Ζήσε τον μύθο σου στην ηλεκτροκίνηση

Οι μπαταρίες «πεθαίνουν» πριν γεράσουν

Υπάρχει η κοινή αντίληψη ότι οι μπαταρίες που χρησιμοποιούνται στα αμιγώς ηλεκτρικά και υβριδικά αυτοκίνητα έχουν διάρκεια ζωής λίγων ετών, απαιτώντας τη (δαπανηρή) αντικατάστασή τους σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Αν και η απόδοση των μπαταριών μειώνεται με την πάροδο του χρόνου, οι περισσότερες μελέτες καταδεικνύουν ότι η διάρκεια ζωής των συσσωρευτών ιόντων λιθίου που χρησιμοποιούνται υπερβαίνει κατά πολύ αυτή ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου.
Αν και στην περίπτωση ορισμένων, παλαιότερης τεχνολογίας, υβριδικών μοντέλων που αξιοποιούν μπαταρίες νικελίου μετάλλου παρατηρείται μείωση της ηλεκτρικής αυτονομίας κατά 20% σε διάστημα δεκαετίας, η πτώση της απόδοσης είναι ευθέως ανάλογη με τη μείωση της αποδοτικότητας που διαπιστώνεται σε ένα βενζινοκίνητο ή πετρελαιοκίνητο όχημα μετά την πάροδο δέκα ετών, ακόμα και στην περίπτωση που η διαδικασία συντήρησής του έχει ακολουθηθεί κατά γράμμα.
Επίσης, οι μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί δεν έχουν διαπιστώσει διαφορά στον βαθμό μείωσης απόδοσης της μπαταρίας βάσει του τρόπου φόρτισής της, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι η φθορά της μπαταρίας δεν διαφέρει σημαντικά είτε χρησιμοποιείται σύστημα ταχείας είτε βραδείας φόρτισης.
Αντιθέτως, αυτό που όντως έχει σημαντική επίπτωση και συμβάλλει στην ταχεία φθορά των μπαταριών είναι αποδεδειγμένα η μη χρήση. Επίσης, πλέον τα χημικά των μπαταριών έχουν βελτιωμένη σύσταση, η οποία εξασφαλίζει μεγαλύτερη αντοχή και διάρκεια ζωής. Για όλους τους παραπάνω λόγους, λοιπόν, οι μπαταρίες αναμένεται να υπερβούν τον κύκλο ζωής του ηλεκτρικού αυτοκινήτου που εξοπλίζουν.

Τα ηλεκτρικά θέλουν… το parking τους

Οι ιδιοκτήτες-ενοικιαστές ακινήτων χωρίς το πλεονέκτημα της θέσης στάθμευσης στον χώρο κατοικίας τους πρέπει να φορτίζουν το ηλεκτροκίνητο όχημά τους σε διαφορετική τοποθεσία. Οσο μεγαλύτερη είναι η αυτονομία του και όσο πιο γρήγορα φορτίζει η μπαταρία του, τόσο το καλύτερο. Η κατάσταση θα βελτιωθεί σημαντικά αν αναπτυχθεί σύντομα ένα δίκτυο κοινόχρηστων σταθμών φόρτισης σε προσβάσιμους χώρους.

«Τα ηλεκτροκίνητα είναι «τα ζώα μου αργά»»

Οι ηλεκτροκινητήρες έχουν την ιδιαιτερότητα να καθιστούν διαθέσιμο το μέγιστο της απόδοσης ροπής από μηδενικές στροφές. Σε απλά ελληνικά αυτό σημαίνει ότι τα ηλεκτροκίνητα είναι εξαιρετικά γρήγορα στην εκκίνηση, καθώς ο μόνος περιορισμός από τη στιγμή που ο οδηγός θα πατήσει το δεξί πεντάλ από στάση επιβάλλεται από την πρόσφυση των ελαστικών τους. Πριν από 100 χρόνια τα ηλεκτρικά οχήματα είχαν τον πρώτο λόγο στο πεδίο των επιδόσεων. Για την ακρίβεια, η πλειονότητα των ρεκόρ ταχύτητας που σημειώθηκαν στις απαρχές της αυτοκίνησης επιτυγχάνονταν από ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό της διάσημης ηλεκτρικής βελγικής κατασκευής «Jamais Contente» («Ποτέ Ευχαριστημένη») που, εν έτει 1899, υπήρξε το πρώτο τετράτροχο που ξεπέρασε την ταχύτητα των 100 χλμ./ώρα.
Σήμερα, το ταχύτερο μοντέλο της Tesla, Μodel S, ολοκληρώνει το sprint των 0-100 σε μόλις 2,5 δευτερόλεπτα, φιλοξενώντας έως και επτά επιβάτες με τα… συμπράγκαλά τους. Για λόγους σύγκρισης, σημειώνεται ότι ο χρόνος επιτάχυνσης των 2,5 δευτερολέπτων είναι αντίστοιχος του ταχύτερου βενζινοκίνητου sportscar της Ferrari.

«Οι τιμές των ηλεκτροκίνητων είναι τσουχτερές»

Είναι πράγματι ακριβότερα σε σύγκριση με τα συμβατικά βενζινοκίνητα και πετρελαιοκίνητα οχήματα, ωστόσο, πλην της υψηλότερης τιμής αγοράς ή μίσθωσής τους, θα πρέπει να υπολογίσει κανείς το εξαιρετικά χαμηλότερο κόστος συντήρησης. Για την ακρίβεια, με την πάροδο του χρόνου ο ιδιοκτήτης ενός αμιγώς ηλεκτρικού οχήματος θα πληρώσει για την κατανάλωση ενέργειας του αυτοκινήτου του ποσό μειωμένο ακόμη και κατά 90% σε σχέση με όσα θα δαπανούσε για τις ανάγκες σε καύσιμο ενός συμβατικού αυτοκινήτου.

«Τα ηλεκτροκίνητα ρυπαίνουν περισσότερο»

Ολα τα οχήματα έχουν περιβαλλοντικό αποτύπωμα το οποίο προκύπτει τόσο από τη διαδικασία παραγωγής τους, όσο και από τη διαδικασία χρήσης, αλλά και από τον τρόπο απόρριψής τους. Είναι αλήθεια ότι ορισμένα εξαρτήματα των ηλεκτροκίνητων οχημάτων δεν είναι αυτό που θα αποκαλούσε κανείς «φιλικά προς το περιβάλλον», ωστόσο τα πράγματα εξελίσσονται συνεχώς προς τη σωστή κατεύθυνση. Η διαδικασία κατασκευής μπαταριών ιόντων λιθίου βασίζεται ολοένα και περισσότερο σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενώ πλέον οι συσσωρευτές είναι πλήρως ανακυκλώσιμοι.
Σε αντίθεση επίσης με τη χρήση ορυκτών καυσίμων και των ρύπων που αυτά παράγουν και εκλύονται στην ατμόσφαιρα, τα χημικά των μπαταριών είναι περίκλειστα, εξ ου και, καλώς εχόντων των πραγμάτων, σε ό,τι αφορά κυρίως την απόρριψή τους, δεν υφίσταται περίπτωση απώλειας ή διαρροής των στοιχείων στο περιβάλλον.
Ενας τομέας στον οποίο επίσης προωθούνται βελτιώσεις είναι στις μεθόδους εξόρυξης ορισμένων στοιχείων που απαιτούνται για την κατασκευή των μπαταριών. Ορισμένες αυτοκινητοβιομηχανίες ,όπως η VW, επιδιώκουν να εγκαθιδρύσουν πλήρως βιώσιμες μεθόδους παραγωγής από το Α ως το Ω, ελαχιστοποιώντας έτσι το περιβαλλοντικό αποτύπωμα ενός αυτοκινήτου όσο είναι δυνατόν. Ετσι, αν και κατά το παρελθόν θα μπορούσε να θεωρηθεί ανέφικτο μια ευρωπαϊκή εταιρεία να επηρεάσει τις μεθόδους εξόρυξης ενός στοιχείου που ανασύρεται από υπόγειες στοές στην άλλη άκρη του κόσμου, πλέον με τη συνδρομή της τεχνολογίας αναλαμβάνονται πρωτοβουλίες από πολλές εταιρείες προκειμένου να διασφαλιστεί η ιχνηλασιμότητα στοιχείων όπως το κοβάλτιο και η ορθή πρακτική εξόρυξής του.
Επίσης οι ηλεκτροκινητήρες είναι σαφώς αποδοτικότεροι από τους κινητήρες εσωτερικής καύσης, ενώ ορισμένες εταιρείες έχουν ήδη δημιουργήσει ηλεκτρικά μοτέρ νέας τεχνολογίας τα οποία δεν απαιτούν τη χρήση σπάνιων γαιών στην κατασκευή τους.

Τα όμορφα ηλεκτρικά… όμορφα καίγονται

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπάρχουν ελάχιστα περιστατικά κατά τα οποία, υπό ακραίες συνθήκες, ένα ηλεκτροκίνητο πήρε φωτιά. Σε ορισμένες από αυτές τις περιπτώσεις, η μπαταρία επλήγη από την εισχώρηση κάποιου ξένου αντικειμένου με αποτέλεσμα να προκληθεί χημική φωτιά. Είναι επίσης αλήθεια ότι, λόγω της φύσης των υλικών, οι χημικές πυρκαγιές είναι ιδιαίτερα δύσκολες στην κατάσβεσή τους και μπορούν να διαρκέσουν μέρες.
Παρ’ όλα αυτά, η αμερικανική υπηρεσία για την ασφάλεια των αυτοκινητοδρόμων (NHTSA) έχει πραγματοποιήσει εξαντλητικές δοκιμές πρόσκρουσης σε μεγάλο αριθμό ηλεκτρικών οχημάτων, «αδυνατώντας» σε οποιαδήποτε από τις δοκιμές να προκαλέσει πυρκαγιά που να μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ασφάλεια των επιβατών.
Σε αντίθεση με μια ενδεχόμενη πυρκαγιά που μπορεί να προκληθεί σε συμβατικό βενζινοκίνητο τετράτροχο και να τυλίξει σε δευτερόλεπτα το όχημα στις φλόγες, οι χημικές πυρκαγιές εξαπλώνονται με πολύ πιο βραδείς ρυθμούς, δίνοντας έτσι περισσότερο χρόνο στους επιβαίνοντες να απομακρυνθούν από το φλεγόμενο όχημα.
Επιπλέον, στην περίπτωση των ηλεκτροκίνητων οχημάτων η διάταξη και η σχεδίαση των συστοιχιών είναι τέτοιες ώστε να εμποδίζουν την εξάπλωση της φωτιάς σε όλες τις κυψέλες συστοιχιών. Επίσης, ακριβώς υπό το ίδιο σκεπτικό το περίβλημα των συστοιχιών κατασκευάζεται από βραδύκαυστα υλικά που έχουν χρησιμοποιηθεί ακριβώς με τη λογική της μη εξάπλωσης μιας ενδεχόμενης φωτιάς.
Οπως αντιλαμβάνεται λοιπόν εύκολα κανείς με βάση τα παραπάνω, τα ηλεκτροκίνητα οχήματα είναι λιγότερο εύφλεκτα από τα συμβατικά τετράτροχα.

«Πού θα φορτίζω;»

Η υποδομή είναι δικαίως ένας από τους παράγοντες μείζονος σημασίας στη συζήτηση για τη διάδοση της ηλεκτροκίνησης. Ωστόσο, ο τρόπος που χρησιμοποιούμε τα αυτοκίνητά μας τον περισσότερο καιρό δεν καθιστά απαγορευτική τη φόρτισή τους με έναν συμβατικό φορτιστή «βραδείας» φόρτισης, ούτε την αναμονή που αυτή προϋποθέτει, μια και η διαδικασία μπορεί κάλλιστα να ολοκληρωθεί ενόσω βρισκόμαστε στο γραφείο ή στο σπίτι. Σε ό,τι αφορά τις μετακινήσεις σε αποστάσεις που υπερβαίνουν την αυτονομία ενός ηλεκτροκίνητου αυτοκινήτου, στην πλειονότητα των ευρωπαϊκών κρατών ήδη έχουν αναληφθεί πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση εγκατάστασης δικτύου ταχυφορτιστών στο σύνολο του οδικού δικτύου.

«Τα ηλεκτροκίνητα θα αποτελούν πάντα ελίτ»

Τα ηλεκτρικά οχήματα προηγούνται ως τεχνολογία από τα συμβατικά. Παρ’ όλα αυτά, εκτός από την εποχή της κυριαρχίας τους, περί το 1910, δεν κατάφεραν ποτέ να καθιερωθούν. Αν και κατά το περισσότερο ή λιγότερο πρόσφατο παρελθόν υπήρξαν πολλές μεμονωμένες απόπειρες προκειμένου να αναζωπυρωθεί το ενδιαφέρον για την ηλεκτροκίνηση, αντιμετωπίστηκαν με σκεπτικισμό. Σήμερα η ηλεκτροκίνηση δεν αποτελεί μεμονωμένη απόπειρα αλλά πάγια και ολοένα πιο έντονη δραστηριότητα όλων των καθιερωμένων αυτοκινητοβιομηχανιών, τάση που νομοτελειακά θα οδηγήσει και στην ευρεία αποδοχή τους από το κοινό. Σε αντίθεση με ό,τι θα πίστευε κανείς σε σχέση με τις δυνατότητες φόρτισης κ.λπ., επί της ουσίας το πρόβλημα που προσωρινά και ως έναν βαθμό έχει αναστείλει τη «μαζικοποίησή» τους έγκειται στην κατασκευή των μπαταριών, καθώς η ζήτηση υπερβαίνει την προσφορά.

«Τα ηλεκτρικά είναι sprinter και εγώ θέλω μαραθώνιο»

Υπάρχουν δύο παράγοντες που καθορίζουν τη δυνατότητα μετακίνησης με ηλεκτροκίνητο σε μακρινές αποστάσεις: η αυτονομία του και η δυνατότητα φόρτισης. Σε αντίθεση με την κοινή αντίληψη, τα ηλεκτροκίνητα έχουν στο ενεργητικό τους πλείστα ρεκόρ ως… δρομείς μακρινών αποστάσεων. Για του λόγου το αληθές, η μεγαλύτερη απόσταση που έχει διανυθεί από ηλεκτροκίνητο όχημα με μία φόρτιση είναι 1.018 χλμ. και σημειώθηκε από όχημα του αυστραλιανού Brighsun EV Group το 2015 στη χώρα των καγκουρό. Ηδη από τις 2 Οκτωβρίου του 1994 ο Oscar de Vita διήνυσε 200 χλμ. σε μόλις μία ώρα στην κλειστή πίστα του Nardo στην Ιταλία οδηγώντας το ηλεκτρικό Bertone ZER. Επιστρέφοντας στο σήμερα, πρόσφατα το ανανεωμένο Model S της Tesla, το οποίο ήδη διατίθεται προς πώληση στις ΗΠΑ, αξιώνει αυτονομία 402 μιλίων (647 χλμ.) βάσει των μετρήσεων της αμερικανικής EPA, αποκτώντας τον τίτλο του ηλεκτρικού μοντέλου παραγωγής με τη μεγαλύτερη αυτονομία.
Ανεξαρτήτως ρεκόρ, αξίζει να σημειωθεί ότι η πλειονότητα των ηλεκτροκίνητων μοντέλων που ήδη διατίθενται προσφέρουν αυτονομία που προσεγγίζει τα 450 χλμ.
Σε κάθε περίπτωση, η μετακίνηση με ηλεκτρικό για απόσταση που υπερβαίνει την αυτονομία του απαιτεί, προς το παρόν, προγραμματισμό σε ό,τι αφορά τα σημεία επαναφόρτισης. Προς… το μέλλον, με δεδομένη τη ραγδαία βελτίωση της τεχνολογίας φόρτισης, έως το 2030 η επαναφόρτιση ενός ηλεκτροκίνητου οχήματος δεν αναμένεται να διαφέρει χρονικά από την τυπική διαδικασία ανεφοδιασμού σε καύσιμο για ένα συμβατικό αυτοκίνητο.

«Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα δεν χρειάζονται συντήρηση»

Οπως κάθε αυτοκίνητο, έτσι και τα ηλεκτρικά διαθέτουν μια σειρά εξαρτημάτων όπως τα ελαστικά, η ανάρτηση και τα φρένα που απαιτούν την προσοχή μας και, κυρίως, την προσοχή του εξουσιοδοτημένου συνεργείου. Αυτό που επίσης ισχύει είναι ότι, λόγω της παρουσίας συστημάτων ανάκτησης κινητικής ενέργειας κατά την επιβράδυνση, τα δισκόφρενα και τα υλικά τριβής (τακάκια) φθείρονται αργότερα από ό,τι σε ένα συμβατικό όχημα, ενώ το αυξημένο βάρος των ηλεκτρικών οχημάτων επιβαρύνει τα ελαστικά.
Το βέβαιο είναι ότι τα ηλεκτροκίνητα οχήματα υπολείπονται των συμβατικών σε πιο σοβαρές βλάβες χάρη στην απλότητα των ηλεκτρικών μοτέρ, με τα ελάχιστα κινούμενα μέρη, σε αντιδιαστολή με τη σύνθετη κατασκευή ενός κινητήρα εσωτερικής καύσης με τα εκατοντάδες εξαρτήματα. Σε κάθε περίπτωση οι διαδικασίες τεχνικού ελέγχου πρέπει να πραγματοποιούνται κατά τα προβλεπόμενα από τον κατασκευαστή και στην περίπτωση των ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων.

«Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα δεν μπαίνουν στο νερό»

Είναι αλήθεια ότι ο ηλεκτρισμός δεν τα πήγαινε ποτέ καλά με το υγρό στοιχείο, εξ ου και θα πρέπει να είστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί με τη… βύθιση του ηλεκτρικού σας οχήματος σε κάποιο ποτάμι, επιδίωξη που μάλλον δεν θα αποτολμούσατε ούτε με το καθημερινό σας αυτοκίνητο, εκτός φυσικά ελαχίστων εξαιρέσεων. Προκειμένου ωστόσο οι κατασκευαστές να καθησυχάσουν το κοινό για το αξιόμαχο των ηλεκτροκίνητων οχημάτων ενάντια στον υδάτινο εχθρό, δοκιμάζουν τα αυτοκίνητά τους σε ακραίες συνθήκες, διασφαλίζοντας ότι ακόμα και υπό συνθήκες έντονης βροχόπτωσης ή/και λανθασμένης απόφασης του οδηγού δεν θα υπάρξει εισροή υδάτων σε κρίσιμα εξαρτήματα. Για παράδειγμα, κατά τις δοκιμές εξέλιξης της Jaguar Ι-Pace, η βρετανική φίρμα «βύθισε» το ηλεκτρικό SUV της σε βάθος πολύ μεγαλύτερο του μισού μέτρου που επιβάλλουν οι προδιαγραφές του.