Χωρίς φρένα η παγκόσμια επέλαση της COVID-19

Στις αρχές του έτους οι κινέζοι επιστήμονες ενημέρωναν τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για έναν νέο ιό που προκαλούσε θανατηφόρα πνευμονία. Χρειάστηκε να περάσουν περισσότεροι από τρεις μήνες ώστε τα κρούσματα του νέου κορωνοϊού να φτάσουν παγκοσμίως το ένα εκατομμύριο. Ωστόσο το τελευταίο εκατομμύριο νέων κρουσμάτων σημειώνεται σε λιγότερο από μία εβδομάδα.

Η COVID-19 έχει εξαπλωθεί σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της υφηλίου σε πάνω από 200 χώρες, έχει μολύνει συνολικά πάνω από 16,4 εκατομμύρια και έχει στοιχίσει τη ζωή σε σχεδόν 700.000 ανθρώπους. Μια απρόβλεπτη αύξηση των κρουσμάτων μέσα στο καλοκαίρι σε χώρες που φαινομενικά είχαν ξεπεράσει τα κρούσματα ήρθε να διαψεύσει τις προβλέψεις ότι ένα «δεύτερο κύμα» δεν θα ερχόταν πριν από το φθινόπωρο.

Στη δίνη της πανδημίας

Η Ιαπωνία, το Ισραήλ, ο Λίβανος και το Χονγκ Κονγκ συγκαταλέγονται μεταξύ δεκάδων χωρών που αναφέρουν ρεκόρ νέων λοιμώξεων τις τελευταίες ημέρες, πολλές εβδομάδες αφότου είχαν επιτύχει την επιπέδωση της επιδημιολογικής καμπύλης και είχαν ανοίξει εκ νέου τις οικονομίες τους.

Στην Ευρώπη ιδιαίτερα, χώρες που είχαν σχεδόν μηδενίσει τα περιστατικά βλέπουν ραγδαία αύξηση στα κρούσματα μετά το άνοιγμα των συνόρων, των μπαρ και των νυχτερινών κέντρων.

Εν τω μεταξύ, η Κίνα, για πρώτη φορά από τα μέσα Απριλίου, ανακοίνωσε προ ημερών τριψήφιο αριθμό κρουσμάτων μέσα σε ένα 24ωρο. Την ίδια ώρα, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Βραζιλία και η Ινδία εξακολουθούν να κατέχουν τη θλιβερή πρωτιά σε ό,τι αφορά τη διασπορά της πανδημίας, αντιπροσωπεύοντας σχεδόν τα δύο τρίτα των νέων λοιμώξεων παγκοσμίως την τελευταία εβδομάδα.

Πολλές άλλες χώρες σε Αφρική, Λατινική Αμερική και Μέση Ανατολή δεν έχουν φτάσει ακόμη στο αποκορύφωμα, όπως αναφέρουν αξιωματούχοι του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ). Προ ημερών, μάλιστα, ο ΠΟΥ μίλησε για τη χειρότερη υγειονομική κρίση που έχει αντιμετωπίσει στην ιστορία του, ενώ ζήτησε επαγρύπνηση και αυστηρή τήρηση των μέτρων. Παράλληλα, ειδικοί επισημαίνουν ότι οι αναφορές σε «δεύτερο κύμα» δεν είναι χρήσιμες, δεδομένου ότι σχεδόν πουθενά στον κόσμο ο ιός δεν εξαλείφθηκε.

Ζοφερά σενάρια

Λέγεται ότι αν δεν έχει σημειωθεί κάποια ιατρική πρόοδος μέχρι την άνοιξη του 2021, ο συνολικός αριθμός κρουσμάτων υπολογίζεται ότι θα ανέλθει στα 200 με 600 εκατομμύρια, ενώ θα έχουν πεθάνει περί τα 1,4 με 3,7 εκατομμύρια άνθρωποι. Αυτό αναφέρει άρθρο του «Economist» υπό τον τίτλο «Ο κορωνοϊός ήρθε για να μείνει». Το βρετανικό περιοδικό επικαλείται πρόσφατη έρευνα της ιατρικής επιθεώρησης «Lancet», βάσει της οποίας εκτιμάται ότι περίπου το 4,5% του παγκόσμιου πληθυσμού είναι πιθανό να νοσήσει βαριά και να χρειαστεί να νοσηλευτεί.

Η αναζωπύρωση των κρουσμάτων μέσα στον Ιούλιο έχει διαψεύσει τις ελπίδες ότι το καλοκαίρι θα σήμαινε μείωση της διασποράς, τουλάχιστον στις χώρες του βόρειου ημισφαιρίου που είχαν διαχειριστεί την υγειονομική κρίση επιτυχώς. Το ερώτημα που τίθεται πλέον ανησυχητικά είναι πόσο χειρότερη θα είναι η εξάπλωση του κορωνοϊού όταν φτάσει ο χειμώνας στο βόρειο ημισφαίριο.

Αναμφίβολα η σημερινή εικόνα είναι απόρροια της χαλάρωσης των μέτρων κοινωνικής απόστασης, του ανοίγματος του τουρισμού και των καταστημάτων εστίασης, όπου οι συνθήκες συνωστισμού δημιουργούν τις ιδανικές συνθήκες για διασπορά. Ωστόσο ειδικοί επισημαίνουν ότι καθώς τα τεστ έχουν αυξηθεί, έχει αυξηθεί παράλληλα και ο αριθμός των λοιμώξεων.

Επαναφορά των μέτρων

Παράλληλα, καραντίνα, απαγόρευση συναθροίσεων και υποχρεωτική χρήση μάσκας ακόμη και σε εξωτερικούς χώρους (όπως στη Μαδρίτη) επανέρχονται στο προσκήνιο σε ολοένα και περισσότερες χώρες του κόσμου μετά και τις νέες εστίες έξαρσης της πανδημίας.

Την ίδια ώρα Γαλλία, Γερμανία και Βρετανία συστήνουν στους πολίτες τους να αποφεύγουν τα ταξίδια σε ορισμένες περιοχές και επαναφέρουν τοπικά lockdowns, ενώ στην Ιταλία η κατάσταση έκτακτης ανάγκης παρατάθηκε μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου. Στην Αμβέρσα παρουσιάστηκε αύξηση κατά 500% στα κρούσματα, με αποτέλεσμα να επιβληθεί απαγόρευση κυκλοφορίας από τις 11.30 το βράδυ μέχρι τις 6 το πρωί. Η χρήση μάσκας είναι ήδη υποχρεωτική σε όλους τους δημόσιους χώρους, ακόμη και στην παραλία. Υποχρεωτική κατέστησε τη χρήση μάσκας στην αμερικανική Βουλή των Αντιπροσώπων η Δημοκρατική πρόεδρος του Σώματος Νάνσι Πελόζι. Μέχρι στιγμής τουλάχιστον 13 μέλη του Κογκρέσου έχουν διαγνωστεί με κορωνοϊό.

«Η χαλάρωση φέρνει αναζωπύρωση»

«Αν σκεφτούμε αυτή την πανδημία ως μια φωτιά, υπάρχουν παντού εστίες. Μόλις η επαγρύπνηση χαλαρώνει, η φωτιά αναζωπυρώνεται» λέει στη «Washington Post» για την πανδημία ο Ιαν Λίπκιν (φωτογραφία), καθηγητής Επιδημιολογίας στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου της Κολούμπια.

Σε κάθε 1.000 κρούσματα αντιστοιχούν 5-10 νεκροί

Σήμερα οι ερευνητές βρίσκονται κοντά στην απάντηση σε ένα από τα βασικά ερωτήματα σχετικά με τον ιό: Πόσο θανατηφόρος είναι; Εχοντας αρχικά αναλύσει δεδομένα από κρούσματα σε κρουαζιερόπλοια και πιο πρόσφατα έχοντας διενεργήσει έρευνες σε χιλιάδες ανθρώπους στις εστίες της πανδημίας, υπολόγισαν ότι για κάθε 1.000 άτομα που μολύνονται θα πεθάνουν από 5 έως 10 κατά μέσο όρο.
Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι ο νέος κορωνοϊός είναι πιο θανατηφόρος από την εποχική γρίπη και όχι τόσο θανατηφόρος όσο ο Εμπολα ή άλλες μολυσματικές ασθένειες που έχουν εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια.
«Δεν παίζει ρόλο μόνο το ποσοστό μόλυνσης – θνησιμότητας. Εξίσου σημαντικό είναι πόσο μεταδοτική είναι η ασθένεια και η COVID είναι πολύ μεταδοτική» επισημαίνει στη «Wall Street Journal» ο Ερικ Τόνερ, γενικός γιατρός και ακαδημαϊκός στο Κέντρο Ασφάλειας Υγείας Johns Hopkins: «Είναι ο συνδυασμός του ποσοστού θνησιμότητας και της ταχύτητας μολυσματικότητας που τον καθιστά τόσο επικίνδυνο».