«Έκτη αίσθηση» απέκτησαν πειραματόζωα χάρη σε εγκεφαλικό εμφύτευμα που τους επιτρέπει να «αγγίζουν» το υπέρυθρο φως, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση Nature Communications.

Βλέποντας το υπέρυθρο φάσμα

Ομάδα ερευνητών του Πανεπιστημίου Ντιουκ στη Βόρεια Καρολίνα με επικεφαλής τον δρα Μιγκέλ Νικολέλις, ανακοίνωσε κατά τη διάρκεια του ετησίου συνεδρίου της Αμερικανικής Εταιρείας για την Προώθηση της Επιστήμης, στη Βοστώνη, ότι το νέο αυτό επίτευγμα ανοίγει τον δρόμο για μια νέα γενιά προσθετικών συσκευών που θα ελέγχονται από τον εγκέφαλο και ενδεχομένως στο μέλλον θα δώσουν στους ανθρώπους τη δυνατότητα να «βλέπουν» το υπέρυθρο φάσμα της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας.

Οι επιστήμονες προσάρμοσαν στο κεφάλι των πειραματόζωων υπέρυθρους αισθητήρες, οι οποίοι μέσω μικροσκοπικών ηλεκτροδίων συνδέθηκαν με το τμήμα εκείνο του εγκεφάλου τους που επεξεργάζεται τις πληροφορίες της αφής. Όταν τα πειραματόζωα δέχονταν υπέρυθρα σήματα, ο εγκέφαλός τους τα ερμήνευε ως απτικά ερεθίσματα.

Η ψευδο-αφή

Μέσα σε έναν μήνα, οι αρουραίοι στο εργαστήριο είχαν μάθει να συσχετίζουν πλήρως τα σήματα του υπέρυθρου φωτός που λάμβανε ο εγκέφαλός τους, με μια αίσθηση ψευδο-αφής, χωρίς να εμπλέκεται καθόλου το δέρμα τους στην όλη διαδικασία.

Δηλαδή, ενώ τα ζώα δεν έβλεπαν το υπέρυθρο φως, το αντιλαμβάνονταν ως ερέθισμα αφής, γι’ αυτό και έξυναν το τρίχωμά τους σαν να αισθάνονταν ότι άγγιζαν το αόρατο υπέρυθρο φως.

Η νέα αυτή αισθητηριακή δυνατότητα θυμίζει το σπάνιο φαινόμενο της «συναισθησίας» που έχουν μερικοί άνθρωποι, αντιλαμβανόμενοι μια αίσθηση με διαφορετικό αισθητήριο όργανο (π.χ. «βλέπουν» τη μουσική ή «μυρίζουν» τα χρώματα).

Οραση μέσω… αφής

Όπως εξήγησε ο δρ Νικολέλις, τα πειράματα αυτά -που επαναλήφθηκαν με επιτυχία και με μια μαϊμού- έδειξαν πως η επεξεργασία ενός αισθητηριακού ερεθίσματος (υπέρυθρο οπτικό) ήταν δυνατόν να γίνει σε μια περιοχή του εγκεφάλου που έχει εξελιχτεί για διαφορετική αίσθηση (αφή) και μάλιστα χωρίς παρενέργειες, αφού η κανονική αίσθηση αφής των ζώων δεν διαταράχθηκε από το εμφύτευμα.

Αυτό, κατά τους επιστήμονες, σημαίνει πως θεωρητικά στο μέλλον κάποιος τυφλός με κατεστραμμένο οπτικό εγκεφαλικό φλοιό θα μπορούσε να δει ξανά μέσω ενός ηλεκτρονικού ματιού, το οποίο θα λάμβανε οπτικά σήματα και θα τα επεξεργαζόταν σε άλλη εγκεφαλική περιοχή (για την αφή).

Ο δρ Νικολέλις ανέφερε πως «αυτό που κάναμε, δείχνει πως ο ενήλικος εγκέφαλος μπορεί να αποκτήσει νέες ικανότητες, που ποτέ πριν δεν έχουν βιωθεί από ένα ζώο».

Όπως προσέθεσε, εκτός από το υπέρυθρο φως, μια ανάλογη «συναισθησία» θα μπορούσε πιθανώς να συμβεί με τους υπέρηχους, τα ραδιοκύματα, τα μαγνητικά πεδία κ.α.

Διεύρυνση των αισθητήριων δυνατοτήτων
Κάτι τέτοιο, αν γινόταν πραγματικότητα χάρη στα κατάλληλα ηλεκτρονικά εμφυτεύματα, θα διεύρυνε εντυπωσιακά τις αισθητήριες δυνατότητες του ανθρώπινου εγκεφάλου, με συνέπεια οι άνθρωποι να μπορούν να αντιλαμβάνονται στη φύση πράγματα για τα οποία δεν έχουν προικιστεί από τη βιολογική εξέλιξη με τα κατάλληλα αισθητήρια όργανα.

Στο ίδιο μήκος κύματος, ο δρ Νικολέλις, χωρίς όμως να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες, ανακοίνωσε ότι η ερευνητική ομάδα του πέτυχε την πρώτη διεπαφή «από εγκέφαλο σε εγκέφαλο», μεταδίδοντας για πρώτη φορά απευθείας εγκεφαλικά σήματα από ένα ζώο σε ένα άλλο ζώο.

Διεπαφή από εγκέφαλο σε εγκέφαλο

Όπως είπε, «είναι μια διεπαφή που κανείς δεν είχε ονειρευτεί ποτέ πως θα ήταν δυνατή».

Η διεθνής επιστημονική κοινότητα περιμένει με ενδιαφέρον τη σχετική επιστημονική δημοσίευση στην επιθεώρησ Nature τον επόμενο μήνα. Είναι πιθανό να ανοίγει πλέον ο δρόμος για ηλεκτρονικά εμφυτεύματα, που θα επιτρέπουν κάποτε στους εγκεφάλους των ανθρώπων να επικοινωνούν απευθείας.