Πίσω από φαινομενικά αδιάφορες φράσεις, κρύβεται ένας ωκεανός συναισθημάτων. Θλίψη, απογοήτευση, φόβος, μοναξιά, ακόμα και αγάπη που δεν ξέρει πώς να εκφραστεί. Η επικοινωνία στις σχέσεις δεν είναι απλώς να λέμε αυτό που σκεφτόμαστε. Είναι να το λέμε με τρόπο που να συνδέει, όχι να απομακρύνει.
Ο σύγχρονος φιλόσοφος Άλεν ντε Μποτόν, το διατυπώνει ξεκάθαρα: «Η ικανότητα να μιλάς από την καρδιά σου, με ευγένεια και καλοσύνη, είναι σαν να παίζεις ένα δύσκολο μουσικό όργανο – θέλει εξάσκηση, αλλά η μουσική που παράγεται, αξίζει τον κόπο».
Γιατί όμως είμαστε τόσο κακοί σε αυτό;
Η απάντηση είναι συχνά βαθιά ψυχολογική. Πολλοί από εμάς μεγαλώσαμε σε περιβάλλοντα όπου η ανοιχτή έκφραση συναισθημάτων έμοιαζε απειλητική ή απαγορευμένη. Ακούγαμε λόγια αυστηρά που έκρυβαν φόβο, σιωπές που σκέπαζαν την τρυφερότητα, ειρωνείες που κάλυπταν την ανασφάλεια.
Στην ενήλικη ζωή, αυτές οι παλιές συνήθειες εμφανίζονται ξανά, ιδίως στις πιο σημαντικές σχέσεις μας. Αντί να πούμε «μου λείπεις», λέμε «όλο με τους φίλους σου είσαι». Αντί να πούμε «φοβάμαι μήπως απομακρυνθούμε», λέμε «κάνε ό,τι θες». Αντί για «έχω ανάγκη να με προσέξεις», λέμε «είσαι αναίσθητος».
Και κάπως έτσι, ξεκινάμε να χτίζουμε αποστάσεις αντί για γέφυρες.
Η πρόταση του ντε Μποτόν είναι απλή (αλλά καθόλου εύκολη):
Να μάθουμε να λέμε αυτό που πραγματικά νιώθουμε, με τρόπο ήπιο, κατανοητό, χωρίς να κατηγορούμε, χωρίς να ειρωνευόμαστε, χωρίς να δραματοποιούμε. Δηλαδή, με καλοσύνη. Να κάνουμε χώρο στην ειλικρίνεια αλλά όχι στην ωμότητα.
Ένα απλό «νιώθω ότι με ξεχνάς» μπορεί να φέρει πιο κοντά δύο ανθρώπους απ’ ό,τι χίλιοι καβγάδες για «τους φίλους σου», «την κουζίνα» ή «το κινητό σου».
Δεν είναι απλό να μιλήσεις έτσι. Θέλει θάρρος να εκτεθείς, να παραδεχτείς ευαλωτότητα, να μη σκεπάζεις τα συναισθήματά σου με θυμό ή κυνισμό. Αλλά αυτός είναι ο μόνος τρόπος να έχεις μια σχέση αληθινή, γεμάτη σύνδεση και σεβασμό.
Την επόμενη φορά που θα θες να πεις «Άντε πάλι», δοκίμασε να πεις «Αυτό με πονάει». Όχι για να αποδείξεις κάτι. Αλλά για να γίνεις κατανοητός. Κι αν βρεις κάποιον που μπορεί να το ακούσει, θα έχεις τις κατάλληλες βάσεις για μια πιο υγιή και μακροχρόνια σχέση.
