Οπως οι περισσότεροι ίσως θυμούνται, οι δύσκολες ημέρες του καλοκαιριού του 2015, όταν το μέλλον της χώρας μας παιζόταν στις διαπραγματεύσεις στην Ευρώπη, είχαν δυσκολέψει και τις νύχτες μας. Πολλοί έμειναν ξάγρυπνοι παρακολουθώντας τις εξελίξεις και η αγρύπνια αυτή φάνηκε να συνεχίζεται για αρκετό διάστημα αφότου είχαν ληφθεί οι οδυνηρές αποφάσεις. Τώρα αποδεικνύεται ότι οι Ελληνες δεν ήταν οι μόνοι οι οποίοι έχασαν τον ύπνο τους εξαιτίας πολιτικοκοινωνικών εξελίξεων που βρέθηκαν να βιώνουν παρά τη θέλησή τους. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, το ίδιο μάλλον συμβαίνει σε ανάλογες καταστάσεις στους ανθρώπους σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης. Μελέτη η οποία εξέτασε περισσότερα από 10.000 άτομα την περίοδο του δημοψηφίσματος για την έξοδο της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ενωση και των εκλογών που έφεραν τον Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών έδειξε ότι οι βιορυθμοί μας αλλάζουν κατά τη διάρκεια βαρυσήμαντων πολιτικών γεγονότων και οι αλλαγές αυτές διατηρούνται για καιρό.
Το στρες μπορεί να προκαλέσει διαταραχές του ύπνου και αύξηση των καρδιακών παλμών, και αυτό είναι κάτι γνωστό στους επιστήμονες. Εκείνο το οποίο είναι όμως εν πολλοίς άγνωστο είναι το πώς μπορεί να επιδρά στον ανθρώπινο οργανισμό το στρες που προκαλούν οι μεγάλες πολιτικές και κοινωνικές μεταβολές. Για να διερευνήσει το ζήτημα μια ομάδα επιστημόνων από τη Nokia Bell Labs στο Νιου Τζέρσεϊ των ΗΠΑ σκέφτηκε να αξιοποιήσει φορετές συσκευές όπως τα «έξυπνα» ρολόγια και άλλα αντίστοιχα gadgets τα οποία καταγράφουν δείκτες σχετικούς με την υγεία του χρήστη. Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από τέτοιες συσκευές που φορούσαν 11.600 άτομα στο Σαν Φρανσίσκο και στο Λονδίνο από τον Απρίλιο του 2016 ως τον Απρίλιο του 2017. Τα αποτελέσματά τους, τα οποία δημοσιεύθηκαν στην ηλεκτρονική πλατφόρμα arXiv.org, έδειξαν ότι μεγάλα πολιτικά γεγονότα, όπως η απόφαση υπέρ του Brexit ή η εκλογή του Τραμπ, μπορούν να αλλάξουν τα μοτίβα του ύπνου, τον καρδιακό παλμό και τον βαθμό της κινητικότητας ενός μεγάλου τμήματος του πληθυσμού!
Πιο συγκεκριμένα, το ποσοστό των ατόμων στα οποία τα παραπάνω δεδομένα άρχισαν να αποκλίνουν από τον μέσο όρο του γενικού πληθυσμού αυξήθηκε κατά 30% στο δείγμα του Σαν Φρανσίσκο με τη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ –ειδικά ο καρδιακός παλμός ανέβηκε από τους 66 παλμούς το λεπτό πριν από τις εκλογές σε 70 παλμούς το λεπτό την ημέρα των εκλογών. Τέσσερις μήνες μετά η καρδιά των καλιφορνέζων χρηστών δεν φαινόταν να έχει… επιστρέψει στη θέση της, αφού οι τιμές του καρδιακού παλμού τους εξακολουθούσαν να είναι υψηλότερες από τα προεκλογικά επίπεδα. Ανάλογα ήταν τα ευρήματα και στο Λονδίνο: μετά το δημοψήφισμα για το Brexit ένας στους οκτώ χρήστες εμφάνισε αποκλίσεις από τον μέσο όρο ως προς τον ύπνο, την κινητικότητα και τον καρδιακό παλμό, με τον χρόνο του ύπνου να μειώνεται τουλάχιστον κατά 10%.
Οι μεταβολές στους ζωτικούς δείκτες που παρατήρησαν οι επιστήμονες κατά τη διάρκεια των δύο πολιτικών γεγονότων είχαν διαφορετική μορφή και ήταν αισθητά πιο σημαντικές από εκείνες που παρατηρήθηκαν τις ημέρες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Οπως σημειώνουν, οι αλλαγές στους δείκτες των βιορυθμών τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά ήταν μικρότερες και διήρκεσαν λίγο, ενώ οι άλλες φάνηκαν να οδηγούν σε μακροπρόθεσμες διαταραχές. Τα Χριστούγεννα, για παράδειγμα, οι χρήστες φάνηκαν γενικώς να κοιμούνται περισσότερο, ενώ την Πρωτοχρονιά και στις δύο αναμετρήσεις στις κάλπες κοιμήθηκαν λιγότερο. Αν και τα μοτίβα του ύπνου επανήλθαν σχεδόν αμέσως στο φυσιολογικό μετά την έλευση του νέου έτους, δεν συνέβη το ίδιο στις δύο άλλες περιπτώσεις, με τον ύπνο των χρηστών να «αποσυντονίζεται» σημαντικά επί εβδομάδες μετά το αποτέλεσμα υπέρ του Brexit και για ακόμη μεγαλύτερο χρονικό διάστημα μετά τη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ.
