Τι σημαίνει σήμερα να είσαι νέος και γυναίκα ή άνδρας στη δίνη της πατριαρχίας; Και γιατί η κουλτούρα της βίας παραμένει ένα διαρκές εμπόδιο;
Οι έρευνες μιλούν ξεκάθαρα. Η ελληνική κοινωνία παραμένει πατριαρχική (Eteron & King’s College London, 2024), με το 75,1% των πολιτών να το αναγνωρίζει, ενώ οι γυναίκες εμφανίζονται πιο συνειδητοποιημένες από τους άνδρες.
Παράλληλα, η διπλή επιβάρυνση που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στο σπίτι και στην εργασία συνεχίζει να αναπαράγει ανισότητες.
Η Gen Z φαίνεται να αμφισβητεί τα στερεότυπα με τρόπο που οι προηγούμενες γενιές δεν μπορούσαν. Οι νέες γυναίκες αναγνωρίζουν όρους όπως η τοξική αρρενωπότητα ή η woke κουλτούρα και κατανοούν την αναγκαιότητα φεμινιστικής δράσης. Τα αγόρια της γενιάς αυτής, από την άλλη, νιώθουν συχνά αποξενωμένα από τη δημόσια συζήτηση, γεγονός που ενισχύει την ευαισθησία τους απέναντι σε ζητήματα μοναξιάς, ισότητας και συναισθηματικής συμμετοχής (Ipsos, 2024b).
Η γοητεία του αντιφεμινισμού στο σήμερα
Και όμως, ακόμη και μέσα σε αυτήν την προοδευτική εικόνα, η Gen Z γυναικών φαίνεται να πέφτει θύμα ενός φαινομένου:
Η ψευδαίσθηση της «ασφαλούς παραδοσιακής επιλογής».
Τα social media, από TikTok μέχρι Instagram, έχουν δημιουργήσει έναν κόσμο «Tradwives», όπου η επιστροφή σε παραδοσιακούς ρόλους παρουσιάζεται ως ελκυστική και απελευθερωτική.
Εδώ δεν μιλάμε για ακραίες θεωρίες μόνο. Η καθημερινή επιρροή των lifestyle influencers που προβάλλουν τον άνδρα ως ισχυρό και τη γυναίκα ως υπεύθυνη για τη φροντίδα του σπιτιού, μπορεί να αποτυπωθεί σε προσωπικές επιλογές και στάσεις απέναντι στον φεμινισμό.
Όπως εξηγεί η κοινωνική ερευνήτρια Eviane Leidig, η «αμνησία των γενεών» γύρω από τους αγώνες των φεμινιστριών αφήνει κενά στην εκπαίδευση και την αυτογνωσία των νέων γυναικών.
Αν όμως πιστέψουμε ότι όλα είναι χαμένα για τους άνδρες της Gen Z, κάνουμε λάθος. Νέα αγόρια στέκονται ενεργά στο πλευρό των γυναικών, στις πορείες και στις προσωπικές τους σχέσεις. Μιλούν για ενσυναίσθηση, για σεβασμό, για συμμετοχή στη μάχη ενάντια στη βία και την ανισότητα.
Η στάση αυτή από νεαρούς άνδρες, δείχνει ότι η ισότητα δεν είναι μόνο ζήτημα πολιτικής, αλλά και καθημερινής ηθικής και συναισθηματικής παιδείας.
Ταυτόχρονα, η ενασχόληση με πολιτικά ζητήματα και η συμμετοχή σε κινήματα όπως το #MeToo έχουν φέρει τις νεαρές γυναίκες σε πρωτοφανή πολιτική ενεργοποίηση, σε αντίθεση με τους συνομήλικους άνδρες, οι οποίοι, αν και δεν είναι αντιφεμινιστές, εμφανίζονται πιο συγκρατημένοι και αποστασιοποιημένοι (Deckman, 2024).
Η λύση δεν είναι μόνο στους νόμους ή στους αλγόριθμους των social media. Χρειάζεται αναδιαμόρφωση της κουλτούρας, εκπαίδευση και διαφάνεια.
Η Gen Z έχει στα χέρια της τη δυνατότητα να αλλάξει την ιστορία. Να κατανοήσει τη βία, να αμφισβητήσει τα στερεότυπα, να στηρίξει τις γυναίκες και να διαμορφώσει μια κοινωνία ισότητας.
Το ζήτημα είναι αν η κοινωνία θα τους δώσει τα εργαλεία να το κάνουν.
Στις 25 Νοεμβρίου, ας μην μείνουμε στις στατιστικές και στις μελέτες. Ας κοιτάξουμε τη νέα γενιά, που αμφισβητεί, που μάχεται και που ονειρεύεται έναν κόσμο χωρίς φόβο για τις γυναίκες.
Η Gen Z μπορεί να μας δείξει ότι η αλλαγή δεν είναι μόνο αναγκαία, αλλά και εφικτή, αρκεί να της επιτρέψουμε να διαμορφώσει τη δική της πραγματικότητα, πέρα από τις πατριαρχικές σκιές του χθες.
