Στο Αφγανιστάν, οι γυναίκες δεν μπορούν πλέον να μιλήσουν μέσα από τα βιβλία τους. Το καθεστώς των Ταλιμπάν αφαίρεσε 140 τίτλους γραμμένους από γυναίκες – από το Ασφάλεια στο Χημικό Εργαστήριο μέχρι επιστημονικά συγγράμματα που κάποτε διδάσκονταν στα πανεπιστήμια – στο πλαίσιο μιας ευρύτερης απαγόρευσης 680 βιβλίων που κρίθηκαν «επικίνδυνα» επειδή αντιβαίνουν στη Σαρία ή στην πολιτική των Ταλιμπάν.
Παράλληλα, στις πανεπιστημιακές σχολές δεν επιτρέπεται πια να διδάσκονται 18 μαθήματα, εκ των οποίων τα έξι αφορούν ειδικά τις γυναίκες: Φύλο και Ανάπτυξη, Ο ρόλος των γυναικών στην επικοινωνία, Κοινωνιολογία των γυναικών, κα.
Αυτή η κίνηση έρχεται τέσσερα χρόνια μετά την επιστροφή των Ταλιμπάν στην εξουσία, σε μια σειρά περιορισμών που έχουν μεταμορφώσει κάθε πτυχή της καθημερινότητας. Πιο πρόσφατα, η ίνα οπτικών επικοινωνιών απαγορεύτηκε σε τουλάχιστον δέκα επαρχίες, με το επιχείρημα ότι πρέπει να «αποτραπεί η αμαρτία». Για τις γυναίκες και τα κορίτσια, η εκπαίδευση μετά την έκτη τάξη παραμένει απαγορευμένη, ενώ το 2024 έκλεισαν και τα τελευταία προγράμματα μετεκπαίδευσης, όπως τα μαθήματα μαιευτικής. Τώρα, ακόμη και τα πανεπιστημιακά μαθήματα που αφορούν τις γυναίκες έχουν μπει στο στόχαστρο.
@cnn Back in power in Afghanistan, the Taliban have banned modern schools for girls over the age of 12. Their only option is to attend religious schools, or madrasas. CNN’s Isobel Yeung went to one. #CNN #News #Afghanistan ♬ original sound - CNN
Η Zakia Adeli, πρώην αναπληρώτρια υπουργός Δικαιοσύνης, δεν εξέφρασε έκπληξη: «Δεδομένων των ενεργειών των Ταλιμπάν τα τελευταία τέσσερα χρόνια, ήταν αναμενόμενο να επιβληθούν αλλαγές στο πρόγραμμα σπουδών», είπε στο BBC Afghan. «Όταν οι γυναίκες δεν μπορούν να σπουδάσουν, είναι φυσικό οι απόψεις, οι ιδέες και τα κείμενά τους να καταπιεστούν».
Τα νέα μέτρα εκδόθηκαν στα τέλη Αυγούστου και, σύμφωνα με τον Ziaur Rahman Aryubi, αναπληρωτή διευθυντή της Υπουργικής Ακαδημίας Ανώτατης Εκπαίδευσης, αποφασίστηκαν από «πάνελ θρησκευτικών μελετητών και ειδικών».
Στη λίστα των 50 σελίδων εμφανίζονται επίσης 310 τίτλοι από Ιρανούς συγγραφείς ή εκδότες, μια κίνηση που το πάνελ χαρακτήρισε απαραίτητη για να «αποτραπεί η διείσδυση ιρανικού περιεχομένου» στο αφγανικό πανεπιστημιακό σύστημα.
Για τους καθηγητές, η κατάσταση είναι αδιέξοδη. Ένας από αυτούς, που μίλησε υπό καθεστώς ανωνυμίας, είπε ότι τα βιβλία από Ιρανούς συγγραφείς και μεταφραστές «αποτελούσαν τον κύριο δεσμό των αφγανικών πανεπιστημίων με την παγκόσμια ακαδημαϊκή κοινότητα.
«Η αφαίρεσή τους δημιουργεί ένα τεράστιο κενό στην ανώτατη εκπαίδευση». Άλλος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Καμπούλ πρόσθεσε ότι αναγκάζονται να ετοιμάζουν οι ίδιοι κεφάλαια, τηρώντας αυστηρά τα «πρέπει και μη» που επιβάλλει η κυβέρνηση αλλά το κρίσιμο ερώτημα παραμένει: μπορούν αυτά τα κεφάλαια να ανταποκριθούν στα διεθνή πρότυπα;
