Το σκηνικό είναι γνώριμο: ξυπνάτε, σηκώνεστε, περπατάτε με υπνηλία μέχρι το μπάνιο και κοιτάζεστε στον καθρέφτη. Εκεί σας περιμένει μια έκπληξη: βλέφαρα πρησμένα, μάτια θαμπά, βλέμμα κουρασμένο. Μοιάζετε — και αισθάνεσαι — σαν να γυρίσατε μόλις από μάχη. Αλλά γιατί; Πού πήγε η ξεκούραση; Και γιατί κάθε πρωί τα μάτια μας λένε μια ιστορία διαφορετική από την υπόλοιπη μέρα;
1. Η φυσιολογική κατακράτηση υγρών
Κατά τη διάρκεια της νύχτας, ο οργανισμός μας βρίσκεται σε οριζόντια θέση για ώρες. Αυτό αλλάζει τη δυναμική της κυκλοφορίας των υγρών στο σώμα. Η βαρύτητα δεν "τραβάει" πλέον τα υγρά προς τα κάτω (όπως όταν στεκόμαστε ή καθόμαστε), με αποτέλεσμα να συσσωρεύονται στο πρόσωπο και κυρίως στην περιοχή γύρω από τα μάτια, όπου το δέρμα είναι πιο λεπτό και ευαίσθητο. Αν κοιμάστε πάνω σε λεπτό μαξιλάρι, που δεν κρατά υψωμένο το κεφάλι και τον λαιμό σας, το φαινόμενο αυτό γίνεται ακόμα πιο έντονο.
2. Ηλικία και απώλεια ελαστικότητας
Με το πέρασμα των χρόνων, οι ιστοί γύρω από τα μάτια (συμπεριλαμβανομένων και των μυών που στηρίζουν τα βλέφαρα) εξασθενούν. Το λίπος που υποστηρίζει τα μάτια μπορεί να μετακινηθεί προς τα κάτω, ενώ τα υγρά είναι πιο πιθανό να συσσωρευτούν στην περιοχή. Το αποτέλεσμα: πρωινό πρήξιμο που παραμένει όλο και περισσότερο όσο μεγαλώνουμε.
3. Αλλεργίες: φλεγμονή πίσω από τα μάτια
Η εποχική ρινίτιδα, οι αλλεργίες σε σκόνη, ακάρεα, ή τρίχες ζώων προκαλούν φλεγμονή στον ρινικό βλεννογόνο και στα γύρω αιμοφόρα αγγεία. Το σώμα εκκρίνει ισταμίνες, που οδηγούν σε διαστολή των αγγείων και συσσώρευση υγρών. Το αποτέλεσμα; Πρησμένα μάτια, φαγούρα και κοκκίνισμα. Αν τρίβετε τα μάτια σας συχνά, η κατάσταση χειροτερεύει.
4. Κακή ποιότητα ύπνου – ή και καθόλου ύπνος
Η έλλειψη ύπνου έχει άμεσο αντίκτυπο στην κυκλοφορία του αίματος και των υγρών, αλλά και στα επίπεδα κορτιζόλης (ορμόνη του στρες). Όταν δεν κοιμόμαστε επαρκώς ή όταν ξυπνάμε διακεκομμένα, το σώμα δεν αποτοξινώνεται σωστά και το λεμφικό σύστημα υπολειτουργεί. Αυτό οδηγεί σε συσσώρευση υγρών και πρησμένα βλέφαρα.
5. Αλμυρό φαγητό πριν τον ύπνο
Η υπερκατανάλωση αλατιού (νατρίου) προκαλεί κατακράτηση υγρών σε όλο το σώμα και ειδικά σε περιοχές όπου το δέρμα είναι λεπτό, όπως τα μάτια. Αν το δείπνο σου περιλάμβανε σως σόγιας, σουβλάκια, πίτσα, πατατάκια ή επεξεργασμένα τρόφιμα, το πρωινό βλέμμα θα φανεί βαρύ.
6. Αλκοόλ: ο παραπλανητικός ένοχος
Παρόλο που το αλκοόλ δρα διουρητικά, οδηγεί τελικά σε αφυδάτωση. Η αφυδάτωση κάνει τον οργανισμό να κρατά ό,τι υγρό έχει. Και πού συσσωρεύεται αυτό; Στο πρόσωπο. Επιπλέον, το αλκοόλ διαταράσσει τον ύπνο και μειώνει την ποιότητα της αναπνοής, ιδίως αν κοιμάστε και με ανοιχτό στόμα.
7. Κλάμα πριν τον ύπνο
Τα δάκρυα δεν είναι απλώς αλάτι και νερό. Περιέχουν ένζυμα και ουσίες που μπορεί να προκαλέσουν ήπιο ερεθισμό στους ιστούς των ματιών, ιδίως αν τρίβουμε τα μάτια ενώ κλαίμε. Επιπλέον, η συναισθηματική ένταση συνοδεύεται από φλεγμονώδεις αποκρίσεις που μπορούν να εντείνουν το πρήξιμο.
8. Ορμονικές διακυμάνσεις και έμμηνος ρύση
Πριν κλείσετε ραντεβού για υαλουρανικό κάτω από τα μάτια, κοιτάξτε το ημερολόγιο. Μήπως περιμένετε περίοδο; Οι ορμονικές αλλαγές, ειδικά κατά την ωορρηξία ή λίγο πριν την περίοδο, προκαλούν αυξημένη κατακράτηση υγρών και γενικευμένο "φούσκωμα". Για κάποιες γυναίκες, τα μάτια είναι ο πρώτος δείκτης. Το ίδιο ισχύει και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή στην περιεμμηνόπαυση.
9. Δερματικές παθήσεις όπως εκζέματα ή δερματίτιδες
Αν χρησιμοποιείτε νέα προϊόντα skincare ή μακιγιαζ, τα πρησμένα μάτια το πρωί μπορεί να είναι αντίδραση σε κάποιο συστατικό. Η περιοχή των βλεφάρων είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη και επιρρεπής σε φλεγμονές ή αλλεργικές αντιδράσεις.
10. Λοιμώξεις και οφθαλμολογικά προβλήματα
Το πρήξιμο μπορεί να είναι σημάδι κάποιου μικροβιακού ή ιογενούς προβλήματος, όπως μια επιπεφυκίτιδα, χαλάζιο ή ένα κριθαράκι. Αν συνοδεύεται από πόνο, κοκκίνισμα ή εκκρίσεις, η επίσκεψη σε γιατρό είναι απαραίτητη.
11. Γενετική προδιάθεση
Ναι, για κάποιους ανθρώπους, τα πρησμένα μάτια το πρωί είναι απλώς οικογενειακή παράδοση. Η δομή των ιστών, η μορφή των βλεφάρων και η τάση για κατακράτηση στην περιοχή μπορεί να είναι καθαρά γενετική υπόθεση.
12. Προβλήματα με θυρεοειδή
Η υπολειτουργία του θυρεοειδούς αδένα (υποθυρεοειδισμός) μπορεί να οδηγήσει σε κατακράτηση υγρών και πρησμένα μάτια. Σε κάποιες περιπτώσεις, οι παθήσεις του θυρεοειδούς προκαλούν και εξόφθαλμο (όπως στη νόσο του Graves).
13. Πίνετε πολύ νερό το βράδυ
Όλοι γνωρίζουμε πόσο σημαντικό είναι να πίνουμε τουλάχιστον 2 λίτρα νερό την ημέρα. Τι γίνεται όμως όταν έχει έρθει η ώρα για ύπνο και συνειδητοποιούμε ότι δεν έχουμε πιει αρκετό νερό; Ίσως προσπαθήσετε να πιείτε 2-3 ποτήρια για να αναπληρώσετε, όμως αυτό ενδέχεται να μην είναι καλή ιδέα. Αν πιείτε πολύ νερό αργά τη νύχτα, ο οργανισμός σας μπορεί να μην έχει τον χρόνο ή τη στάση σώματος που χρειάζεται για να το αποβάλλει σωστά. Αυτό οδηγεί σε κατακράτηση υγρών και στη συγκέντρωση αυτών των υγρών στο πρόσωπο, ειδικά γύρω από τα μάτια, όπου οι ιστοί είναι πιο χαλαροί.
Κι εδώ είναι η ειρωνεία. Αν δεν πίνετε αρκετό νερό κατά τη διάρκεια της μέρας, ο οργανισμός φοβάται την αφυδάτωση και κάνει κατακράτηση με το λίγο που έχει, κάτι που προκαλεί πρήξιμο. Αν πίνετε πάρα πολύ και αργά το βράδυ, δεν προλαβαίνει να τα αποβάλει — και πάλι πρήξιμο! Για αυτό πίνετε αρκετό νερό μέσα στη μέρα και περίπου 1-2 ώρες πριν τον ύπνο, σταματήστε. Αν διψάσετε αργά, πιείτε μερικές γουλιές, όχι ολόκληρο μπουκάλι.
Και τι μπορούμε να κάνουμε;
- Να κοιμόμαστε με ελαφρώς ανασηκωμένο κεφάλι. Χρησιμοποιήστε 2 μαξιλάρια ή ένα ανατομικό
- Να περιορίσουμε το αλάτι και το αλκοόλ τα βράδια
- Να κρατάμε ρουτίνα ύπνου και ενυδάτωσης
- Να δίνουμε βάση στο skincare και σε πιθανές αλλεργίες. Εδώ μερικές από τις καλύτερες κρέμες ματιών.
- Να μη φοβόμαστε να συμβουλευτούμε γιατρό, ειδικά αν το πρήξιμο επιμένει
Πρησμένα μάτια: Το σύμπτωμα μιας αγχωτικής ζωής
Πέρα από τη φυσιολογία του προσώπου, τα πρησμένα μάτια είναι- συχνά- το πιο ορατό αποτύπωμα όλων όσων κουβαλάμε στη μέρα μας. Ύπνος που μας διέφυγε, λόγια που μας άγχωσαν, κλάματα που κρατήσαμε όλη μέρα για εκείνη τη στιγμή που το κεφάλι μας θα έπεφτε στο μαξιλάρι. Ο καθρέφτης δεν λέει ψέματα. Ίσως να μην είναι μόνο θέμα αλατιού ή βαρύτητας, αλλά μιας ζωής που απαιτεί λίγη περισσότερη επιείκεια. Προς τον εαυτό μας.
