Είναι φυσιολογικές οι εμμονές σας;

Κανείς δεν ξέρει από πού βγήκε η φήμη ότι «οι άνδρες σκέφτονται το σεξ κάθε 7 δευτερόλεπτα», όμως είναι σχεδόν βέβαιον ότι δεν ισχύει. Το 2012 η Τέρι Φίσερ από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Οχάιο στο Κολόμπους εφοδίασε τρεις ομάδες φοιτητών με ειδικές συσκευές και τους ζήτησε να πατούν ένα κουμπί κάθε φορά που σκέφτονταν το σεξ, το φαγητό ή τον ύπνο.

Τα αποτελέσματα: οι άνδρες σκέφτονταν το σεξ 19 φορές την ημέρα ενώ οι γυναίκες γύρω στις 10. Οι σκέψεις γύρω από το φαγητό ήταν 18 φορές την ημέρα για τους άνδρες και 14 για τις γυναίκες και οι σκέψεις γύρω από τον ύπνο ήταν 10 φορές για τους άνδρες και περίπου 9 για τις γυναίκες.

Αν λοιπόν τα νούμερα αυτά ταιριάζουν με τους δικούς σας λογαριασμούς, θεωρήστε τον εαυτό σας φυσιολογικό (τουλάχιστον με σημείο αναφοράς τους φοιτητές του Οχάιο). Ευχάριστα πράγματα όπως το να τρώμε, να κοιμόμαστε, να κάνουμε σεξ, να πίνουμε αλκοόλ, να συμμετέχουμε σε κοινωνικές δραστηριότητες και να ψωνίζουμε κυριαρχούν στις κοινές αυθόρμητες σκέψεις μας, σύμφωνα με μια άλλη μελέτη από τον Βίλχελμ Χόφμαν, σήμερα στο Πανεπιστήμιο της Κολονίας, η οποία έγινε και πάλι σε φοιτητές αλλά στη Γερμανία.

Τα πιο σκοτεινά θέματα είναι πιο προβληματικά. Εκτός από τις περιπτώσεις που βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τον θάνατο –μια «στενή επαφή» με ένα φορτηγό σε μια επικίνδυνη στροφή -, οι περισσότεροι δεν τον σκεφτόμαστε σχεδόν ποτέ. Η «θεωρία διαχείρισης του τρόμου», η οποία αναπτύχθηκε στη δεκαετία του 1980, υποστηρίζει μάλιστα ότι ο φόβος του αναπόφευκτου του θανάτου εξηγεί την εμμονή μας με τις άμεσες και ευχάριστες έγνοιες.

Δεν συμφωνούν πάντως όλοι ότι ο υπαρξιακός τρόμος βρίσκεται στη βάση τόσο μεγάλου μέρους της ανθρώπινης εμπειρίας. Ξέρουμε όμως ότι περίπου 15% των ανθρώπων έχουν «άγχος θανάτου»: μια παθολογική εμμονή η οποία οπωσδήποτε αποτελεί μια «όχι άριστη κατάσταση», λέει ο ψυχολόγος Σέλντον Σόλομον, ένας από τους εμπνευστές της θεωρίας της διαχείρισης του τρόμου. Ορισμένες μελέτες υποδηλώνουν ότι αυτή μπορεί να βρίσκεται στη βάση καταστάσεων όπως η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή και πολλές φοβίες, συμπεριλαμβανομένης της αγοραφοβίας.

Σε γενικές γραμμές, όμως, φαίνεται ότι η ανθρωπότητα είναι ενωμένη στις κοινότοπες εμμονές της. Ο Ράσελ Χέρλμπερτ, από το Πανεπιστήμιο της Νεβάδα στο Λας Βέγκας, εξετάζει τις ατομικές σκέψεις από τη δεκαετία του 1970. «Βρίσκω πολύ λίγες μεγάλες σκέψεις στις δειγματοληπτικές μελέτες που κάνω» λέει. «Εχω κάνει έρευνες και σε επιστήμονες αλλά δεν βρίσκω πάρα πολλές μεγάλες σκέψεις ούτε εκεί».