Βρέθηκε λοιπόν ιεράρχης που, εμμέσως πλην σαφώς, είπε «ξενόφερτο» τον Γιώργο Παπανδρέου. Εναν άνθρωπο που εκλέγεται από χρόνια στο ελληνικό Κοινοβούλιο. Που διετέλεσε και διατελεί υπουργός. Που είναι γιος και εγγονός πρωθυπουργών της χώρας. Και γιατί τον είπε ξενόφερτο και του ζήτησε να μην ενοχλεί; Διότι έχει την άποψη, σαν δημόσιος άνδρας, ότι οι ταυτότητές μας δεν πρέπει να αναγράφουν το θρήσκευμα.
Ο Γιώργος Παπανδρέου έζησε πολλά χρόνια στο εξωτερικό διότι ο πατέρας του ήταν καθηγητής στο εξωτερικό και μετά, λόγω της δικτατορίας, πολιτικός εξόριστος. Είμαστε μερικά εκατομμύρια Ελληνες που ζούμε ή ζήσαμε στο εξωτερικό, γνωστοί οι διάφοροι λόγοι. Επιστρέφοντας στη χώρα είμαστε «ξενόφερτοι»; Είμαστε πολίτες δεύτερης κατηγορίας (λέω «είμαστε» γιατί έζησα κι εγώ ένα μεγάλο κομμάτι της ζωής μου εκτός συνόρων), είμαστε λιγάκι ύποπτοι; Να μας το πουν, να το μάθουμε, να το μάθει και ο λεγόμενος «απόδημος ελληνισμός» να ξέρει τι εστί «μητέρα πατρίς». Η Ιερά Σύνοδος δεν είπε κάτι σχετικά με αυτό.
Είπε όμως πολλά για να δικαιολογήσει τους βάρβαρους που ασχημονούν και παρανομούν (χωρίς όμως κυρώσεις…) διαμαρτυρόμενοι «δυναμικά» για το βιβλίο του Μίμη Ανδρουλάκη. Για πρώτη φορά από πολλά πολλά χρόνια ξαναζήσαμε καταστάσεις αναθεμάτων και Ιεράς Εξέτασης, όπως έγινε με τον Καζαντζάκη και τον προπερασμένο αιώνα με τον Λασκαράτο και τον Ροΐδη (για δες ο Μίμης!). Για να μην αναφερθούμε στην περίπτωση του Βενιζέλου που δεν θα έπρεπε να ξεχνά ο εξ επιλογής συνονόματός του βουλευτής Θεσσαλονίκης.
Αυτό είναι το πρώτο πρόβλημα και όχι οι σεβαστές γνώμες όσων θέλουν να αντιδράσουν δημοκρατικά και πολιτισμένα για το επίμαχο βιβλίο. Είναι ελεύθεροι να το πράξουν (μέσα στο πλαίσιο των νόμων όμως) όπως είναι ελεύθερος ο Μίμης Ανδρουλάκης και κάθε πολίτης να εκφράζει τις δικές του σωστές ή λανθασμένες απόψεις. Θα ήταν ενδιαφέρουσα, διασκεδαστική ίσως, μία αντιπαράθεση σε περιοδικά και εφημερίδες και για το βιβλίο αυτό. Δεν διαθέτουν συζητητές ικανούς, μορφωμένους, πειστικούς οι επαγγελματίες των αναθεμάτων; Αδυνατώ να το πιστέψω.
Το δεύτερο και ίσως σοβαρότερο πρόβλημα αφορά τις σχέσεις της Εκκλησίας με την πολιτεία. Τέθηκε σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Βρέθηκαν λύσεις. Η πιο δημοκρατική είναι ο χωρισμός. Τον θέλουν και πολλοί εκκλησιαστικοί παράγοντες. Ομως αυτό που γίνεται τώρα είναι το ακριβώς αντίθετο. Είναι η κατάκτηση του κράτους από την Εκκλησία που αξιώνει αποφασιστικό λόγο για όποιο θέμα την ενδιαφέρει και με τον σημερινό αρχιεπίσκοπο την ενδιαφέρουν σχεδόν όλα, περιλαμβανομένων και ύποπτων για διακρίσεις ανεκδότων που δικαίως προκαλούν αντιδράσεις των θυμάτων τους, π.χ. πολλών Ποντίων.
Θα ήταν λάθος όμως να περιορίσουμε τον προβληματισμό και τις ανησυχίες μόνο σε αυτά. Υπάρχει μια υπόγεια αλλά επικίνδυνη εξέλιξη της μαζικά ανύποπτης διότι παραπληροφορημένης κοινωνίας μας προς καταστάσεις και αντιδράσεις που δεν αποκλείεται, αν δεν προσέξουμε, να μας «αυστριοποιήσουν». Είναι χαρακτηριστική η ευκολία με την οποία η Νέα Δημοκρατία στεγάζει ακροδεξιούς στα ψηφοδέλτιά της αλλά και η ίδια η επιλογή από μέρους της του κ. Λυκουρέζου (αντιπροέδρου του Δικτύου 21 – Οτσαλάν, Κάρατζιτς, Γλύξμπουργκ και όχι μόνο κοσμικές εμφανίσεις) όσο και η ανάλογη στάση του ΚΚΕ με τον «καθηγητή» Ζουράρι (επίσης του Δικτύου). Θα μπορούσε να προσθέσει κανείς και ορισμένους «κοντινούς» της ίδιας παράδοξης οργάνωσης που υπάρχουν σε όλα τα κόμματα. Και αυτά την ίδια τη στιγμή που με δεκάδες αγωγών, που έχουν στηλιτευτεί και σαν «τρομοκρατικές» από τις συνδικαλιστικές δημοσιογραφικές οργανώσεις και πολλά κόμματα και προσωπικότητες, απειλούνται από μέρους του και από μέρους οπαδών του με μεγάλες ταλαιπωρίες δημοσιογράφοι, εφημερίδες και ραδιοσταθμοί.
Διάλογος, αντιπαράθεση και μάλιστα σκληρή ενδεχομένως, αυτός είναι ο κανόνας στη Δημοκρατία. Μια νέα ακροδεξιά, διάφοροι φανατικοί που μας προκύπτουν τελικά από το πουθενά, ο παραδοσιακός λεκτικός μας εξτρεμισμός που λόγω τηλεοράσεων προσλαμβάνει απίστευτες διαστάσεις, το υπερφίαλο εγώ των δημοφιλών της ψηφιακής εποχής μας, μας οδηγούν σε επικίνδυνες παρεκτροπές. Που βεβαίως περιλαμβάνουν και εκείνες του γνωστού υπουργού. Αλλά αυτός είναι σε αυτά μόνος και έχει πια και την ηλικία του. Τα άλλα όμως;
