Στον ρυθμό των αγορών θα κινείται τους προσεχείς μήνες η κυβέρνηση προσπαθώντας με προσεκτικά σχεδιασμένα βήματα να αντλήσει χρήματα για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες της. Ο στόχος δεν είναι μόνο οικονομικός αλλά είναι κυρίως πολιτικός. Η κυβέρνηση επιθυμεί να ξεφύγει από τα δεσμά της τρόικας και ο μόνος τρόπος να το πετύχει είναι να θέσει εκτός παιχνιδιού το ΔΝΤ ώστε να διαχειρίζεται το θέμα του χρέους με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Το εγχείρημα αυτό είναι σύνθετο, δεν μπορεί να επιτευχθεί από τη μια στιγμή στην άλλη και γι’ αυτό δεν έχουν ληφθεί αποφάσεις, παρ’ όλο που κατά διαστήματα επανέρχεται στη συζήτηση του Αντώνη Σαμαρά και του Ευάγγελου Βενιζέλου.
Τον Απρίλιο, έπειτα από την επιτυχημένη έκδοση πενταετούς ομολόγου, ο κ. Βενιζέλος είχε δηλώσει ότι «θεωρητικά αλλά γιατί όχι και πρακτικά μπορούμε μέσα από τις αγορές να βρούμε τα περίπου 25 δισ. ευρώ που χρωστάμε στο ΔΝΤ και έτσι να μη συντρέχει λόγος ύπαρξης της τρόικας, γιατί η τρόικα υπάρχει λόγω του ΔΝΤ. Τα άλλα είναι ευρωπαϊκοί θεσμοί και ευρωπαϊκές διαδικασίες».
Η δήλωση αυτή πέρασε σχεδόν απαρατήρητη γιατί έμοιαζε αδιανόητο η πειραματική έξοδος της Ελλάδας στις αγορές έπειτα από μια πενταετία να μεταφραστεί σύντομα σε μερική έστω ανάκτηση της οικονομικής ανεξαρτησίας. Οι συνθήκες όμως δείχνουν ότι μπορεί να δημιουργηθεί ένα ευνοϊκό πεδίο για χειρισμούς που ενδέχεται να έχουν υψηλό ρίσκο αλλά και εξίσου υψηλή απόδοση.
Ο νέος υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης θεωρείται ειδικός σε θέματα διεθνών χρηματαγορών καθώς παρακολουθεί εδώ και χρόνια το καρδιογράφημά τους. Η γνώμη του θα έχει βαρύνουσα σημασία για όποιες αποφάσεις ληφθούν, με δεδομένο ότι ο Πρωθυπουργός προβληματίζεται επειδή η άντληση χρήματος από τις αγορές θα προσθέσει χρέος ακόμη και αν τα επιτόκια είναι χαμηλά.
Ανώτατες κυβερνητικές πηγές δηλώνουν ότι οι όποιες αποφάσεις ληφθούν θα είναι πάντα σε συνεννόηση με τους εταίρους.
Το Μέγαρο Μαξίμου διαψεύδει το σενάριο της μαζικής εξόδου στις αγορές. Μάλιστα η κυβερνητική εκπρόσωπος Σοφία Βούλτεψη για να βάλει φρένο στη σεναριολογία των τελευταίων ημερών δήλωσε ότι «η επόμενη έξοδος της Ελλάδας στις αγορές θα γίνει, όποτε χρειαστεί, από επιλογή και όχι από ανάγκη».
Τα σενάρια για επικείμενη έξοδο της Ελλάδας στις αγορές αιφνιδίασαν το Μέγαρο Μαξίμου και υψηλόβαθμη κυβερνητική πηγή έσπευσε να χαρακτηρίσει «ανυπόστατες» τις σχετικές διαρροές. Επιπλέον διευκρίνιζε ότι η έξοδος στις αγορές είναι ένα ενδεχόμενο και παράλληλα μια δυνατότητα της ελληνικής κυβέρνησης, αλλά σε καμία περίπτωση δεν συναρτάται με τις δράσεις που εκκρεμούν και με την εκταμίευση των δόσεων.
Ωστόσο η πηγή των φημών δεν ήταν κάποια σκοτεινά κέντρα αλλά η επίσκεψη του Πρωθυπουργού στην Πορτογαλία και η συνάντησή του με τον ομόλογό του Πέδρο Πάσος Κοέλιο. Η εντύπωση που δημιουργήθηκε ήταν ότι ο κ. Σαμαράς ήθελε να πληροφορηθεί περισσότερα για το μοντέλο της Πορτογαλίας, η οποία αποφάσισε να μη δεχθεί την τελευταία δόση ύψους 2,6 δισ. ευρώ και να υποκαταστήσει τον Μηχανισμό Στήριξης με τις αγορές.
Ωστόσο η κυρία Βούλτεψη έσπευσε να διαλύσει την «ψευδή προσδοκία», όπως τη χαρακτήρισε. «Δεν θα βγούμε σπασμωδικά για να πούμε ότι βγήκαμε ή για να δημιουργήσουμε ένα κλίμα ότι δεν χρειαζόμαστε πλέον άλλη προσαρμογή» είπε και συμπλήρωσε: «Εμείς έχουμε να πάρουμε πολύ περισσότερα από την Πορτογαλία και, αν ερχόμασταν σε σύγκρουση με τους εταίρους, δεν θα μπορούσαμε καν να βγούμε στις αγορές».
Την Πέμπτη όμως ο κινέζος πρωθυπουργός Λι Κετσιάνγκ έφερε μαζί του έναν άνεμο επενδυτικής αισιοδοξίας. «Οταν η Ελλάδα εκδώσει νέα ομόλογα, η Κίνα θα συνεχίσει να είναι μακροπρόθεσμος και υπεύθυνος επενδυτής»δήλωσε. Το γεγονός ότι η Κίνα θα συνεχίσει να στηρίζει επενδυτικά την Ελλάδα είναι μια παράμετρος που θα αξιολογηθεί από τους εταίρους και από τις αγορές, αλλά δεν πέρασε απαρατήρητη και η προτροπή του κινέζου ηγέτη ότι πρέπει να συνεχιστούν οι μεταρρυθμίσεις.
Η κυβέρνηση εκτιμά ότι θα έρθει η χρονική στιγμή, ίσως νωρίτερα απ’ ό,τι υπολογίζεται, που θα μπορεί η χώρα να αντλήσει δάνεια από τις αγορές με καλύτερο προφίλ από αυτό που παρέχει το ΔΝΤ.
Τον περασμένο Απρίλιο, όταν η χώρα βγήκε στις αγορές, το ΔΝΤ είχε τις μεγαλύτερες αντιρρήσεις που επικεντρώνονταν στο υψηλότερο κόστος δανεισμού σε σύγκριση με τα δάνεια του EFSF και στις επιπτώσεις που θα είχε στη φερεγγυότητα του χρέους, ενώ έθετε και το θέμα της υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων.
Δύο μήνες μετά το ΔΝΤ επιδοκίμασε τον σχεδιασμό για νέα έξοδο εντός του θέρους στις διεθνείς αγορές μέσω της έκδοσης πιθανότατα επταετούς ομολόγου. «Η έξοδος της Ελλάδας στις αγορές είναι ένας από τους αντικειμενικούς στόχους του προγράμματος και είναι απολύτως θεμιτός» είπε ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ Τζέρι Ράις.
Ο ρόλος της JP Morgan
Στις αρχές Ιουλίου ένα σημαντικό πρόσωπο της διεθνούς οικονομικής σκακιέρας θα περάσει το κατώφλι του Μεγάρου Μαξίμου. Πρόκειται για τον ισχυρό άνδρα της JP Morgan Τζέιμι Ντάιμον, πρόσωπο-«κλειδί» που βοήθησε την ελληνική κυβέρνηση να βγει στις αγορές τον Απρίλιο. Ο κ. Ντάιμον διαδραμάτισε κυρίαρχο ρόλο στην εξεύρεση επενδυτών για τα ελληνικά ομόλογα. «Είναι προς όφελος όλων να βοηθήσουμε την Ελλάδα να ανακάμψει και εμείς στην JP Morgan θα το κάνουμε» ανέφερε στα mail που έστελνε σε υποψήφιους επενδυτές.
Χρηματοδότηση
Οι σύμμαχοι και οι προϋποθέσεις
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν πολλά σχέδια για τις επόμενες κινήσεις της κυβέρνησης. Ενας πιθανός στόχος είναι να αντληθούν άμεσα 2-3 δισ. ευρώ, ενώ το υπουργείο Οικονομικών προσδοκά ένα ποσό ύψους 6 δισ. ευρώ σε βάθος 12 μηνών. Ενα άλλο σχέδιο είναι να αντληθούν τα 8,2 δισ. ευρώ που θα συνεισφέρει το ΔΝΤ ως το 2015, στην περίπτωση αυτή όμως θα χρειαστεί να ληφθεί μέριμνα και για τις άλλες χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας.
Στις αρχές Ιουλίου ένα σημαντικό πρόσωπο της διεθνούς οικονομικής σκακιέρας θα περάσει το κατώφλι του Μεγάρου Μαξίμου. Πρόκειται για τον ισχυρό άνδρα της JP Morgan Τζέιμι Ντάιμον, πρόσωπο-«κλειδί» που βοήθησε την ελληνική κυβέρνηση να βγει στις αγορές τον Απρίλιο. Ο κ. Ντάιμον διαδραμάτισε κυρίαρχο ρόλο στην εξεύρεση επενδυτών για τα ελληνικά ομόλογα. «Είναι προς όφελος όλων να βοηθήσουμε την Ελλάδα να ανακάμψει και εμείς στην JP Morgan θα το κάνουμε» ανέφερε στα mail που έστελνε σε υποψήφιους επενδυτές.
Χρηματοδότηση
Οι σύμμαχοι και οι προϋποθέσεις
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν πολλά σχέδια για τις επόμενες κινήσεις της κυβέρνησης. Ενας πιθανός στόχος είναι να αντληθούν άμεσα 2-3 δισ. ευρώ, ενώ το υπουργείο Οικονομικών προσδοκά ένα ποσό ύψους 6 δισ. ευρώ σε βάθος 12 μηνών. Ενα άλλο σχέδιο είναι να αντληθούν τα 8,2 δισ. ευρώ που θα συνεισφέρει το ΔΝΤ ως το 2015, στην περίπτωση αυτή όμως θα χρειαστεί να ληφθεί μέριμνα και για τις άλλες χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας.
Το κίνητρο για την υποκατάσταση του ΔΝΤ είναι το γεγονός ότι, όπως διαμορφώνονται τα πράγματα, οι αγορές προσφέρουν ίδιο ή και χαμηλότερο επιτόκιο με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Η αχίλλειος πτέρνα των σχεδίων αυτών είναι ότι οι αγορές προσφέρουν χαμηλό επιτόκιο ακριβώς επειδή συμμετέχει το ΔΝΤ στην τρόικα. Πιθανή απόσυρσή του δεν είναι απίθανο να εκτοξεύσει τα spreads. Ετσι είναι βέβαιον ότι όλα τα βήματά της θα γίνουν σε συνεννόηση με όλους τους εταίρους.
Ο κ. Σαμαράς μάλιστα διαμηνύει στους συνομιλητές του ότι δεν μπορεί αυτή τη στιγμή να διακυβευθούν η ομαλότητα και η ασφάλεια καθώς η βίαιη αποκοπή από τις μνημονιακές υποχρεώσεις θα εκτροχιάσει δημοσιονομικά τη χώρα. Μάλιστα διαβεβαίωσε και τον κ. Βόλφγκανγνκ Σόιμπλε με τον οποίο παρακάθησε σε γεύμα στο πορτογαλικό θέρετρο Αλμπουφέιρα ότι η μεταρρυθμιστική προσπάθεια της κυβέρνησης δεν θα ατονήσει.
Η κυβέρνηση δεν θέλει με τίποτα να απειληθεί ο εθνικός στόχος της επιβεβαίωσης της βιωσιμότητας του χρέους. Ο κ. Σαμαράς ζήτησε από τον κ. Σόιμπλε να υπάρξει σφιχτό χρονοδιάγραμμα στις διαπραγματεύσεις για το χρέος και ο γερμανός υπουργός άφησε να εννοηθεί ότι πρόκειται για ένα θεμιτό αίτημα.
Ο Πρωθυπουργός είχε μακρά κατ’ ιδίαν συνάντηση στην Πορτογαλία με την επίτροπο Δικαιοσύνης Βίβιαν Ρέντινγκ, η οποία πέρυσι τέτοια εποχή ζήτησε την απεμπλοκή του ΔΝΤ από την αντιμετώπιση της κρίσης στην ευρωζώνη και ανάληψη του έργου αποκλειστικά από ευρωπαϊκούς φορείς. Στην αναζήτηση συμμάχων η κυβέρνηση μπορεί να ποντάρει και στο Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα, το οποίο στο μανιφέστο του πριν από τις ευρωεκλογές ζητούσε να αντικατασταθεί η τρόικα από ευρωπαϊκούς θεσμούς ελέγχου στα κράτη που έχουν μπει σε πρόγραμμα στήριξης.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
