyber SEX περιλαμβάνει αρώματα με ονομασίες όπως «Popper-pop», «Cruising-area» και «Slightly-b!tch». Η διττότητα της ανθρώπινης φύσης, βλέπετε!
Ο φωτογενής σχεδιαστής έχει πυκνό μούσι, τατουάζ και piercings, ενώ το αγαπημένο του χρώμα όσον αφορά την ένδυσή του είναι το μαύρο. Παρά την προκλητική για κάποιους ιδιότητά του, ο Sorcinelli είναι βαθιά θρησκευόμενος. Η καριέρα του αποδεικνύει ότι η δημιουργικότητα και η πίστη μπορούν να συνυπάρχουν ακόμα και στους πιο παραδοσιακούς θεσμούς.
Παρά το γεγονός ότι η Καθολική Εκκλησία παραδοσιακά διατηρεί συντηρητικές θέσεις σε θέματα σεξουαλικότητας, αρκετοί ανοιχτά queer καλλιτέχνες κατάφεραν να δημιουργήσουν έργα για τον θεσμό, αφήνοντας ανεξίτηλο το στίγμα τους στην ιστορία της τέχνης. Ο Μιχαήλ Άγγελος, πιθανότατα bisexual, σχεδίασε μερικά από τα πιο εμβληματικά θρησκευτικά έργα όλων των εποχών, όπως την οροφή της Καπέλα Σιστίνα, ενώ ο Jean Cocteau, ανοιχτά γκέι, συνεργάστηκε με εκκλησίες σε έργα ζωγραφικής και εικονογραφίας, ενσωματώνοντας θρησκευτικά θέματα με το προσωπικό του καλλιτεχνικό στίγμα.
Ο Sorcinelli περιγράφει την πίστη του σήμερα σαν «να περπατάς μέσα σε έναν μεγαλοπρεπή, εγκαταλελειμμένο καθεδρικό ναό. Αναγνωρίζω το μεγαλείο του, την ηχώ των αρχαίων προσευχών, την ομορφιά των τοιχογραφιών και των κλιτών του, αλλά περιπλανιέμαι ανάμεσα στις κολόνες ψάχνοντας κάτι—ίσως έναν ήχο, ένα άρωμα, ένα φως».
