Πώς αντέχει μια γυναίκα που «τα προλαβαίνει όλα»: δουλειά, παιδιά, οικιακή διαχείριση, κοινωνικές υποχρεώσεις. Πώς γίνεται η σύγχρονη γυναίκα να κουβαλά τόσο ψυχικό φορτίο και, παράλληλα, να παίρνει αποφάσεις επί αποφάσεων χωρίς να καταρρέει; Η απάντηση δεν είναι μόνο προσωπική αντοχή ή έλλειψη πολιτικής βούλησης· ονομάζεται decision fatigue και είναι ένα φαινόμενο που όταν φωτιστεί αποκαλύπτει μια μεγάλη, συστημική αδικία: την αθόρυβη εξουθένωση των γυναικών που σηκώνουν το «αόρατο βάρος» της καθημερινής ζωής.
Τι είναι decision fatigue — Tο βασικό επιστημονικό πλαίσιο
Ο όρος decision fatigue περιγράφει το φαινόμενο κατά το οποίο η ποιότητα των αποφάσεων επιδεινώνεται καθώς ένα άτομο παίρνει επαναλαμβανόμενες αποφάσεις ή εξαντλεί τις ικανότητες αυτορρύθμισής του. Η ιδέα συνδέεται με την έννοια του «ego depletion», που υποστηρίζει ότι οι πόροι αυτορρύθμισης είναι πεπερασμένοι και εξαντλούνται και έχει μακρύ νήμα στην ψυχολογική βιβλιογραφία (Baumeister et al., Vohs και συνεργάτες). Η εφαρμογή αυτής της ιδέας στο πρακτικό επίπεδο έγινε ευρέως γνωστή από μελέτες όπως εκείνη με τους δικαστές που έλαβαν αποφάσεις για παράταση ή μη αποφυλάκισης: οι δικαστές έτειναν να δίνουν ευνοϊκές αποφάσεις νωρίς στη μέρα και να απορρίπτουν περισσότερο όσο προχωρούσε η συνεδρία, ένα μοτίβο που ερμηνεύτηκε ως εξάντληση της αποφασιστικής ικανότητας.
Πρακτικά, decision fatigue σημαίνει ότι μετά από πολλές, μικρές ή μεγάλες αποφάσεις, ένας άνθρωπος τείνει (α) να εξαντλείται ψυχολογικά, (β) να επιλέγει την «εύκολη» ή την προεπιλεγμένη λύση, (γ) να αποφασίζει πιο συντηρητικά ή «μηχανικά», λόγω συναισθηματικής απόσυρσης και (δ) να έχει λιγότερο αυτοέλεγχο. Όλα αυτά είναι προβλήματα που επηρεάζουν την καθημερινή λειτουργία. Η βιβλιογραφία που περιγράφει τις διαδικασίες αυτές συνεχίζει να εξελίσσεται· υπάρχουν αντιπαραθέσεις για τη μέθοδο και τους μηχανισμούς, αλλά η συνολική εικόνα δείχνει ένα ρεαλιστικό, επαναλαμβανόμενο φαινόμενο.
