Ποιοι και γιατί πυροβολούν τον Γιάννη Στουρνάρα

Μέσα σε μία εβδομάδα ο Γιάννης Στουρνάρας κατηγορήθηκε ότι υπονομεύει τη χώρα και τη διαπραγμάτευση, ότι έχει διαπράξει οικονομικά και τραπεζικά εγκλήματα για τα οποία θα λογοδοτήσει στη Δικαιοσύνη, ότι ροκανίζει τον ΣΥΡΙΖΑ προκειμένου να ιδρύσει κόμμα και να γίνει πρωθυπουργός. Επιπλέον απεικονίστηκε σε εξώφυλλο εβδομαδιαίου (αντιμνημονιακού) περιοδικού φορώντας χρυσό στέμμα με πετράδια και τη λέξη Μνημόνιο χαραγμένη στη βάση του και χρυσό δαχτυλίδι με ρουμπίνι στον δεξιό παράμεσο. Ηταν ένα άτεχνο photoshop ενδεχομένως του βασιλιά Λουί, των πιθήκων, στο «Βιβλίο της ζούγκλας», ο οποίος πήρε αυτό το όνομα όταν ο Μόγλης παρατήρησε ότι το στέμμα του ήταν ίδιο με εκείνο του Λουδοβίκου της Γαλλίας, στο βασιλικό πορτρέτο που ήταν κρεμασμένο στο θησαυροφυλάκιο της Πιθηκούπολης. Ο κ. Στουρνάρας κρατά τα κλειδιά του τραπεζικού θησαυροφυλακίου της χώρας αλλά δύσκολα θα τον εγκαλέσει η κυβέρνηση ως υπεύθυνο για τις μαϊμουδιές της διαπραγμάτευσης.

Ο κεντρικός τραπεζίτης διατηρεί ισχυρούς δεσμούς με τους θεσμούς από τη θητεία του ως υπουργού Οικονομικών. Είναι στον χαρακτήρα του να δημιουργεί φιλίες με ρυθμό ανάλογο αυτού που η κυβέρνηση προκαλεί εχθρότητες. Την ίδια ημέρα που ο κ. Στουρνάρας διεμήνυσε ότι δεν σκοπεύει να παραιτηθεί, μεταδόθηκε και η δυσαρέσκεια του Μάριο Ντράγκι μέσω Bloomberg για τις επιθέσεις που δέχεται ο έλληνας τραπεζίτης. Η τροχιοδεικτική βολή έγινε αντιληπτή. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος υποχρεώθηκε λίγο αργότερα να δηλώσει το αυτονόητο, ότι «η κυβέρνηση σέβεται απολύτως την ανεξαρτησία της Τράπεζας της Ελλάδος και δεν ανοίγει κανένα θέμα με τον Γιάννη Στουρνάρα».

Το κλίμα στη Φρανκφούρτη είναι εξαιρετικά φορτισμένο. Οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ θεωρούν ότι ο κ. Στουρνάρας υφίσταται bulling και ότι η στάση της κυβέρνησης συνιστά παραβίαση της συνθήκης για την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας, ανεπίτρεπτη για χώρα της ευρωζώνης.

Το e-mail από την ΤτΕ

Το θέμα Στουρνάρα ξέσπασε πριν από μία εβδομάδα, όταν η «Εφημερίδα των Συντακτών» παρουσίασε ένα e-mail από την Τράπεζα της Ελλάδος με στοιχεία που παρουσίαζαν τον πνιγμό της οικονομίας. Η ΤτΕ διέψευσε ότι το e-mail στάλθηκε από το γραφείο του διοικητή ή από το γραφείο Τύπου. Στη συνέχεια αποδείχθηκε ότι πράγματι ένας συνεργάτης του διοικητή το έστειλε σε ορισμένους δημοσιογράφους, μεταξύ των οποίων ο Θανάσης Τσεκούρας που κατήγγειλε υποκλοπή του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του «από παρακρατικούς μηχανισμούς και μάλιστα από “επαγγελματίες υψηλού προφίλ”», υπονοώντας την ΕΥΠ. Επιπλέον η Ελλη Στάη έστειλε από το The TOC ανοιχτή επιστολή στον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα για να προασπιστεί την «αχειραγώγητη δημοσιογραφία».

Ακολούθησε ορυμαγδός. Ο Νίκος Βούτσης διαπίστωσε δυσαρμονία κυβέρνησης και ΤτΕ, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Θανάσης Πετράκος ζήτησε την παραίτηση του κ. Στουρνάρα, επειδή «δεν λειτουργεί ως κεντρικός τραπεζίτης αλλά ως υπουργός της προηγούμενης κυβέρνησης». Παραίτηση ζήτησε και ο Γιώργος Κατρούγκαλος, για λόγους ευθιξίας, όπως είπε. «Υποσκάπτει τις διαπραγματεύσεις της χώρας και λειτουργεί ως πολιτικός αντίπαλος» δήλωσε ο Νίκος Φίλης. Ο Γιάνης Βαρουφάκης επισήμανε ότι «θα έπρεπε η Τράπεζα της Ελλάδος να σεβαστεί την ανεξαρτησία της και να μην κάνει σχόλια για το έργο της κυβέρνησης». Και ο Παναγιώτης Λαφαζάνης τού επέρριψε ευθύνες για τη διαχείριση της Αγροτικής Τράπεζας και του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου τονίζοντας ότι «όλα θα εξιχνιαστούν εις βάθος και θα αποδοθούν ευθύνες και πολιτικές και ποινικές». Ο βουλευτής των ΑΝΕΛ Γιάννης Μοίρας απείλησε ότι αν δεν παραιτηθεί «θα μπούμε και θα τον βγάλουμε σηκωτό».

Το δημοσίευμα της «Αυγής»

Η αιχμή του δόρατος ωστόσο ήταν τα δημοσιεύματα της «Αυγής». «Υπόλογος ο Στουρνάρας. Η ΤτΕ “όργανο” κατά της κυβέρνησης» τιτλοφορούνταν το φύλλο της περασμένης Τρίτης. Την επόμενη ημέρα η εφημερίδα τού αφιέρωσε το κύριο άρθρο της με τίτλο «Αλλο κεντρικός τραπεζίτης, άλλο πολιτικός αρχηγός». «Αν θέλει να ηγηθεί του μνημονιακού μετώπου, αυτό δεν μπορεί να το κάνει με όχημα τη θέση την οποία κατέχει σήμερα. Και τα δύο μαζί, Giannis, forget it» έγραφε.

Οι επιθέσεις αυτές προκάλεσαν τη δημόσια στήριξη από τη ΝΔ, το Ποτάμι και το ΠαΣοΚ, ενώ ο επίτιμος πρόεδρος της ΝΔ Κωνσταντίνος Μητσοτάκης δήλωσε ότι «ο Γιάννης Στουρνάρας μπορεί να κατηγορηθεί γιατί δεν ενημέρωσε τον πολιτικό κόσμο και τον ελληνικό λαό για τα τεράστια βάρη τα οποία σωρεύει στους ώμους των ελλήνων φορολογουμένων η ατέρμονη παράταση των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές και για τα χάλια της ελληνικής οικονομίας και όχι για το αντίθετο».

Τι προκάλεσε αυτή την ξαφνική μπόρα σε μια προφανώς ακατάλληλη στιγμή για τη διαπραγμάτευση; Η καχυποψία του ΣΥΡΙΖΑ για τον κ. Στουρνάρα υπήρχε πριν από τις εκλογές. Μάλιστα στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου κατηγορήθηκε ότι μεροληπτεί υπέρ της προηγούμενης κυβέρνησης επειδή τον Δεκέμβριο δήλωσε: «Οφείλω να επισημάνω ότι η κρίση των τελευταίων ημερών λαμβάνει πλέον σοβαρές διαστάσεις, ότι η ρευστότητα στην αγορά μειώνεται με ταχύ ρυθμό, ότι ο κίνδυνος όχι μόνο ανακοπής της αναπτυξιακής πορείας που μόλις ξεκίνησε, αλλά ο κίνδυνος μιας ανεπανόρθωτης βλάβης της ελληνικής οικονομίας είναι μεγάλος». Τότε ηγετικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ άφηναν ανοιχτό το ενδεχόμενο να ζητηθεί η παραίτησή του αν κέρδιζαν τις εκλογές. Αυτό δεν συνέβη ούτε την 26η Ιανουαρίου ούτε τώρα, παρά τις σφοδρές επικρίσεις. Στο Μέγαρο Μαξίμου γνωρίζουν ότι η κεντρική τράπεζα έχει καθεστώς ανεξαρτησίας και ότι η διαδικασία αντικατάστασης του διοικητή, εφόσον δεν έχει ποινική εμπλοκή, είναι μακροχρόνια –στην περίπτωση του διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου Πανίκου Δημητριάδη κράτησε περισσότερο από δύο χρόνια.

Στο παρασκήνιο λέγεται ότι ερευνώνται οι κινήσεις, οι αποφάσεις, οι διαγωνισμοί, οτιδήποτε φέρει την υπογραφή του κ. Στουρνάρα, ώστε να εντοπιστεί και το παραμικρό ολίσθημα, ποινικό ή ηθικό. Η σχέση του κεντρικού τραπεζίτη με την κυβέρνηση μοιάζει πλέον με σαφάρι στη ζούγκλα, οι κανόνες διαμορφώνονται από το κυνήγι και όχι από τις συμβάσεις που δεσμεύουν τη χώρα.

Ο κ. Στουρνάρας κατηγορείται ότι υπηρετεί ένα διαφορετικό σχέδιο από αυτό της κυβέρνησης και κρύβει σκοπίμως κονδύλια για να επιτείνει την οικονομική ασφυξία. «Οταν σου λένε οι ξένοι “ρωτήστε τον Στουρνάρα για το τάδε κονδύλι”, τι συμπέρασμα να βγάλουμε;» διερωτώνται στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ. Σημείο τριβής ενδεχομένως να αποτελεί και η απαίτηση της ΤτΕ να προηγηθούν αποφάσεις των δημοτικών και των περιφερειακών συμβουλίων, και όχι απλές εντολές από τους δημάρχους και τους περιφερειάρχες, προκειμένου να ανοιχθούν οι λογαριασμοί στους οποίους θα μεταφέρουν τα διαθέσιμά τους.

Σιωπή από το Μαξίμου

Το Μέγαρο Μαξίμου, ως την Πέμπτη που έδωσε σήμα να πέσουν οι τόνοι, τήρησε στάση σιωπής. Οσοι γνωρίζουν τα μυστικά του πρωθυπουργικού επιτελείου προσθέτουν στην εικόνα τον Σπύρο Σαγιά. Ο γενικός γραμματέας της κυβέρνησης, λένε, παρέσυρε τον κ. Τσίπρα στην εκτίμηση ότι ο κ. Ντράγκι ενεργεί με παράνομο τρόπο κατά της Ελλάδας, απόρροια της οποίας ήταν η μομφή του Πρωθυπουργού κατά του προέδρου της ΕΚΤ ότι τον παραπλάνησε και οι επιθέσεις προς τον κ. Στουρνάρα ότι δεν στηρίζει τα εθνικά συμφέροντα στη Φρανκφούρτη. Ο κ. Ντράγκι πράγματι κινείται στα όρια της νομιμότητας, καθώς δεσμεύεται από καταστατική απαγόρευση να χρηματοδοτεί κράτη.

Από τις αρχές Μαρτίου, όταν έγινε αντιληπτό ότι η ελληνική κυβέρνηση ερμηνεύει διαφορετικά τη συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου, πολλοί κεντρικοί τραπεζίτες της ευρωζώνης άρχισαν να ζητούν πιεστικά να «κουρευτούν» τα ενέχυρα των ελληνικών τραπεζών στην ΕΚΤ, που σημαίνει περισσότερα ενέχυρα και πιο ασφυκτικές συνθήκες ρευστότητας. Οταν προ ημερών, σε ιδιωτικές συζητήσεις του, ο κ. Στουρνάρας έλεγε «απέκρουσα ως τώρα επτά πέναλτι», αναφερόταν σε ισάριθμες συνεδριάσεις του ΔΣ της ΕΚΤ στις οποίες με τη συνδρομή του κ. Ντράγκι απεφεύχθησαν καταστροφικές αποφάσεις για την ελληνική οικονομία. Ο κίνδυνος δεν έχει εξαλειφθεί και όσο περνούν οι ημέρες χωρίς συμφωνία οι πιέσεις επιστρέφουν με μεγαλύτερη ένταση.