Η οικονομία, η κοινωνική ανισότητα, η διαφθορά και η εγκληματικότητα θα είναι τα ζητήματα που θα απασχολήσουν (και) αυτή τη χρονιά τις χώρες της Λατινικής Αμερικής. Η ιστορική προσέγγιση ΗΠΑ – Κούβας, με την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων, αν και το αμερικανικό εμπάργκο παραμένει σε ισχύ, αλλάζει ψυχολογικά αλλά όχι επί της ουσίας το τοπίο. Οι τιμές των πρώτων υλών και κυρίως του πετρελαίου που βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση, η οικονομία της Κίνας που παρουσιάζει ασθενέστερους ρυθμούς ανάπτυξης, η μείωση της πρόσβασης των λατινοαμερικανικών κρατών στον ξένο δανεισμό, σε συνδυασμό με μια διάχυτη εισοδηματική ανισότητα και τους επίμονα υψηλούς δείκτες στην κυβερνητική διαφθορά και στην εγκληματικότητα, επισκιάζουν τις προοπτικές μιας πλούσιας σε πόρους και ανθρώπινο δυναμικό περιφέρειας του πλανήτη. Οικονομίες όπως αυτή της Βραζιλίας αναμένεται να συνεχίσουν την ανοδική πορεία τους, παρά την ανισότητα και τις κοινωνικές συγκρούσεις, ενώ εκείνες της Βενεζουέλας και της Αργεντινής αναμένεται να πληγούν περισσότερο από οικονομικές πολιτικές που έχουν εκτοξεύσει τον πληθωρισμό στο 70% και στο 40% αντίστοιχα.

«Η οικονομία της Βενεζουέλας ήταν σε αποσύνθεση ακόμη και πριν από την απότομη πτώση στις τιμές του πετρελαίου. Η χώρα έχει ένα από τα υψηλότερα επίπεδα πληθωρισμού παγκοσμίως και τα υψηλότερα στη Λατινική Αμερική. Παρά το γεγονός ότι είναι μια πετρελαιοπαραγωγός χώρα, χρειάστηκε να αρχίσει να εισάγει πετρέλαιο για να εξυπηρετήσει τις εσωτερικές ανάγκες. Ενας από τους λόγους για αυτό είναι ότι προμηθεύει πετρέλαιο σε προνομιακές τιμές χώρες της Κεντρικής Αμερικής και της Καραϊβικής, και κυρίως την Κούβα, αλλά και οι εξαγωγές προς την Κίνα. Τόσο στη Βενεζουέλα όσο και στην Αργεντινή, αν και διαθέτουν πλουτοπαραγωγικές πηγές, οι πολίτες είναι πολύ φτωχοί. Η Αργεντινή προσπαθεί να αποπληρώσει το χρέος, ξοδεύει πολύ περισσότερα από όσα παράγει και έχει επίσης πολύ υψηλό πληθωρισμό» είπε στο «Βήμα» η Σούζαν Πάρσελ, διευθύντρια του Κέντρου Ημισφαιρικής Πολιτικής (Center for Hemispheric Policy) στο Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι στις ΗΠΑ και ειδική σε θέματα Λατινικής Αμερικής.

«Η Βραζιλία από την πλευρά της αυτό το διάστημα είναι αντιμέτωπη με ένα μεγάλο σκάνδαλο που εμπλέκει την κρατική εταιρεία πετρελαίου, την Petrobras, η οποία κατηγορείται ότι έδινε μίζες σε πολιτικούς και άλλα άτομα με τα οποία συνεργαζόταν από τις συμβάσεις που υπέγραφε» προσέθεσε η δρ Πάρσελ. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του Pew Research Center Global Attitudes Project, το 77% των ερωτηθέντων στη Λατινική Αμερική απάντησε ότι οι διεφθαρμένοι πολιτικοί ηγέτες συνιστούν «πολύ μεγάλο πρόβλημα» για την περιφέρεια, ενώ ακόμη μεγαλύτερο (86%) είναι το ποσοστό των πολιτών που απάντησε το ίδιο για την εγκληματικότητα.
Η Λατινική Αμερική είναι η μοναδική περιφέρεια στον πλανήτη όπου μεταξύ του 2000 και του 2010 ο αριθμός των ανθρωποκτονιών παρουσίασε αύξηση, συγκεκριμένα κατά 12% –περισσότεροι από 1 εκατομμύριο άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους σε αυτό το διάστημα ως αποτέλεσμα της εγκληματικής βίας στην περιοχή. Εκτιμάται ότι η Λατινική Αμερική ευθύνεται για το 30% των ανθρωποκτονιών σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών έχει χαρακτηρίσει την περιφέρεια την «πλέον επικίνδυνη» στον κόσμο, με έναν στους τρεις κατοίκους της το 2012 να έχει πέσει θύμα εγκληματικής ενέργειας –κυρίως κλοπής. Σύμφωνα με έκθεση του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για την Ανάπτυξη (UNDP) μεταξύ των λόγων για την επιδεινούμενη κατάσταση στη Λατινική Αμερική είναι οι χαμηλοί μισθοί και η οικονομική ανισότητα, η διάβρωση των οικογενειακών θεσμών και το ανεπαρκές δικαστικό σύστημα.

Το Μεξικό μαστίζεται από εγκληματικότητα, Βολιβία και Περού προοδεύουν
«Εστίες ανασφάλειας αλλά και ευκαιρίες ανάπτυξης»
«Προκλήσεις αλλά και ευκαιρίες» βλέπει στην περιφέρεια της Λατινικής Αμερικής για το 2015 ο Σκοτ Μόργκενστερν, καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ στις Ηνωμένες Πολιτείες και διευθυντής του Κέντρου Λατινοαμερικανικών Σπουδών του ίδιου πανεπιστημίου.
Ποιες θα είναι οι προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η Λατινική Αμερική το 2015;
«Μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις είναι τα ζητήματα της ασφάλειας, της εγκληματικότητας και της διαφθοράς που συνεχίζουν να μαστίζουν πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής. Για παράδειγμα, ένας πολύ μεγάλος αριθμός παιδιών διασχίζει τα σύνορα με τις Ηνωμένες Πολιτείες επειδή προσπαθεί να ξεφύγει από την εγκληματικότητα στη χώρα του, κυρίως στις χώρες της Κεντρικής Αμερικής. Το Μεξικό επίσης έχει τεράστιο πρόβλημα με τη διαφθορά. Πρόσφατα 43 φοιτητές δολοφονήθηκαν και το γεγονός αυτό πυροδότησε ογκώδεις διαδηλώσεις, Το μεγάλο ερώτημα είναι αν το πολιτικό κατεστημένο θα μπορέσει να αντεπεξέλθει σε αυτή την πρόκληση. Στο ζήτημα της οικονομίας η Βενεζουέλα είναι σε άσχημη κατάσταση εξαιτίας της χαμηλής τιμής του πετρελαίου. Χωρίς τα έσοδα από το πετρέλαιο να στηρίζουν την οικονομία και με την κοινωνία σε πόλωση, η διατήρηση της σταθερότητας θα είναι δύσκολη. Υπάρχουν όμως και ευκαιρίες ανάπτυξης στην περιφέρεια. Η Βραζιλία συνεχίζει την ανοδική πορεία της, όχι μόνο ως περιφερειακός αλλά και ως διεθνής παίκτης. Επίσης, ακόμη δύο χώρες τα έχουν πάει πολύ καλά τα τελευταία πέντε-δέκα χρόνια, η Βολιβία και το Περού. Στη Βολιβία το ΑΕΠ αυξάνεται εντυπωσιακά τα τελευταία χρόνια. Παρά τις επικρίσεις που δέχεται ο πρόεδρός της Εβο Μοράλες, έχει καταφέρει να μειώσει την ανεργία και τις ανισότητες μεταξύ πλούσιων και φτωχών και να ενισχύσει τις υποδομές όχι μόνο στις πόλεις αλλά και στις αγροτικές περιοχές. Το κατά κεφαλήν εισόδημα έχει τριπλασιαστεί, από πολύ χαμηλό επίπεδο μεν αλλά είναι σημαντικό επίτευγμα. Ενας κρίσιμος παράγοντας για την ανάπτυξη της περιοχής είναι η Κίνα, η οποία αγοράζει μεγάλο μέρος των πρώτων υλών της. Η αυξημένη ζήτηση είχε ανεβάσει τις τιμές τους. Ωστόσο, με τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας της Κίνας να επιβραδύνεται, τα κράτη της Λατινικής Αμερικής μπορεί να αισθανθούν πίεση».
Πιστεύετε ότι η ατζέντα της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής για τη Λατινική Αμερική θα αλλάξει;
«Υπάρχουν κάποια σημαντικά ζητήματα που η κυβέρνηση Ομπάμα θα πρέπει να διευθετήσει σε σχέση με τη Λατινική Αμερική. Πρώτον, είναι η μεταρρύθμιση για το Μεταναστευτικό και η μάχη για να μπορούν οι άνθρωποι που διασχίζουν παράτυπα τα σύνορα να παραμένουν στη χώρα θα είναι μεγάλη. Επίσης, μετά την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων Ουάσιγκτον – Αβάνας, πολλοί θέλουν να αλλάξει ριζικά η εξωτερική πολιτική προς την Κούβα ώστε να τερματιστεί το εμπάργκο. Η Κούβα δεν συνιστά διεθνή απειλή πια. Η κατάσταση στα ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι η καλύτερη. Αλλά είναι καλύτερη από ό,τι στην Κίνα, με την οποία εμείς οι Αμερικανοί διατηρούμε τεράστιες εμπορικές σχέσεις».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ