Τον περασμένο Ιούλιο η Σύνοδος Κορυφής δέχτηκε, κάτω από την πίεση της Γερμανίας, να επιβάλλει το κατά 21% κούρεμα των απαιτήσεων των ομολογιούχων του ιδιωτικού τομέα. Για να μη θεωρηθεί πιστωτικό γεγονός που θα ενεργοποιούσε τους μηχανισμούς ασφάλισης (τα CDS) εκφράστηκε η ευχή να δεχθούν οι ομολογιούχοι το κούρεμα εθελοντικά. Εκτιμάται ότι 85-90% των ομολογιούχων δέχτηκαν να μειωθεί η απαίτηση τους κατά της Ελλάδας. Ότι ένα 10% έμεινε απ’ έξω ελπίζοντας ότι θα εισπράξει το 100% της απαίτησης είναι φυσιολογικό. Σε όλες τις ανθρώπινες σχέσεις υπάρχουν λαθρεπιβάτες. Δεν τους επαινούμε, αλλά συνειδητοποιούμε ότι το κόστος μιας 100% συμμόρφωσης μπορεί να είναι μεγαλύτερο από το όφελος.
Η συμφωνία του Ιουλίου κατέρρευσε πριν καλά-καλά αποτυπωθεί στο χαρτί.
Την 27η Οκτωβρίου σε νέα Σύνοδο Κορυφής αποφασίστηκε να επιβληθεί κούρεμα του 50% των απαιτήσεων των ομολογιούχων. Αποφασίστηκε όμως ακόμα ότι η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στο νέο πακέτο στήριξης της Ελλάδας (PSI+) θα πρέπει να φτάσει στο 100% και να διασφαλιστεί με κάθε τρόπο. Με άλλα λόγια να επεκταθεί το κούρεμα υποχρεωτικά σε όσους δεν συναινέσουν εθελοντικά.
Η επιμονή της Γερμανίας, που στηρίζεται ενθουσιωδώς από την Ελληνική κυβέρνηση, να γίνει κούρεμα 50% και να επιβληθεί σε όλους μου προκαλεί ανησυχία. Φοβάμαι ότι αποκλείει την Ελλάδα από τις αγορές στο διηνεκές. Και όχι μόνο την Ελλάδα, αλλά και όσες χώρες της Ευρωζώνης έχουν παρόμοια προβλήματα. Γιατί ανησυχώ;
Το Ελληνικό χρέος κατανέμεται σε ομολογιούχους και χρέη προς τα ευρωπαϊκά κράτη και το ΔΝΤ. Οι ομολογιούχοι είναι ιδιώτες και η ΕΚΤ που αγόρασε σε «κουρεμένες» τιμές ομόλογα από ιδιώτες.
Η τελευταία απόφαση προβλέπει ότι οι απαιτήσεις προς το ΔΝΤ και τα κράτη προηγούνται των απαιτήσεων των ομολογιούχων που θα πρέπει να δεχθούν μείωση των απαιτήσεών τους κατά 50% προκειμένου να είναι βέβαιο ότι οι πρώτοι θα πάρουν όλα τα λεφτά τους. Στους ομολογιούχους δεν περιλαμβάνεται όμως η ΕΚΤ που θα πρέπει να πληρωθεί το 100% της αξίας των ομολογιών που κατέχει. Η ΕΚΤ συνεπώς, χάρη σε αυτή τη ρύθμιση, προσδοκά να πραγματοποιήσει ένα σημαντικό κέρδος. Αγόρασε ομολογίες στο 40,50, ή 60% της ονομαστικής τους αξίας και θα πληρωθεί το 100% της αξίας τους (γιατί το ανέχτηκε η Ελλάδα είναι άλλο ερώτημα!).
Στο μέλλον τι επίπτωση θα έχουν αυτές οι ρυθμίσεις; Μια τράπεζα που θα εξέταζε το ενδεχόμενο να αγοράσει ομόλογα του Ελληνικού δημοσίου τι θα σκεπτόταν; Ότι όσο η Ελλάδα χρωστάει στο ΔΝΤ και τη Γερμανία και κάτι πάει στραβά κινδυνεύει μόνο η δική της απαίτηση. Η Γερμανία θα απαιτήσει την όποια ζημιά να την υποστεί ο ιδιώτης, θέλει δε θέλει, είτε έχει ασφαλιστεί κατά το κινδύνου είτε όχι. Λογικά λοιπόν, η υποθετική τράπεζα θα αποφασίσει να μην αγοράσει ελληνικά ομόλογα. Η Ελλάδα θα παραμείνει έξω από τις αγορές. Συμπέρασμα: η επιμονή της Γερμανίας, προκειμένου να εξασφαλιστούν οι δικές της απαιτήσεις, να συμμετάσχουν κατά 100% στο κούρεμα οι ομολογιούχοι αποκλείει την Ελλάδα από τις αγορές όσο η Ελλάδα χρωστάει στη Γερμανία και το ΔΝΤ. Αν όμως η Ελλάδα δεν μπορεί να προσφύγει στις αγορές, δεν μπορεί να εξοφλήσει την Γερμανία και συνεπώς θα είναι αναγκασμένη να ακολουθεί τις γερμανικές επιταγές.
Το πρόβλημα δεν είναι μόνο δικό μας. Θα προκύψει και σε άλλες χώρες (Πορτογαλία π.χ.) που θα αναγκαστούν να κουρέψουν το χρέος τους. Η επιμονή της Γερμανίας (με την οποία συμφωνεί επιπολαίως το δικό μας υπ. Οικονομικών) για συμμετοχή του 100% των ομολογιούχων στο κούρεμα θα αποκλείσει την Ελλάδα από τις αγορές. Ελπίζω να κατανοήσει το πρόβλημα ο πρωθυπουργός και να φροντίσει να ανατραπεί αυτή η λάθος απόφαση.
*Ο κ. Στ. Μάνος είναι πρώην υπουργός
