Farrokhroo Parsa: Η πρώτη γυναίκα υπουργός του Ιράν που εκτελέστηκε για τον φεμινιστικό της αγώνα

Αυτά τα λόγια είναι μια διακήρυξη: η αξιοπρέπεια και η ακεραιότητά της δεν μπορούν να καταλυθούν από την τρομοκρατία. Και το θάρρος αυτό δεν προέκυψε από απλότητα. Προέρχεται από μια βαθιά πίστη στην επιστήμη, στην εκπαίδευση και στην αξία της ελευθερίας.

Farrokhroo Parsa: Η γιατρός που αρνήθηκε να κάνει «βήμα πίσω στην ιστορία»

Η Farrokhroo Parsa υπήρξε η πρώτη γυναίκα υπουργός στην ιστορία του Ιράν και μία από τις πιο εμβληματικές μορφές στον αγώνα για τα δικαιώματα των γυναικών στη χώρα της. Γεννημένη το 1922 στην πόλη Qom, κόρη της δημοσιογράφου και ακτιβίστριας Fakhr-e Āfāgh Pārsāy, μεγάλωσε σε περιβάλλον όπου η εκπαίδευση και η ισότητα των φύλων θεωρούνταν θεμελιώδεις αξίες.

View this post on Instagram

A post shared by Fractal Magazine (@fractalart.gr)

Σπούδασε ιατρική και σταδιοδρόμησε ως γιατρός και καθηγήτρια βιολογίας στο σχολείο Jeanne d’Arc στην Τεχεράνη. Στις αρχές της δεκαετίας του 1960 εισήλθε στην πολιτική σκηνή, εκλεγόμενη βουλευτής το 1963. Υπήρξε ένθερμη υποστηρίκτρια της ψήφου των γυναικών και της μεταρρύθμισης των οικογενειακών νόμων. Το 1968 διορίστηκε υπουργός Παιδείας, η πρώτη γυναίκα που κατείχε υπουργικό αξίωμα στο Ιράν.

Κατά τη διάρκεια της θητείας της προώθησε την εκπαίδευση των κοριτσιών, βελτίωσε τις συνθήκες εργασίας για τις γυναίκες εκπαιδευτικούς και ενίσχυσε τη θέση τους στη δημόσια διοίκηση. Οι μεταρρυθμίσεις της θεωρήθηκαν από τους συντηρητικούς κύκλους απειλή για το θρησκευτικό και κοινωνικό κατεστημένο.

Μετά την Ισλαμική Επανάσταση του 1979, η Parsa συνελήφθη και δικάστηκε με κατηγορίες όπως «διαφθορά επί της γης» και «συνεργασία με το παλαιό καθεστώς». Η δίκη της χαρακτηρίστηκε προσχηματική και πολιτικά υποκινούμενη.

View this post on Instagram

A post shared by ایران قدیم (@iranghadim_)

Στις 8 Μαΐου 1980 εκτελέστηκε δια πυροβολισμού στην Τεχεράνη. Το σώμα της θάφτηκε στο κοιμητήριο Behesht Zahra, όμως ο τάφος της καταστράφηκε επανειλημμένα, αφήνοντας άγνωστη την τελική του τοποθεσία. Τα τελευταία της λόγια προς τους δεσμοφύλακές της ήταν: «Είμαι γιατρός και δεν φοβάμαι τον θάνατο. Τι είναι ο θάνατος; Μια στιγμή και μόνο».

Η Farrokhroo Parsa παραμένει σημείο αναφοράς για το ιρανικό γυναικείο κίνημα. Η ζωή και η εκτέλεσή της συμβολίζουν τον αγώνα ενάντια στις πολιτικές και θρησκευτικές επιταγές που περιορίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και ειδικά την ελευθερία των γυναικών.

Σήμερα, περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες μετά τον θάνατό της, η κληρονομιά της Farrokhroo Parsa έχει αποκτήσει ιδιαίτερη βαρύτητα μέσα στο ιρανικό γυναικείο κίνημα. Οι εικόνες και τα λόγια της επανεμφανίζονται σε διαδηλώσεις, πανό και μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ιδίως μετά τον θάνατο της Mahsa Amini το 2022, όταν το σύνθημα «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία» έγινε παγκόσμιο. Για πολλές Ιρανές, η στάση της Parsa απέναντι στην επιβολή του χιτζάμπ και η αδιαπραγμάτευτη υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους λειτουργούν ως σύμβολο ακεραιότητας και αντίστασης απέναντι σε ένα καθεστώς που εξακολουθεί να περιορίζει θεμελιώδεις ελευθερίες.