Οι βελγικές αρχές προχώρησαν σε συλλήψεις και εκτεταμένες έρευνες στις Βρυξέλλες και την Μπριζ, στο πλαίσιο υπόθεσης για πιθανή απάτη στη χρήση κονδυλίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο επίκεντρο βρίσκεται η Federica Mogherini (Φεντερίκα Μογκερίνι), πρώην ύπατη εκπρόσωπος της ΕΕ και πρώην αντιπρόεδρος της Κομισιόν, η οποία σήμερα είναι πρύτανης του College of Europe. Σύμφωνα με βελγικά μέσα, η Mogherini έχει συλληφθεί και ανακρίνεται, χωρίς το Κολέγιο να σχολιάζει.
Τρεις συνολικά ύποπτοι συνελήφθησαν. Μεταξύ αυτών φέρονται να είναι ένας διευθυντής του College of Europe και ο πρώην γενικός γραμματέας της EEAS (2021–2025), ο Ιταλός διπλωμάτης Stefano Sannino. Ο Sannino, που είχε υπηρετήσει στη θέση αυτή κατά τη θητεία της Mogherini, σήμερα είναι γενικός διευθυντής στο τμήμα Μέσης Ανατολής, Βόρειας Αφρικής και Κόλπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Οι έρευνες πραγματοποιήθηκαν κατόπιν αιτήματος της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (EPPO) και με την έγκριση της βελγικής αστυνομίας, σε γραφεία της EEAS στις Βρυξέλλες, σε κτίρια του College of Europe στην Μπριζ και σε ιδιωτικές κατοικίες. Σύμφωνα με την EPPO, είχε προηγηθεί αίτημα άρσης ασυλίας για ορισμένους από τους υπόπτους.
Η υπόθεση αφορά την περίοδο 2021–2022 και εξετάζει ενδεχόμενα αδικήματα όπως απάτη στην ανάθεση δημοσίων συμβάσεων, διαφθορά, σύγκρουση συμφερόντων και παραβίαση επαγγελματικού απορρήτου. Δημοσιεύματα όπως του Politico και της il Messaggero αναφέρουν ότι στο επίκεντρο βρίσκονται η χρήση κονδυλίων της ΕΕ από την EEAS και το College of Europe, καθώς και η χρηματοδότηση της νέας European Diplomatic Academy. Η έρευνα εξετάζει, μεταξύ άλλων, εάν το Κολέγιο ή στελέχη του είχαν αποκτήσει νωρίτερα πρόσβαση σε εμπιστευτικές πληροφορίες για τη διαδικασία προσφορών.
Κόλαφος η Maria Zakharova: «Η ΕΕ προτιμά να αγνοεί τα δικά της προβλήματα διαφθοράς, ενώ κάνει διαρκώς διαλέξεις σε άλλους»
Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται και στην αγορά ακινήτου αξίας 3,2 εκατ. ευρώ στην Μπριζ το 2022 από το College of Europe, το οποίο προοριζόταν για τους συμμετέχοντες της Ακαδημίας. Λίγο αργότερα, η EEAS προκήρυξε διαγωνισμό που κατέληξε να ανατεθεί στο Κολέγιο με χρηματοδότηση 654.000 ευρώ.
Στην επιχείρηση συμμετείχε και το Olaf, υπό τον συντονισμό της EPPO, καθώς η έρευνα επεκτείνεται σε πολλαπλά επίπεδα χρηματοδότησης και διαχείρισης κονδυλίων της ΕΕ.
Την υπόθεση σχολίασε και η εκπρόσωπος του ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών, Maria Zakharova, υποστηρίζοντας ότι η ΕΕ «προτιμά να αγνοεί τα δικά της προβλήματα διαφθοράς» ενώ «κάνει διαρκώς διαλέξεις σε άλλους». Αναφέρθηκε δε σε «εκατομμύρια ευρώ που ρέουν προς το Κίεβο και καταλήγουν σε ιδιωτικές τσέπες», κατηγορώντας τις Βρυξέλλες ότι αξιοποιούν διεθνείς κρίσεις «από την πανδημία COVID-19 έως την Ουκρανία» προς ίδιον όφελος.
Νωρίτερα, το Agence France-Presse είχε μεταδώσει πρώτο τη σύλληψη της Mogherini, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία επιβεβαίωσαν τις συλλήψεις τριών ατόμων για «δόλιες πρακτικές» σχετικές με ευρωπαϊκά χρηματοδοτούμενους διαγωνισμούς.
Ποια είναι η Federica Mogherini
Η Federica Mogherini, γεννημένη το 1973 στη Ρώμη, αποτελεί μια από τις πιο αναγνωρίσιμες μορφές της σύγχρονης ευρωπαϊκής διπλωματίας. Κόρη του σκηνοθέτη και σκηνογράφου Flavio Mogherini, σπούδασε πολιτικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο La Sapienza, με ειδίκευση στην πολιτική φιλοσοφία. Η διπλωματική της ματιά διαμορφώθηκε ήδη από τα φοιτητικά της χρόνια, όταν εκπόνησε διατριβή για τη σχέση Ισλάμ–πολιτικής, περνώντας μέρος των σπουδών της στο Sciences Po Aix της Γαλλίας.
Η πολιτική της διαδρομή ξεκίνησε από την Αριστερά, αρχικά στη Νεολαία του Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος και αργότερα στις διαδοχικές μεταμορφώσεις του χώρου μέχρι το σημερινό Δημοκρατικό Κόμμα. Στα μέσα της δεκαετίας του 2000 βρέθηκε στο επιτελείο της ηγεσίας της ιταλικής κεντροαριστεράς, αναλαμβάνοντας κρίσιμους φακέλους εξωτερικής πολιτικής, από το Αφγανιστάν και το Ιράκ μέχρι τη Μέση Ανατολή.
Το 2008 εκλέχθηκε για πρώτη φορά βουλευτής. Διακρίθηκε στις επιτροπές Άμυνας και Εξωτερικών, ενώ εκπροσώπησε την Ιταλία στο Συμβούλιο της Ευρώπης και στο ΝΑΤΟ. Η άνοδός της υπήρξε ταχύτατη: τον Φεβρουάριο του 2014 ορίστηκε υπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση Ρέντσι, μόλις 41 ετών και, μάλιστα, ούσα η τρίτη γυναίκα στην ιστορία της Ιταλίας που ανέλαβε το χαρτοφυλάκιο.
Λίγους μήνες αργότερα, τον Νοέμβριο του 2014, ανέλαβε τη σημαντικότερη θέση της καριέρας της: Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική και Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στη διάρκεια της θητείας της (2014–2019) διαχειρίστηκε κρίσιμα διεθνή μέτωπα, από τον πόλεμο Ρωσίας–Ουκρανίας μέχρι τη Συριακή σύγκρουση, ενώ η συμβολή της στην επίτευξη της συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν (JCPOA) θεωρήθηκε καθοριστική, χαρίζοντάς της διεθνή αναγνώριση.
Μετά την αποχώρησή της από τις Βρυξέλλες, ο ΟΗΕ την όρισε συμπρόεδρο υψηλής επιτροπής για το ζήτημα των εκτοπισμένων πληθυσμών, ενώ το 2020 ανέλαβε πρύτανης του College of Europe, ενός από τα σημαντικότερα ακαδημαϊκά ιδρύματα ευρωπαϊκών σπουδών, θέση που έκτοτε βρίσκεται στο επίκεντρο του σημερινού σκανδάλου.
Η Mogherini έχει τοποθετηθεί επανειλημμένα υπέρ της ενίσχυσης του ρόλου της ΕΕ στη διεθνή σκηνή, της πολυμερούς διπλωματίας, της ανάγκης για επανεκκίνηση της ειρηνευτικής διαδικασίας στη Μέση Ανατολή και της προστασίας της πυρηνικής συμφωνίας με την Τεχεράνη. Έχει επίσης υιοθετήσει σταθερή θέση για την παραμονή των κυρώσεων στη Ρωσία όσο δεν εφαρμόζονται τα συμφωνηθέντα του Μινσκ.
Παρά την ισχυρή ευρωπαϊκή της εικόνα και την επιρροή που άσκησε στην εξωτερική πολιτική της Ένωσης, η πρόσφατη εμπλοκή της σε έρευνα για πιθανές παρατυπίες σε ευρωπαϊκά χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα, ως πρύτανης του College of Europe, ρίχνει μια βαριά σκιά στην πορεία της. Μέχρι σήμερα, η Mogherini υπήρξε η ενσάρκωση της φιλοδοξίας μιας Ευρώπης που θέλει να μιλά με ενιαία φωνή. Τώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με το μεγαλύτερο πλήγμα της καριέρας της.
