Έχεις αναρωτηθεί ποτέ γιατί επαναλαμβάνεις τα ίδια μοτίβα στις σχέσεις σου; Γιατί, παρά τις προσπάθειές σου, καταλήγεις με συντρόφους που σου δημιουργούν ανασφάλεια ή δεν σε κατανοούν; Η απάντηση κρύβεται συχνά στα παιδικά μας βιώματα, καθώς οι πρώτες σχέσεις που αναπτύσσουμε με τους γονείς μας και το περιβάλλον μας γίνονται το «πρότυπο» για τις μελλοντικές μας συνδέσεις.
Η Θεωρία της Προσκόλλησης: Ο Χάρτης των Σχέσεών μας
Ο Βρετανός ψυχίατρος John Bowlby εισήγαγε τη θεωρία της προσκόλλησης ή του δεσμού όπως είναι επίσης γνωστή (attachment theory), σύμφωνα με την οποία η σχέση του παιδιού με τον βασικό φροντιστή του (συνήθως τον γονέα) διαμορφώνει το στυλ προσκόλλησης που θα έχει στις μετέπειτα σχέσεις του. Αν ως παιδιά νιώσαμε ασφάλεια, κατανόηση και συνέπεια από τον φροντιστή μας, τότε είναι πιο πιθανό να αναπτύξουμε έναν ασφαλή τύπο προσκόλλησης, δημιουργώντας υγιείς και ισορροπημένες σχέσεις ως ενήλικες.
Αν όμως η σχέση αυτή ήταν ασταθής, απρόβλεπτη ή γεμάτη άγχος, τότε μπορεί να έχουμε έναν από τους ακόλουθους ανασφαλείς τύπους προσκόλλησης:
- Αποφευκτικός τύπος: Τα άτομα με αποφευκτική προσκόλληση αποφεύγουν την συναισθηματική εγγύτητα και δίνουν υπερβολική έμφαση στην ανεξαρτησία. Δυσκολεύονται να εμπιστευτούν τους άλλους και συχνά αποφεύγουν βαθιές συναισθηματικές συνδέσεις. Μπορεί να δείχνουν αδιαφορία ή να απομακρύνονται όταν οι σύντροφοί τους εκφράζουν συναισθηματικές ανάγκες. Αυτή η στάση προέρχεται συνήθως από γονείς που ήταν απορριπτικοί ή συναισθηματικά απόμακροι στην παιδική τους ηλικία.
- Αγχώδης τύπος: Τα άτομα με αγχώδη προσκόλληση φοβούνται την απόρριψη και επιζητούν συνεχή επιβεβαίωση από τους συντρόφους τους. Συχνά ανησυχούν αν αγαπιούνται αρκετά και μπορεί να γίνονται υπερβολικά προσκολλημένα. Η ανάγκη τους για εγγύτητα μπορεί να γίνεται πιεστική, οδηγώντας σε συναισθηματική εξάρτηση. Συνήθως, είχαν γονείς που ήταν ασυνεπείς στην ανταπόκρισή τους, με αποτέλεσμα να αναπτύξουν ανασφάλεια στις σχέσεις τους.
- Αποδιοργανωμένος τύπος: Τα άτομα με αποδιοργανωμένη προσκόλληση έχουν αντιφατική συμπεριφορά στις σχέσεις τους. Μπορεί να επιζητούν την εγγύτητα, αλλά ταυτόχρονα να την φοβούνται, οδηγώντας σε χαοτικές και ασταθείς σχέσεις. Αυτή η μορφή προσκόλλησης συνδέεται συχνά με τραυματικές εμπειρίες ή παραμέληση κατά την παιδική ηλικία, καθώς οι γονείς τους μπορεί να ήταν τρομακτικοί ή ασταθείς. Ως αποτέλεσμα, έχουν δυσκολία στη διαχείριση των συναισθημάτων και των σχέσεών τους.
