Οι καταθετικοί λογαριασμοί που προσφέρουν σήμερα σε μεγάλη ποικιλία οι τράπεζες είναι σύγχρονα τραπεζικά προϊόντα τα οποία εκτός από τον τόκο παρέχουν μια σειρά διευκολύνσεις στους δικαιούχους. Η επιλογή τραπεζικού λογαριασμού ίσως δυσκολεύει τους πελάτες των τραπεζών καθώς η μεγάλη ποικιλία ονομασιών, οι διαφορές στα επιτόκια και οι λοιπές παροχές που προσφέρουν συχνά προκαλούν σύγχυση. Είναι σκόπιμο λοιπόν ο ενδιαφερόμενος να γνωρίζει ορισμένα σημεία-κλειδιά που θα τον βοηθήσουν να καταλάβει τη λειτουργία, να συγκρίνει αποτελεσματικότερα και να διαλέξει σωστά ανάμεσα στους καταθετικούς λογαριασμούς που προσφέρουν οι τράπεζες.
Προτού ανοίξετε έναν καταθετικό λογαριασμό, όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά τραπεζικά στελέχη, θα πρέπει να έχετε προαποφασίσει, στα πλαίσια του δυνατού φυσικά, την κίνηση του λογαριασμού, το πόσο συχνά δηλαδή θα καταθέτετε ή θα αναλαμβάνετε χρήματα από αυτόν. Επίσης θα πρέπει να μάθετε την ετήσια πραγματική απόδοση που προσφέρει καθώς και τις πρόσθετες «παροχές» που δίνει. Για παράδειγμα, μια τράπεζα μπορεί με το άνοιγμα ενός λογαριασμού να προσφέρει στον πελάτη και πιστωτική κάρτα αν αυτός το επιθυμεί, με πληρωμένη τη συνδρομή για ένα έτος.
Ας δούμε όμως ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά των καταθετικών λογαριασμών:
*Λογαριασμός ταμιευτηρίου: Ο κάτοχος ενός λογαριασμού ταμιευτηρίου έχει τη δυνατότητα να πραγματοποιεί καταθέσεις ή αναλήψεις όποτε αυτός το επιθυμεί, χωρίς κανέναν περιορισμό. Τις τραπεζικές συναλλαγές του μπορεί να τις κάνει είτε στα τραπεζικά γκισέ μέσω του βιβλιαρίου που του χορηγεί η τράπεζα είτε στις ΑΤΜ χρησιμοποιώντας την ειδική κάρτα τραπεζικών συναλλαγών που παρέχουν σχεδόν στο σύνολό τους οι τράπεζες προς τους πελάτες τους.
* Τρεχούμενος λογαριασμός: Οι τρεχούμενοι λογαριασμοί έχουν σχεδόν τα ίδια χαρακτηριστικά με αυτούς του ταμιευτηρίου. Είναι λογαριασμοί καταθέσεων «σε πρώτη ζήτηση». Δηλαδή ο δικαιούχος-κάτοχός τους μπορεί να καταθέτει και να αναλαμβάνει οποιοδήποτε ποσόν, οποτεδήποτε, χωρίς χρονικούς ή άλλους περιορισμούς.
*Οι διαφορές: Οι διαφορές των τρεχούμενων λογαριασμών από τους ταμιευτηρίου εντοπίζονται κυρίως στη χορήγηση καρνέ επιταγών και στο ύψος των επιτοκίων, το οποίο συνήθως είναι μικρότερο από αυτό των λογαριασμών ταμιευτηρίου. Παράλληλα οι τρεχούμενοι λογαριασμοί παρέχουν το δικαίωμα υπερανάληψης, δηλαδή δίνουν δανεικά ως το ποσόν των 500.000 δρχ., εφόσον έχει χορηγηθεί, κατόπιν αιτήσεως, το δικαίωμα αυτό στον δικαιούχο του λογαριασμού.
Το επιτόκιο των καταθετικών λογαριασμών άλλοτε είναι σταθερό και άλλοτε κυμαινόμενο. Σταθερό είναι εκείνο που ισχύει ανεξάρτητα από το ποσόν που έχει ο λογαριασμός, ενώ κυμαινόμενο είναι όταν μεταβάλλεται ανάλογα με το υπόλοιπο του λογαριασμού. Οταν π.χ. για υπόλοιπο κατάθεσης ως 1.000.000 δρχ. το επιτόκιο είναι 7%, για ποσόν από 1.000.001 ως 3.000.000 δρχ. 8,5% κ.ο.κ. Σε αυτή την περίπτωση οι τράπεζες πρέπει να διευκρινίζουν στον πελάτη πώς εφαρμόζονται τα κυμαινόμενα επιτόκια. Αν δηλαδή το επιτόκιο ισχύει για όλο το υπόλοιπο του λογαριασμού ή μόνο για την κλίμακα που ισχύει. Με βάση τα στοιχεία του παραπάνω παραδείγματος, πρέπει να διευκρινίζουν αν σε λογαριασμό με υπόλοιπο π.χ. 1.500.000 δρχ. εκτοκίζεται ολόκληρο το ποσόν με 8,5%, που είναι το επιτόκιο για το κλιμάκιο από 1.000.000 ως 3.000.000 δρχ., ή θα εκτοκισθεί το πρώτο εκατομμύριο με 7% και οι υπόλοιπες 500.000 δρχ. με 8,5%.
Για να υπολογίσετε όμως την ετήσια απόδοση θα πρέπει να γνωρίζετε πότε υπολογίζεται ο τόκος. Ετσι, για παράδειγμα, αν ο εκτοκισμός γίνεται μία φορά τον χρόνο, η καθαρή απόδοση ταυτίζεται με την ετήσια απόδοση. Αν όμως γίνεται κάθε μήνα ή κάθε εξάμηνο, τότε η ετήσια πραγματική απόδοση για ονομαστικό επιτόκιο 10% είναι 10,47% και 10,25% αντίστοιχα.
Πάντως για να υπολογίζετε την πραγματική σας απόδοση θα πρέπει να γνωρίζετε ότι οι τόκοι φορολογούνται με συντελεστή 15%. Ετσι, ένα ονομαστικό επιτόκιο π.χ. 11,75% σημαίνει ότι στην τσέπη σας (καθαρή απόδοση) θα εισπράξετε 10% περίπου.
Θα πρέπει όμως να γνωρίζετε ότι οι περισσότερες τράπεζες θεωρούν ότι οι λογαριασμοί καταθέσεων, κυρίως οι ταμιευτηρίου και λιγότερο οι τρεχούμενοι, με μικρά υπόλοιπα είναι ζημιογόνοι για αυτές αφού, όπως λένε, δεν μπορούν να καλύψουν τα λειτουργικά και τα διαχειριστικά έξοδα που προκύπτουν για τη συντήρησή τους. Μικρά υπόλοιπα θεωρούνται αυτά που κυμαίνονται ως 300.000 δραχμές. Για την κάλυψη αυτών των εξόδων άλλες τράπεζες χρεώνουν τους κατόχους με κάποιο ποσόν που κυμαίνεται από 100 ως 200 δρχ. ανά συναλλαγή που πραγματοποιείται στα γκισέ, άλλες δεν δίνουν τόκο για «μικρά» υπόλοιπα και άλλες αφαιρούν κάθε μήνα ή εξάμηνο ένα συγκεκριμένο ποσόν.
Τα επιτόκια και οι «προσφορές» των τραπεζικών προϊόντων
Οι περισσότερες τράπεζες στους κατόχους λογαριασμών καταθέσεων, π.χ. ταμιευτηρίου, υπερταμιευτηρίου κλπ., προσφέρουν εκτός από το ετήσιο επιτόκιο και μια σειρά παροχές που τους διευκολύνουν στις τραπεζικές συναλλαγές τους.
* Ετσι, η Εθνική Τράπεζα μέσω του λογαριασμού ταμιευτηρίου προσφέρει ετήσιο ονομαστικό επιτόκιο 8,75% για ολόκληρο το υπόλοιπο του λογαριασμού και δίνει τη δυνατότητα στους κατόχους του λογαριασμού να αναλαμβάνουν ή να καταθέτουν χρήματα με βιβλιάριο ή με τη χρήση της ειδικής καρτας Εθνοcash στις Αυτόματες Ταμειολογιστικές Μηχανές (ΑΤΜ). Η ειδική αυτή κάρτα, σύμφωνα με στοιχεία της Διεύθυνσης Επιχειρηματικής Ανάλυσης και Μάρκετινγκ της Εθνικής, παρέχεται δωρεάν στους συναλλασσομένους, ενώ οι κάτοχοι του «εθνοταμιευτηρίου» έχουν τη δυνατότητα να εξοφλούν αυτόματα με χρέωση του λογαριασμού τους τιμολόγια ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΕΥΔΑΠ, κινητής τηλεφωνίας, πιστωτικών καρτών και καταναλωτικών δανείων της Εθνικής. Επίσης σε περίπτωση που το υπόλοιπο ξεπερνά τις 500.000 δρχ. ο κάτοχος του λογαριασμού έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει την πιστωτική κάρτα Εθνοκάρτα-Mastercard με δωρεάν συνδρομή για το πρώτο έτος. Παρέχεται ακόμη ασφαλιστική κάλυψη Bonus σε περίπτωση ατυχήματος που προκαλεί μόνιμη ολική ανικανότητα ή θάνατο, που ανέρχεται στο 100% του υπόλοιπου ποσού της προηγούμενης του ατυχήματος ημέρας, με μέγιστη κάλυψη τα 60 εκατ. δρχ., εφόσον το μέσο υπόλοιπο από την ημέρα του τελευταίου εκτοκισμού ως την ημέρα του ατυχήματος είναι πάνω από ένα ορισμένο ποσόν.
*Ο απλός λογαριασμός ταμιευτηρίου της Εμπορικής Τράπεζας προσφέρει στον κάτοχό του, εκτός από το ετήσιο ονομαστικό επιτόκιο 9%, και τη δυνατότητα να πραγματοποιεί συναλλαγές μέσω του δικτύου Telebank στα ΑΤΜ της τράπεζας, σε όλη την Ελλάδα, με την ειδική κάρτα τραπεζικών συναλλαγών που παρέχεται δωρεάν. Επίσης παρέχεται βιβλιάριο καταθέσεων για άμεση εξυπηρέτηση σε οποιαδήποτε από τα 380 καταστήματα της τράπεζας, και ακόμη η δυνατότητα να εξοφλούνται αυτόματα λογαριασμοί για διάφορες πάγιες δαπάνες (π.χ. ΟΤΕ, ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ, κινητή τηλεφωνία, δόσεις δανείων, Εμποροκάρτα κλπ.) με χρέωση του λογαριασμού ταμιευτηρίου. Εξάλλου υπάρχει δωρεάν ασφαλιστική κάλυψη σε περίπτωση σοβαρού ατυχήματος στους καταθέτες με υπόλοιπο άνω των 3.000.000 δραχμών. Οσον αφορά τον προνομιακό καταθετικό λογαριασμό ταμιευτηρίου της Εμπορικής Τράπεζας, τα επιτόκια διαμορφώνονται σε 9,75% για ποσόν από 1 εκατ. ως 10 εκατ. δρχ., σε 10,25% από 10 εκατ. ως 30 εκατ. δρχ. και 10,5% για ποσόν άνω των 30 εκατ. δρχ. Τα παραπάνω επιτόκια εφαρμόζονται σε ολόκληρο το ποσόν κατάθεσης. Ο κάτοχος του εν λόγω λογαριασμού, με βάση τα στοιχεία της Διεύθυνσης Ανάπτυξης Προϊόντων της Εμπορικής Τράπεζας, απολαμβάνει παροχές όπως: δωρεάν απόκτηση καρνέ επιταγών, ασφαλιστικές καλύψεις ύψους ως 20 εκατ. δρχ. σε περίπτωση σοβαρού ατυχήματος για καταθέτες με ελάχιστο υπόλοιπο 3 εκατ. δρχ., δυνατότητα απόκτησης της πιστωτικής κάρτας Εμποροκάρτα Gold Visa με δωρεάν συνδρομή για τον πρώτο χρόνο στους καταθέτες με υπόλοιπο από 10 εκατ. δρχ. και άνω, ενώ κάθε μήνα στέλλεται χωρίς επιβάρυνση αντίγραφο κίνησης για την παρακολούθηση του λογαριασμού. Ο κάτοχος του προνομιακού καταθετικού λογαριασμού της Εμπορικής απολαμβάνει επίσης και όλες τις υπόλοιπες παροχές που προσφέρει ο απλός λογαριασμός ταμιευτηρίου.
*Ο λογαριασμός ταμιευτηρίου της Ιονικής Τράπεζας κινείται με βιβλιάριο και έχει ετήσιο ονομαστικό επιτόκιο 8,75% που εφαρμόζεται σε ολόκληρο το υπόλοιπο του λογαριασμού. Ο λογαριασμός μεταξύ άλλων παρέχει τη δυνατότητα ανάληψης, κατάθεσης, καθώς και ενημέρωση του βιβλιαρίου σε όλα τα γκισέ των 220 υποκαταστημάτων της Ιονικής. Επίσης δίδεται δωρεάν η κάρτα Cash-24 για αυτόματες συναλλαγές όλο το 24ωρο, 365 ημέρες τον χρόνο, μέσω του δικτύου των 260 ΑΤΜ της τράπεζας. Μέσω του λογαριασμού ταμιευτηρίου μπορούν αυτομάτως να πληρώνονται τιμολόγια ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΕΥΔΑΠ, ενοίκιο, δόσεις Ιονοκάρτας-Visa κλπ.
*Η Αγροτική Τράπεζα διαθέτει λογαριασμό απλού ταμιευτηρίου με επιτόκιο που κυμαίνεται ανάλογα με το ποσόν της κατάθεσης από 8,75% ως 9,25%. Ο κάτοχος του εν λόγω λογαριασμού έχει τη δυνατότητα αυτόματης εξόφλησης πιστωτικών καρτων ΑΤΕ, καθώς επίσης λογαριασμών ΔΕΗ, ΟΤΕ κλπ. Η τράπεζα παρέχει επίσης δωρεάν την κάρτα ΑΤΕ-net για ανάληψη-κατάθεση μετρητών από τις ΑΤΜ.
Προσφέρει επίσης στους πελάτες της με ελάχιστο όριο κατάθεσης τα 3 εκατ. δρχ. τον προνομιακό λογαριασμό «Δήμητρα» με ετήσιο ονομαστικό επιτόκιο που κυμαίνεται ανάλογα με το υπόλοιπο από 10,25% ως 12%. Ο καταθετικός αυτός λογαριασμός έχει σχεδόν τα ίδια χαρακτηριστικα με αυτόν του απλού ταμιευτηρίου. Η βασικότερη διαφορά μεταξύ των δύο λογαριασμών είναι ότι μπορεί να εκδοθούν στον κάτοχο του «Δήμητρα» δωρεάν τραπεζικές επιταγές, ενώ δίδεται δωρεάν η συνδρομή για το πρώτο εξάμηνο στην πιστωτική ΑΤΕ-Κάρτα.
*Η Alpha Τράπεζα Πίστεως διαθέτει τον καταθετικό λογαριασμό ταμιευτηρίοου Alpha 400 και τον προνομιακό Alpha 410. Ο κάτοχος του Alpha 400 απολαμβάνει ετήσιο ονομαστικό επιτόκιο 8,75%, του παρέχεται δωρεάν η κάρτα Alphacard 2000 με την οποία έχει δυνατότητα να αναλαμβάνει ή να καταθέτει χρήματα από τις ΑΤΜ της τράπεζας, ενώ δίδεται και βιβλιάριο συναλλαγών. Επίσης, αν διαθέτει ο πελάτης πιστωτική κάρτα Alphacard Visa ή American Express, μπορεί να συνδεθεί ο λογαριασμός με τις δύο αυτές κάρτες και να αναλαμβάνει χρήματα από τον Alpha 400 όποτε αυτός το επιθυμεί.
Με ετήσια συνδρομή 20.000 δρχ. μπορεί να χρησιμοποιεί το σύστημα τηλεφωνικής εξυπηρέτησης Alphaphone μέσω του οποίου ενημερώνεται για το υπόλοιπο του λογαριασμού του, να μεταφέρει χρήματα από έναν λογαριασμό σε κάποιον άλλον, να ρωτήσει για τιμές συναλλάγματος, μετοχών κλπ. Και στην περίπτωση του λογαριασμού Alpha 400 δίδεται η δυνατότητα στους κατόχους του να πληρώνουν με χρέωσή του τιμολόγια ΔΕΚΟ, κινητής τηλεφωνίας, συνδρομές σε τηλεοπτικά κανάλια κλπ.
Οσον αφορά τον λογαριασμό Alpha 410, αυτός έχει σχεδόν τα ίδια χαρακτηριστικά με τον Alpha 400 με τη μόνη διαφορά ότι το ετήσιο ονομαστικό επιτόκιο είναι 9,25% και ο κάτοχος του συγκεκριμένου λογαριασμού δεν διαθέτει βιβλιάριο αλλά η τράπεζα του δίνει μια χάρτινη κάρτα όπου αναγράφεται ο κωδικός του λογαριασμού και το ονοματεπώνυμό του. Ετσι, με αυτόν τον τρόπο μπορεί κάποιος να αναλαμβάνει χρήματα είτε επιδεικνύοντας αυτή την κάρτα μαζί με την ταυτότητά του στα γκισέ είτε αναφέροντας προφορικά τον αριθμό του λογαριασμού του. Ας σημειωθεί ότι ο πελάτης για τις κινήσεις του λογαριασμού του ενημερώνεται κάθε μήνα με ειδικό έντυπο που αποστέλλεται στη διεύθυνση που έχει δηλώσει.
*Η Eurobank προσφέρει στους πελάτες της τη δυνατότητα να ανοίξουν τον λογαριασμό Super Ταμιευτήριο με επιτόκιο που κυμαίνεται για ποσόν κατάθεσης ως 1 εκατ. δρχ. σε 9%, από 1 εκατ. ως 5 εκατ. δρχ. σε 11%, από 5 εκατ. ως 10 εκατ. δρχ. σε 9,5%, από 10 εκατ. ως 20 εκατ. δρχ. σε 9% και από 20 εκατ. δρχ. και άνω σε 8%. Τα παραπάνω επιτόκια δεν εφαρμόζονται σε ολόκληρο το υπόλοιπο του λογαριασμού αλλά μόνο στα συγκεκριμένα κλιμάκια.
Ο κάτοχος του Super Ταμιευτηρίου ενημερώνεται για τις καταθέσεις ή αναλήψεις που έχει κάνει μέσω μηνιαίου δελτίου (statement) που του στέλλει η τράπεζα και όχι μέσω βιβλιαρίου. Με τον συγκεκριμένο λογαριασμό μπορεί ο κάτοχός του να πληρώνει τιμολόγια ΟΤΕ, ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ κλπ., να ενημερώνεται τηλεφωνικά μέσω της υπηρεσίας Phone Banking για τις κινήσεις και το υπόλοιπο του λογαριασμού του, για διάφορες πληρωμές που έχει κάνει, να παίρνει πληροφορίες για άλλα προϊόντα της τράπεζας κλπ. Επίσης παρέχεται στον πελάτη που διατηρεί τον εν λόγω λογαριασμό η κάρτα ΑΤΜ Card Electron Visa. Η συγκεκριμένη κάρτα εκτός του ότι χρησιμεύει για συναλλαγές μέσω των ΑΤΜ μπορεί να γίνει και πιστωτική κάρτα αν το θελήσει ο πελάτης. Πάντως η τράπεζα διαθέτει και τον ειδικό καταθετικό λογαριασμό Euro 1 που έχει σχεδόν τα ίδια χαρακτηριστικά με τον Super Ταμιευτήριο με τη μόνη διαφορά ότι χορηγείται στον πελάτη και καρνέ επιταγών και το ετήσιο ονομαστικό επιτόκιο είναι 6,4% για καταθέσεις ως 1 εκατ. δρχ., 8,81% για 1 εκατ. ως 5 εκατ. δρχ., 13% για 5 εκατ. ως 20 εκατ. δρχ., και για ποσά άνω των 20 εκατ. 9,76%. Ας σημειωθεί ότι ο κάτοχος του λογαριασμού Euro 1 μπορεί να προμηθευθεί χωρίς πολλές διατυπώσεις την πιστωτική κάρτα Eurobank Visa Gold.
*Η Τράπεζα Πειραιώς προσφέρει λογαριασμό απλού ταμιευτηρίου και ειδικού καταθετικού λογαριασμού που ονομάζεται Multi Ταμιευτηρίο και αποτελεί συνδυασμό λογαριασμού ταμιευτηρίου και προθεσμιακής κατάθεσης μηνιαίας απόδοσης. Οι πελάτες της τράπεζας που διαθέτουν απλό ταμιευτήριο απολαμβάνουν ετήσιο ονομαστικό επιτόκιο 9%, έχουν βιβλιάριο και μπορούν να προμηθευθούν δωρεάν την κάρτα Multicash – Electron Visa που τους δίνει, σύμφωνα με στοιχεία της Διεύθυνσης Εργασιών Δικτύου, πρόσβαση τόσο στις καταθέσεις τους σε όλη την Ελλάδα μέσω των ΑΤΜ όσο και στο εξωτερικό μέσω των ΑΤΜ της Visa International. Επίσης έχουν τη δυνατότητα να λάβουν επιπλέον συνάλλαγμα από αυτό που ισχύει κάνοντας ανάληψη από τον λογαριασμό τους σε νόμισμα της χώρας όπου βρίσκονται, ενώ μπορούν όσοι έχουν παιδιά που σπουδάζουν στο εξωτερικό να εκδώσουν την κάρτα στο παιδί τους για να κάνει ανάληψη μετρητών ή να αγοράζει αγαθά ως το όριο που αυτοί επιθυμούν.
Ο κάτοχος του Multi Ταμιευτηρίου απολαμβάνει όλα τα προνόμια του απλού ταμιευτηρίου με τη μόνη διαφορά ότι το ετήσιο ονομαστικό επιτόκιο κυμαίνεται ανάλογα με το υπόλοιπο του λογαριασμού από 9% ως 10,5% και ο εκτοκισμός γίνεται στο τέλος κάθε μήνα. Επίσης ο κάτοχος του συγκεκριμένου προϊόντος, μπορεί εφόσον ζητηθεί από την τράπεζα, να παίρνει κάθε μήνα αντίγραφο ανάλυσης τόκων.
