Η ιστορία της Ελλάδας στη Eurovision: Κομμάτια-σταθμοί, σκάνδαλα και θρίαμβοι

Η Ελλάδα κάνει το ντεμπούτο της στο διαγωνισμό με τη Μαρινέλλα και το "Κρασί, θάλασσα και τ’ αγόρι μου". Όμως, αρχικά, είχε επιλεγεί το ροκ συγκρότημα Νοστράδαμος. Δεν πήγαν ποτέ. 

Γιατί; Γιατί στη διάρκεια μιας περιοδείας τους στη Βόρεια Ελλάδα, ο τραγουδιστής Ιπποκράτης "Τσάρλι" Εξαρχόπουλος και ο ηχολήπτης του συγκροτήματος συνελήφθησαν στη Θεσσαλονίκη με την κατηγορία της αποπλάνησης ανηλίκου. 

Η υπόθεση έκανε πάταγο, οι Νοστράδαμος τέθηκαν εκτός, και η Μαρινέλλα ανέλαβε να σώσει την παρτίδα. Το λύσαμε; Όχι! Με την ανακοίνωση της συμμετοχής της, Γιώργος Χατζηνάσιος, Δήμος Μούτσης, Λουκιανός Κηλαϊδόνης και άλλοι γνωστοί δημιουργοί στέλνουν επιστολή διαμαρτυρίας στην Ε.Ρ.Τ. ότι ουδέποτε ενημερώθηκαν για την προκήρυξη διαγωνισμού. Τελικά, η Μαρινέλλα βγήκε 11η ενώ πρώτοι βγήκαν οι ABBA με το "Waterloo", εν πολλοίς το πιο επιτυχημένο act και τραγούδι στην ιστορία του θεσμού.

1977: To πρώτο top 5 – "Μάθημα Σολφέζ" 

Η μεγάλη επιστροφή έρχεται το 1977 και η Ελλάδα πηγαίνει με φόρα. Το κουαρτέτο Πασχάλης, Μαριάννα, Ρόμπερτ και Μπέσσυ ερμηνεύουν το "Μάθημα Σολφέζ", ένα από τα πιο iconic τραγούδια στην ιστορία των ελληνικών συμμετοχών. Οι κριτές εντυπωσιάζονται και η Ελλάδα κατακτά την 5η θέση, την υψηλότερη μέχρι τότε. 

1982: Σκάνδαλο!

Το 1982 η Ελλάδα βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο της ίντριγκας. Ο Θέμης Αδαμαντίδης επιλέγεται να εκπροσωπήσει τη χώρα με το "Σαρανταπέντε Κοπελιές", αλλά υπάρχει ένα τεράστιο πρόβλημα: Το τραγούδι είχε ήδη κυκλοφορήσει.

Οι κανόνες της Eurovision είναι αυστηροί: κάθε τραγούδι πρέπει να είναι απολύτως πρωτότυπο. Το "Σαρανταπέντε Κοπελιές" δεν πληρούσε τα κριτήρια και η Ελλάδα αναγκάζεται να αποχωρήσει και να πληρώσει πρόστιμο.

Από το 1982 μέχρι το 1986 ακολουθεί άλλο ένα μεγάλο κενό, με την Ελλάδα να απέχει από τον διαγωνισμό. Μάλιστα, το 1986 ήταν να στείλουμε την Πωλίνα, αλλά δεν πήγε γιατί...ο τελικός έπεφτε Μεγάλο Σάββατο (;!). Η Ελλάδα επιστρέφει το 1987 με το τραγούδι “Stop!” των Bang και κατακτά την 10η θέση. 

1991: Την πάθαμε από σαξοφωνίστα!

"Η Άνοιξη" ήταν η ελληνική συμμετοχή, την οποία ερμήνευσε αρτιότατα η Σοφία Βόσσου (ένα κάρο "ντουζ πουά" μόνο για αυτήν την ερμηνεία). Η Ελλάδα είχε υψηλές προσδοκίες για το συγκεκριμένο τραγούδι, με πολλούς να μιλούν ακόμη και για πρωτιά. 

Και τι έγινε; Το παιχνίδι της μοίρας είχε άλλα σχέδια. Ο σαξοφωνίστας, το κλειδί για το μουσικό σόλο του τραγουδιού, αρρώστησε τελευταία στιγμή. Και, ενάντια στην ένταση του διαγωνισμού, τον αντικατέστησε ένας 70αρης συνταξιούχος λίγες ώρες πριν βγει στη σκηνή!

Ο συμπαθέστατος κατά τα άλλα κυριούλης, ούτε είχε προετοιμαστεί επαρκώς ούτε είχε την ίδια ανάσα να υποστηρίξει το απαιτητικό σόλο. Τα υπόλοιπα, τα φαντάζεσαι: άτονο σόλο, χαμένες νότες, και το όνειρο για την κορυφή έσβησε εκείνο το βράδυ.

Η Ελλάδα κατέληξε στην 13η θέση με 36 βαθμούς, αφήνοντας πίσω την απογοήτευση, αλλά κερδίζοντας κάτι πιο σημαντικό: τη θέση της "Άνοιξης" στο μυαλό και την καρδιά των Ελλήνων, που συνέχισαν να την αγαπούν παρά την αποτυχία. Το τραγούδι άφησε μια διαχρονική ηχώ στην ελληνική μουσική σκηνή.

1993: Η Καίτη, το iconic φόρεμα και το ρεκόρ

Η Καίτη Γαρμπή ανεβαίνει στη σκηνή με το "Ελλάδα, χώρα του φωτός" και κατακτά την 9η θέση. Όμως, αυτό που μένει αξέχαστο είναι το αποκαλυπτικό φόρεμά της, δημιουργία της Σίλιας Κριθαριώτη, που προκάλεσε συζητήσεις για το αν φορούσε εσώρουχο. Δε θα ήμασταν καθόλου υπερβολικοί αν λέγαμε πως αυτό το φόρεμα, είναι το πιο iconic στην ιστορία του θεσμού. 

Επιπλέον, η Γαρμπή κατέχει το ρεκόρ της μακρύτερης συνεχόμενης λήψης στην ιστορία της Eurovision, με 43 δευτερόλεπτα χωρίς καμία διακοπή! 

2001: Οι Antique βάζουν την Ελλάδα στο top 3!

Η 19χρονη Έλενα Παπαρίζου και ο Νίκος Παναγιωτίδης με το "Die for You" φέρνουν στην Ελλάδα την καλύτερη θέση της μέχρι τότε (3η). Αυτή η συμμετοχή σηματοδοτεί την αρχή της πιο επιτυχημένης περιόδου της χώρας στη Eurovision, καθώς τη δεκαετία του 2000 η Ελλάδα πάει τάπα. 

2004: Σάκηηηη

Το "Shake It" του Σάκη Ρουβά ανεβάζει τη θερμοκρασία στη Eurovision και φτάνει μέχρι την 3η θέση. Γραμμωμένοι κοιλιακοί, στριπτίζ, μαντήλια, ανάποδες κωλοτούμπες και ατελείωτο σαρκικό appeal—από τις καλύτερες στιγμές της Ελλάδας στον θεσμό.

2005: "My Number One" – και η Ελλάδα, επιτέλους, No1!

Ανήμερα της ονομαστικής εορτής της, η Έλενα Παπαρίζου επιστρέφει, και αυτή τη φορά τα παίρνει όλα. Το "My Number One" κερδίζει τη Eurovision με 10 δωδεκάρια. Μια νίκη που έμοιαζε με εθνικό θρίαμβο. Ιστορία έγραψε και το φόρεμά της, μια δημιουργία του οίκου Roberto Cavalli το οποίο ήταν στολισμένο με κρύσταλλα Swarovski.

Συγκεκριμένα, το “My Number One", είχε ισοφαρίσει το ρεκόρ για το μεγαλύτερο αριθμό των δώδεκα βαθμών που δόθηκαν σε ένα τραγούδι (δέκα συνολικά) μαζί με με το "Love Shine a Light" των Katrina and the Waves το 1997. 

Το τραγούδι έκανε την Ελλάδα την πρώτη χώρα που δεν είναι μέλος των "Μεγάλων Πέντε" που κέρδισε το διαγωνισμό, χωρίς να περάσει από ημιτελικό. Μετά την Eurovision, το τραγούδι έφτασε στην κορυφή των charts στην Ελλάδα, την Κύπρο και τη Σουηδία και εισήλθε στην πρώτη δεκάδα των charts στη Ρουμανία, την Ολλανδία, την Ουγγαρία, το Βέλγιο, καθώς και στο αμερικανικό Billboard Hot Club Play Chart. 

Το 2005 η Eurovision πραγματοποίησε ένα επετειακό πρόγραμμα, το Congratulations: 50 Χρόνια του Διαγωνισμού Τραγουδιού της Eurovision, για να γιορτάσει τα 50 χρόνια του διαγωνισμού, στον οποίο το "My Number One" ήρθε τέταρτο στην ψηφοφορία για τα πιο δημοφιλή τραγούδια του διαγωνισμού, πίσω από το "Hold Me Now" (1987), το "Nel blu, dipinto di blu" (1958) και το "Waterloo" των ABBA (1974).

2006: Η Απόλυτη και το Everything

Η Eurovision πραγματοποιείται στην Ελλάδα και τη χώρα μας εκπροσωπεί η Άννα Βίσση με το “Everything”. Η Άννα Βίσση είχε εκπροσωπήσει άλλη μια φορά τη χώρα μας το 1980, καθώς και την Κύπρο to 1982. Η Απόλυτη κατακτά την 9η θέση, κάτι που για τα ρεπορτάζ της εποχής θεωρείται μεγάλη αποτυχία (δε ξέραμε τότε το “flop era” στο οποίο θα μπέναμε την επόμενη δεκαετία). 

2007: "Γεια σου Μαρία"

Η Ελλάδα επέλεξε το τραγούδι μέσω εθνικού τελικού με υποψήφιους τον Σαρμπέλ, την Τάμτα και τον Χρήστο Δάντη. Τελικά, το κοινό και η κριτική επιτροπή αποφάσισαν ότι το "Yassou Maria" ήταν το ιδανικό κομμάτι για να εκπροσωπήσει τη χώρα.

Ακούστηκαν κάποια άκρως σεξιστικά σχόλια για τις χορεύτριες που έβγαζαν μαντήλια από τις μίνι φούστες τους, παρόλαυτά η Ελλάδα κατέκτησε την 7η θέση. Το τραγούδι έγινε ιδιαίτερα δημοφιλές στις σκανδιναβικές χώρες και ακούγεται ακόμα σε πολλά euroclubs! 

2008: Καλομοίρα, το βιβλίο και η αγωνία

Το "Secret Combination" της Καλομοίρας κατακτά την 3η θέση. Λέγεται πως η ελληνική αποστολή ανησυχούσε μέχρι τελευταία στιγμή, γιατί υπήρχε η φήμη πως ο σκηνοθέτης δεν θα έδειχνε τη σκηνή του βιβλίου όπως έπρεπε—ένα σημείο-κλειδί για το concept της εμφάνισης. Τελικά, όλα πήγαν τέλεια, και το βιβλίο άνοιξε ακριβώς τη σωστή στιγμή, προκαλώντας ενθουσιασμό.

Fun fact: Για να προωθήσει το τραγούδι, δημιουργήθηκε ένα μουσικό βίντεο και η Καλομοίρα εμφανίστηκε σε μια διαφημιστική περιοδεία πριν από την εμφάνιση της Eurovision, έχοντας επισκεφθεί το Αζερμπαϊτζάν, τη Ρουμανία και τη Σερβία. Η πράξη χρηματοδοτήθηκε από τη J.Lo από την Jennifer Lopez, η οποία ετοιμαζόταν να ξεκινήσει τη γραμμή ένδυσης στην Ευρώπη. 

2009: Το βράδυ που η Ελλάδα συνειδητοποίησε ότι μάλλον δε θα ξανακέρδιζε

Το 2009, η Ελλάδα έκανε all-in. Αν υπήρχε μια στιγμή που η χώρα μας ήθελε να κατακτήσει ξανά την κορυφή, ήταν αυτή. Και ποιος καλύτερος για να σηκώσει το βάρος της πρόκλησης από τον Σάκη Ρουβά, τον απόλυτο Έλληνα σταρ, που είχε ήδη σαρώσει στη Eurovision 2004 με το "Shake It" και είχε αφήσει το κοινό να θέλει περισσότερο;

Το τραγούδι: “This Is Our Night” (well…it wasn’t). Η Ελλάδα ήθελε απελπισμένα μια δεύτερη νίκη. Τα στοιχήματα μας είχαν μέσα στην πεντάδα, με πιθανότητες ακόμα και για πρωτιά. Αλλά… η Ευρώπη είχε άλλα σχέδια. Μετά την ήττα, ο Σάκης πρόταξε τους καρπούς του στους ρεπόρτερς, προσκαλώντας τους να του “πιουν το αίμα”. Μετά από αυτή τη συμμετοχή, άρχισε να κυριαρχεί η αντίληψη ότι κατά πάσα πιθανότητα η Ελλάδα δε θα ξανακέρδιζε. 

Η Ελλάδα δεν ξανάστειλε τόσο μεγάλο mainstream όνομα. Είχαμε οικονομική κρίση και η ΕΡΤ άρχισε να επενδύει λιγότερα στη Eurovision. Η εποχή των superstars (Ρουβάς, Παπαρίζου, Βίσση) είχε τελειώσει.

2010, 2011, 2013: Κόντρα σε όλα, πάμε καλά

Τη δεκαετία του 2010, η οικονομική κρίση είχε αρχίσει να διαλύει τη χώρα, αλλά η Eurovision παρέμενε κάτι σαν τοξική σχέση: ξέραμε ότι δεν έπρεπε να επενδύουμε πολλά, αλλά δεν μπορούσαμε και να το κόψουμε μαχαίρι. Κι αν εξαιρέσουμε το “Aphrodisiac” της Ελευθερίας Ελευθερίου που πάτωσε το 2012, γενικά είχαμε αξιοπρεπέστατες κατατάξεις. 

Ανέλπιστα καλά τα πήγε ο Γιώργος Αλκαίος με το “OPA” (8η θεση), ο Λούκας Γιώρκας κι ο Stereo Mike με το “Watch my Dance” (7η θέση) και οι Cosa Nostra με τον Αγάθωνα Ιακωβίδη με το “Alcohol is Free” (6η θέση). Οι τελευταίοι δε στο televoting είχαν βγει 4οι!

2014-2019: Κατάρα μαύρη!

Από το 2014 και μετά, η Ελλάδα μπήκε στη "σκοτεινή περίοδο" της Eurovision, με αποκλεισμούς, αποτυχίες και μια χαμένη λάμψη που ακόμα προσπαθούμε να ξαναβρούμε.

Όταν οι Freaky Fortune και ο RiskyKidd ανέβηκαν στη σκηνή της Eurovision του 2014 με το "Rise Up", η Ελλάδα βρέθηκε για πρώτη φορά σε μια πρωτοφανή θέση: την 20η!

Την επόμενη χρονιά βγήκαμε 19οι με το “One Last Dance” της Maria Elena Kyriakou. Το 2016, όταν η ΕΡΤ αποφάσισε να εμπιστευτεί τους Argo με το “Utopian Land”, η Ελλάδα βρέθηκε για πρώτη φορά εκτός τελικού. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, η Ελλάδα, η Ρωσία και η Ρουμανία, κρατούσαν το ρεκόρ των μόνων χωρών, που είχαν προκριθεί σε όλους τους τελικούς από το 2004 (την εποχή που άνοιξαν οι ημιτελικοί). 

Βολευτήκαμε στην 19η θέση και το 2017, όταν στείλαμε την Demy με το “This Is Love”. Το 2018, η Γιάννα Τερζή με το “Το όνειρό μου” προσπάθησε να αναβιώσει τα παραδοσιακά ελληνικά στοιχεία στην Eurovision. Το αποτέλεσμα; Ξαναμείναμε εκτός τελικού για δεύτερη φορά! Η κατάρα συνεχίστηκε και το 2019, με την Katerine Duska και το “Better Love” να προσγειώνονται στην 21η θέση - την χαμηλότερη στην ιστορία της Ελλάδας στη Eurovision. 

2020-2021: Πανδημία και επιστροφή

Το 2020 δεν υπήρξε Eurovision λόγω COVID. Το 2021 η Stefania με το "Last Dance" επιστρέφει στην 10άδα μετά από χρόνια. Fun fact: Η Ελλάδα εμφανίστηκε 10η στον τελικό, βγήκε 10η στην κατάταξη της κριτικής επιτροπής, 10η στην τηλεψηφοφορία και κατέληξε στη 10η θέση. To 2022 είχαμε μια μικρή άνοδο, κατακτώντας την 8η θέση με την Αμάντα Γεωργιάδη Τένφιορντ και το "Die Together".

2024: Πόνος μη μας έρθει, μακάρι!

Ήταν μια αρκετά δύσκολη και αμφιλεγόμενη χρονιά. Για πρώτη φορά μετά από χρόνια, η Ελλάδα στέλνει έναν μεγάλο καλλιτέχνη, εναποθέτοντας τις ελπίδες της στη Μαρίνα Σάττι με το "ΖΑΡΙ". Και να που την ημέρα του τελικού μαθαίνουμε ότι η Μαρίνα έχει φαρυγγίτιδα κι εκεί δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο τα πράγματα. Τα διαδικτυακά μας ξεματιάσματα δεν πέτυχαν. Ελπίζαμε πολλά, αλλά τελικά ξαναμείναμε εκτός δεκάδας.