Σηκώνει το χέρι, με χαιρετά από μακριά, μόλις και μετά βίας μπορώ να διακρίνω τη χαρμόσυνη έκφραση στο πρόσωπό του. Σηκώνω κι εγώ το χέρι μου, ανταποκρίνομαι ενθουσιασμένη με ένα νεύμα του κεφαλιού.
Αυτός ο σιωπηλός διάλογος με τον μόνιμα πράο και κάπως επιβαρυμένο από τα χρόνια γείτονα, με τον οποίο η σχέση μας στηρίζεται στα αβαθή «καλημέρα», «καλησπέρα», «βόλτα με το σκυλάκι, ε;», «άλλαξε ο καιρός», με κάνει να αισθάνομαι όμορφα.
Η απουσία οποιασδήποτε προσποιητής αγνόησης του συνανθρώπου, η στιγμιαία επιβράβευση της συνύπαρξης, η καλοπροαίρετη και ελαφρώς αναχρονιστική επιβεβαίωση της παρήγορης γειτνίασης.
Μια κάποια απάντηση στο ψυχρό «παρακαλώ, περάστε την κάρτα σας» του αυτόματου πωλητή ή στο «πατήστε #2 για να καταχωρήσετε το ραντεβού σας» του αυτόματου τηλεφωνητή. Μία υπενθύμιση ότι οι κοινωνίες των ανθρώπων στηρίζονται στο ένστικτο της εγγύτητας όμοιας με αυτή των ζώων.
Η ανηδονία του ρομποτικού διαλόγου (ο Θεός να τον κάνει) απλώνεται σαν μύκητας πάνω και πέρα από τις wireless συνδέσεις και τις bluetooth διακλαδώσεις, αδειάζει από υπαλλήλους τα τραπεζικά υποκαταστήματα, γεμίζει τα ράφια των σούπερ μάρκετ χωρίς ίχνος πωλητών.
Όπως έλεγε η σπουδαία Τζέιν Γκούντολ, η Αγγλίδα πρωτευοντολόγος και ανθρωπολόγος, η οποία έφυγε μόλις από τη ζωή στα 91 της, «οι χιμπατζήδες έχουν ένα πολύ πλούσιο δραματολόγιο στάσεων και χειρονομιών, πολλά από τα οποία είναι ίδια ή πανομοιότυπα με τα δικά μας και δημιουργούνται στο ίδιο πλαίσιο. Οι χιμπατζήδες αγκαλιάζονται όταν χαιρετιούνται. Επίσης ανταλλάσσουν φιλιά, κρατιούνται από το χέρι και χτυπούν ελαφρά ο ένας την πλάτη του άλλου. Είναι αλαζονικοί και πετούν πέτρες...».
«Δεν ξέρω τι είναι χειρότερο» διαπιστώνει γελώντας μια φίλη μου «να μιλάω μόνη μου, ή να μιλάω στο bot της τράπεζας;».
Για να μιλήσεις με κάποιον υπάλληλο πρέπει να επαναλαμβάνεις κοφτά και ρητά «εκπρόσωπος, εκπρόσωπος, εκπρόσωπος» σαν μάντρα διαλογισμού.
Η ανηδονία του ρομποτικού διαλόγου (ο Θεός να τον κάνει) απλώνεται σαν μύκητας πάνω και πέρα από τις wireless συνδέσεις και τις bluetooth διακλαδώσεις, αδειάζει από υπαλλήλους τα τραπεζικά υποκαταστήματα, γεμίζει τα ράφια των σούπερ μάρκετ χωρίς ίχνος πωλητών à la Amazon και κυριαρχεί στα τηλεφωνικά κέντρα όλων των υπηρεσιών.
Για να μιλήσεις με κάποιον υπάλληλο πρέπει να επαναλαμβάνεις κοφτά και ρητά «εκπρόσωπος, εκπρόσωπος, εκπρόσωπος» σαν μάντρα διαλογισμού.
«Ό,τι έκαναν τα αυτοκίνητα στα άλογα και τα κάρα, ο ηλεκτρισμός στις λάμπες αερίου, και οι ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές στην Kodak, είναι πρότυπα για το επερχόμενο σοκ. Η τεχνολογία έχει έναν νέο στόχο - και αυτός είμαστε εμείς. Αυτή είναι η εργασία μας» εξηγεί ο φουτουριστής και συγγραφέας Adam Dorr στον Guardian και συνεχίζει με μια άκρως δυσοίωνη πρόβλεψη:
«Οι θέσεις εργασίας των οποίων η αξία εξαρτάται από την ανθρώπινη συμβολή - όπως οι αθλητικοί προπονητές, οι πολιτικοί, οι εργαζόμενοι στο σεξ - θα αντέξουν, αλλά ακόμη και αυτές θα αντιμετωπίσουν τον ανταγωνισμό από τις μηχανές. Θα παραμείνει μια θέση για την ανθρώπινη εργασία σε ορισμένους τομείς. Το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχουν ούτε κατά διάνοια αρκετά τέτοια επαγγέλματα για να απασχοληθούν 4 δισεκατομμύρια άνθρωποι».
Στον αντίποδα, ο Ολλανδός επιστήμονας πληροφορικής και λάτρης των αλγορύθμων, Edsger W. Dijkstra, διατυπώνει κυνικά το αναπόφευκτο: «Το ερώτημα αν ένας υπολογιστής μπορεί να σκεφτεί δεν είναι πιο ενδιαφέρον από το ερώτημα αν ένα υποβρύχιο μπορεί να κολυμπήσει» ενώ ο Άγγλος μαθηματικός και καθηγητής της Λογικής, Alan Turing, χαρίζει μια αινιγματική ακολουθία σκέψης:
«Φοβάμαι ότι ο ακόλουθος συλλογισμός μπορεί να χρησιμοποιηθεί από κάποιους στο μέλλον.
Ο Τούρινγκ πιστεύει ότι οι μηχανές σκέφτονται/
Ο Τούρινγκ ψεύδεται με τους ανθρώπους/
Επομένως οι μηχανές δεν σκέφτονται/
Οι μηχανές δεν μπορούν να κάνουν τίποτα».
Επιμύθιο:
Σήμερα, η λέξη Λουδίτης (Luddite) χρησιμοποιείται ως προσβολή για οποιονδήποτε αντιστέκεται στην τεχνολογική καινοτομία- υποδηλώνει αδαείς, κολλημένους στη λάσπη, εμποδίζοντες την πρόοδο. Όμως ένα νέο βιβλίο (2023) του Αμερικανού δημοσιογράφου και συγγραφέα Brian Merchant, με τίτλο «Blood in the Machine», υποστηρίζει ότι ο Λουδισμός δεν αντιτάχθηκε στην τεχνολογία αυτή καθεαυτή, αλλά στα δικαιώματα των εργαζομένων πάνω από την άδικη κερδοφορία των μηχανών.
Επίκαιρο, ε;
