Είναι τέλη Αυγούστου. Το καλοκαίρι μας αποχαιρετά, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι τελειώνει και η χρονιά. Οι περισσότεροι αντιμετωπίζουν το υπόλοιπο του χρόνου σαν «μεταβατική περίοδο». Κι όμως, η αλήθεια είναι διαφορετική: τέσσερις μήνες αρκούν για να αλλάξετε εντελώς την πορεία σας. Δεν πρόκειται για υπερβολή, αλλά για ψυχολογικό και πρακτικό γεγονός: ο χρόνος είναι αρκετός για να σπάσετε συνήθειες, να αλλάξετε κατεύθυνση, να χτίσετε βάσεις για κάτι καινούργιο.
Η ερώτηση δεν είναι αν γίνεται αλλά αν είστε διατεθειμένοι να το κάνετε. Γιατί θα χρειαστεί ρήξη με το αφήγημα του «περιμένω τη νέα χρονιά» και μια σχεδόν χειρουργική προσέγγιση στα θέλω σας.
Γιατί τώρα; Το ψυχολογικό παράθυρο αλλαγής
Οι επιστήμονες της συμπεριφορικής ψυχολογίας μιλούν για το «Fresh Start Effect»: το φαινόμενο κατά το οποίο οι άνθρωποι κινητοποιούνται περισσότερο σε χρονικά ορόσημα. Νέα χρονιά, γενέθλια, αρχή του μήνα, Δευτέρες, κλπ. Το φθινόπωρο είναι ένα τέτοιο ορόσημο: η «δεύτερη πρωτοχρονιά» του χρόνου. Δεν είναι τυχαίο ότι εταιρείες, σχολεία, τηλεοπτικά προγράμματα και προγράμματα ανάπτυξης ξεκινούν Σεπτέμβρη. Το μυαλό διψά για «νέα αρχή» και αυτό είναι το παράθυρό σας.
Η μεγαλύτερη παγίδα της αναβλητικότητας είναι η ιδέα πως κάποια στιγμή θα είναι πιο εύκολο. Η αλήθεια: δεν θα είναι ποτέ πιο εύκολο από σήμερα. Οι γιορτές, οι δουλειές, οι εκκρεμότητες – πάντα κάτι θα υπάρχει.
Πριν θέσετε στόχους, χρειάζεται ριζικός επαναπροσδιορισμός. Κάντε απογραφή: τι στη ζωή σας είναι βαρύ και σας κρατά πίσω; Άνθρωποι, συνήθειες, περιβάλλοντα; Ξεχωρίστε τα ουσιώδη: αντί να γεμίσετε τη λίστα σας με άκυρα bullets («να μάθω ισπανικά», «να κάνω ανακαίνιση», «να χάσω πέντε κιλά»), ρωτήστε: πού θέλω να βρίσκομαι την 1η Ιανουαρίου; Χρησιμοποιήστε το φίλτρο της ενέργειας: ό,τι σας δίνει ενέργεια, μένει· ό,τι την ρουφάει, φεύγει.
Η άσκηση αυτή γίνεται και διαφορετικά, αν δε ξέρετε τι ακριβώς θέλετε μέχρι το τέλος της χρονιάς. Πάρτε ένα χαρτί και γράψτε: «Αν δεν αλλάξω τίποτα μέχρι τον Δεκέμβρη, πού θα είμαι τον Γενάρη;». Νιώστε τη δυσφορία και χρησιμοποιήστε την σας καύσιμο.
Άμεσοι στόχοι
Από εκεί και πέρα, θέστε άμεσους στόχους. Οι περισσότεροι αποτυγχάνουν επειδή βάζουν μακροπρόθεσμους στόχους χωρίς μετρήσιμο αντίκρισμα. Εσείς έχετε τέσσερις μήνες, άρα κρατήστε τους στόχους μικρούς, συμπαγείς και με ημερομηνία λήξης. Για παράδειγμα, «Μέχρι 31 Δεκεμβρίου θα έχω εξοικονομήσει 500 ευρώ». Εστιάστε σε τρεις κατηγορίες: σώμα, για να χτίσετε ενέργεια και αντοχή, νους, για να επενδύσετε σε γνώση ή δεξιότητες, και σχέσεις, όχι για επιφανειακό networking αλλά για ουσιαστικές συνδέσεις.
Η αλλαγή δεν είναι ο στόχος, είναι διαδικασία που χτίζεται γύρω από τρία στοιχεία: συνήθειες, χώρο και ταυτότητα: α) Υιοθετήστε τρεις μικρές καθημερινές συνήθειες, β) αναδιοργανώστε τον χώρο σας ώστε να γίνει σύμμαχος, και γ) αλλάξτε το αφήγημα του εαυτού σας. Αντί για «θα προσπαθήσω», πείτε «είμαι κάποιος που κάνει». Είμαι κάποιος που γυμνάζεται 3 φορές την εβδομάδα. Είμαι κάποια που δεν καπνίζει. Είμαι κάποιος που κάνει οικονομία. Είμαι κάποια που διαβάζει ένα βιβλίο τον μήνα με ευκολία.
Για παράδειγμα, οι παρακάτω άξονες και στόχοι είναι ρεαλιστικοί:
- Υγεία: Καθημερινό περπάτημα, σωστό πρωινό ή καλύτερος ύπνος. Όχι δραστικές δίαιτες.
- Καριέρα: Ολοκληρώστε ένα project που σας φοβίζει ή αναβάλλετε εδώ και μήνες.
- Σχέσεις: Κάντε μία συζήτηση που αποφεύγετε ή ένα άνοιγμα που σας ενθουσιάζει.
- Οικονομικά: Ξεχρεώστε χρέη ή θέστε έναν συγκεκριμένο στόχο για αποζημείωση
Απόδραση από το χάος: Ο κανόνας 90 ημερών
Για να μην χαθείτε στο χάος, εφαρμόστε τον κανόνα των 90 ημερών. Αντιμετωπίστε το τρίμηνο Σεπτέμβριος–Νοέμβριος ως project, σπάζοντάς το σε εβδομαδιαία βήματα. Κάθε εβδομάδα ένας βασικός στόχος. Ο Δεκέμβριος δεν είναι μήνας πανικού, αλλά μήνας κλεισίματος και ενίσχυσης.
Χρησιμοποιήστε το κρυφό όπλο της δημόσιας δέσμευσης. Ενημερώστε φίλους, συναδέλφους ή ακόμη και το κοινό σας στα social media. Σύμφωνα με έρευνες, η πιθανότητα επιτυχίας αυξάνεται κατά 65% όταν δεσμεύεστε δημόσια.
Και κάτι ακόμα: μην περιμένετε το κίνητρο, δημιουργήστε πειθαρχία. Το κίνητρο είναι σαν τον καιρό, αλλάζει συνεχώς. Η πειθαρχία είναι το κλίμα, σταθερό και μακροπρόθεσμο. Θέστε απλούς κανόνες: μην χάνετε δύο μέρες σερί και, αν πέσετε, σηκωθείτε αμέσως, όχι «από Δευτέρα».
Κεφάλαιο «Εσύ 2.0»
Αν το κάνετε σωστά, στις 31 Δεκεμβρίου θα έχετε καθαρή εικόνα για το τι θέλετε το 2026. Θα έχετε αφήσει πίσω ό,τι δεν σας εξυπηρετεί και θα έχετε χτίσει τη δυναμική που αποτελεί το μεγαλύτερο δώρο στον εαυτό σας.
Η αλήθεια είναι ότι δεν χρειάζεστε δώδεκα μήνες για να αλλάξετε ζωή. Χρειάζεστε απόφαση, σύστημα και δέσμευση. Οι τελευταίοι μήνες του χρόνου δεν είναι παράταση, είναι το πιο ισχυρό έδαφος για σπορά. Γιατί οι περισσότεροι κοιμούνται περιμένοντας τον Ιανουάριο. Εσείς μπορείτε να ξυπνήσετε τώρα.
