Κι αποχαιρέτα τα, τα καρτοτηλέφωνα που είχες χάσει από καιρό

«Απομακρύναμε 63 εγκαταλελειμμένα καρτοτηλέφωνα από τα πεζοδρόμια της πόλης τα οποία αποτελούσαν εμπόδια για πεζούς, ΑμεΑ, αλλά και εστίες ρύπανσης» έγραψε ο Δήμαρχος της Αθήνας, Χάρης Δούκας, σε ανάρτησή του στο ίνσταγκραμ ορίζοντας ουσιαστικά το τέλος εποχής για τους κίτρινους, ημικυκλικούς τηλεφωνικούς θαλάμους που έμοιαζαν με ακίνητα Minions μέσα στη φούρια της ζωής της πρωτεύουσας -αστεία και καρτουνίστικα, μια παρένθεση στον χώρο και τον χρόνο. Οι πρόγονοι των κίτρινων καμπινών, μεταλλικοί, τετράγωνοι, με μπλε λεπτομέρειες, απομακρύνονται κι αυτοί.

Εντός του Αυγούστου έχει προγραμματιστεί η απομάκρυνση 24 ακόμα καρτοτηλεφώνων και μέχρι τον Οκτώβρη θα γίνουν επιπλέον 67 αποξηλώσεις.

«Θα μείνει μόνο μια ανάμνηση από εκείνο το τηλέφωνο που δεν πρόλαβα να του πω ότι τον αγαπώ» σχολίασε ποιητικά μια φίλη, τις προάλλες, πάνω από ένα ποτήρι «μπίρας άνευ», σε ένα απογευματινό τετ-α-τετ.

Τα καρτοτηλέφωνα έφεραν μια μικρή-μεγάλη επανάσταση στην επικοινωνία όταν εγκαταστάθηκαν σταδιακά σε κάθε γωνιά της Αθήνας και σε κάθε πόλη της Ελλάδας, τον Αύγουστο του 1992, αντικαθιστώντας τα παλαιότερα κόκκινα κερματοτηλέφωνα. Ενσωματώθηκαν στο τέμπο της πόλης, βοήθησαν τουρίστες, μετανάστες και ανθρώπους χωρίς σταθερό (ναι, μιλάμε για τα 90s) να επικοινωνήσουν με τους αγαπημένους τους, καλλιέργησαν μύθους («υπάρχει ένα καρτοτηλέφωνο που χτυπάει κάθε φορά που περνάω»), φρόντισαν για νέες δικαιολογίες («είχε ουρά στο καρτοτηλέφωνο, δε μπορούσα να σε καλέσω») κι έγιναν φόντο για μερικά ακόμα «Ε+Α=Love For Ever».

Τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς κυκλοφόρησε επίσημα η πρώτη τηλεκάρτα η οποία παρουσιάστηκε στην διεθνή έκθεση της Θεσσαλονίκης με τον ΟΤΕ να τοποθετεί μέσα και έξω από τον χώρο της έκθεσης πολλά καρτοτηλέφωνα, μοιράζοντας σε όλους τηλεκάρτες με θέμα τον Ήλιο της Βεργίνας – η συγκεκριμένη κάρτα κυκλοφόρησε σε 30.000 αντίτυπα και σήμερα η τιμή της ξεπερνάει τα 220 ευρώ.

Οι τηλεκάρτες αποτέλεσαν συλλεκτικό αντικείμενο -πέρα από μεμοραμπίλι μιας εποχής που χάθηκε στο πιτς φιτίλι- κι έγιναν κομμάτι της ποπ κουλτούρας κουβαλώντας στις πλάτες τους την ιστορία μιας χώρας μέσα από τις απεικονίσεις τους: Ο δαφνοστεφανομένος Νίκος Κακλαμανάκης με το χρυσό του μετάλλιο από τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ατλάντα, το 1996, η Μελίνα Μερκούρη με τα χέρια στον αέρα όταν η Θεσσαλονίκη έγινε πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης το 1997, καρικατούρες του ελληνικού κινηματογράφου, η Βασιλειάδου, ο Αυλωνίτης, τα εγκαίνια της Διώρυγας της Κορίνθου το 1893...

Με τη μαζική διάδοση της κινητής τηλεφωνίας, μετά το μιλένιουμ, η χρήση των καρτοτηλεφώνων μειώθηκε ραγδαία αφήνοντας τους θαλάμους έρημους κι ανενεργούς -επαναλαμβανόμενα αστικά τοπόσημα και κομμάτια του παζλ της συλλογικής μνήμης.

Από το «πάρε το μηδέν» στο «μου έφαγε το εικοσάρικο», στο «πριν τελειώσουμε τελειώνει η τηλεκάρτα», στο «δεν έχω σήμα», στο «μου τελείωσαν οι μονάδες», στο «έχω απεριόριστη σύνδεση», στο «πάρε με βιντεοκλήση», ένα τηλεφώνημα δρόμος, η ίδια ανάγκη για επαφή, η ίδια λαχτάρα για αμοιβαιότητα.

Αντί επιλόγου

Ίσως περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο συγγραφέα, ο Ρέιμοντ Τσάντλερ καθιέρωσε την κεντρική σημασία του τηλεφώνου στις σύγχρονες αστυνομικές ιστορίες του. Στο Η Μικρή Αδερφή, του 1949, ο μελαγχολικός, μοναχικός ντετέκτιβ Μάρλοου εκφράζει ένα κοινό αίσθημα που έχει πολλαπλασιαστεί επί χίλια στην εποχή των κινητών τηλεφώνων: «Αφήστε το τηλέφωνο να χτυπήσει, παρακαλώ. Ας υπάρχει κάποιος να με πάρει τηλέφωνο και να με συνδέσει ξανά με την ανθρώπινη φυλή...».