Χαλάρωση και ανύπαρκτοι έλεγχοι κοκκίνισαν τις Σέρρες

Στις Σέρρες, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Μακεδονίας, με τη μακραίωνη και ταραγμένη ιστορία, δύσκολα μαντεύει ένας περαστικός επισκέπτης ότι είναι μια από τις μεγαλύτερες εστίες κορωνοϊού στη Βόρεια Ελλάδα. Ειδικά μια μέρα σαν την περασμένη Τετάρτη που η χειμωνιάτικη λιακάδα έσπρωχνε τους κατοίκους έξω από το σπίτι. Οι Σέρρες, αντίθετα με ό,τι θα περίμενε όποιος διαμορφώνει εικόνα της κατάστασης από τα δελτία ειδήσεων, δεν ήταν μια νεκρή ή μια φοβισμένη πόλη. Στους δρόμους υπήρχε κόσμος για να πάει στη δουλειά του ή για να κάνει ψώνια, ο κορωνοϊός είναι ένα ακόμα επεισόδιο στην πολυκύμαντη τοπική ιστορία της.

Η χαλάρωση και

οι επισκέπτες

Πριν γίνει η έκρηξη των κρουσμάτων, και εκεί όπως και σε πολλές επαρχιακές πόλεις, ο κόσμος θεωρούσε ότι ο κορωνοϊός είναι μια μακρινή απειλή. Ακόμα και όταν η Θεσσαλονίκη βρέθηκε στο κόκκινο και  επιβλήθηκε περιορισμός στην κυκλοφορία και κλείσιμο καταστημάτων για δύο μοιραία Σαββατοκύριακα, 24-25 Οκτωβρίου και 31-1 Νοεμβρίου, οι επισκέπτες αυξήθηκαν. Οι δύο στους τρεις που κυκλοφορούσαν στην πόλη δεν ήταν Σερραίοι και οι πινακίδες των αυτοκινήτων μαρτυρούσαν την προέλευσή τους κυρίως από τη Θεσσαλονίκη.

«Τα night clubs ήταν από έξω γεμάτα αυτοκίνητα από τη Θεσσαλονίκη και μέσα ο ένας πάνω στον άλλον» αφηγείται ο Αγγελος Βάκαλος, πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Σερρών. «Τρεις και τέσσερις το πρωί ακούγονταν χαχανητά και γέλια μεθυσμένων. Οι επιχειρηματίες και οι ξενοδόχοι άλλο που δεν ήθελαν, προσπαθούσαν να βγάλουν τα σπασμένα της προηγούμενης περιόδου. Δεν υπήρξε σοβαρός έλεγχος. Οι Αρχές δεν έκαναν ελέγχους. Γενικά ο κόσμος είχε χαλαρώσει. Πίστευε ότι επειδή τη βγάλαμε φθηνά την προηγούμενη φορά θα τη βγάζαμε ξανά έτσι».

Οι φοιτητές που

επέστρεψαν ανέμελοι

Στις Σέρρες λειτουργεί το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδας (Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών) και Τμήμα ΤΕΦΑΑ. Μετά τις καλοκαιρινές διακοπές, όταν άνοιξαν οι σχολές πολλοί από τους περίπου 13.000 φοιτητές επέστρεψαν στην πόλη των 59.000 κατοίκων, 100.000 μαζί με τα κοντινά χωριά, αλλά χωρίς επίγνωση του κινδύνου που μετέφεραν μαζί τους. «Πίστευαν ότι δεν θα πάθουν τίποτα. Στην ηλικία των είκοσι ετών κοιτάς την ντόλτσε βίτα, όχι την υπευθυνότητα» συνεχίζει ο κ. Βάκαλος. Το αποτέλεσμα; «Δεν υπάρχει οικογένεια στις Σέρρες που να μην έχει γνωστό ή συγγενή που νόσησε ελαφρά ή σοβαρά ή πέθανε από κορωνοϊό. Και εγώ είχα. Πριν λίγες μέρες χάσαμε έναν συνάδελφο ορθοπαιδικό. Ούτε στεφάνι δεν μπορούσαμε να στείλουμε στην κηδεία γιατί είναι κλειστά τα ανθοπωλεία. Χάσαμε 50άρηδες και 60άρηδες, οικογενειάρχες, ανθρώπους σε παραγωγικές ηλικίες. Και ακόμα ακριβής καταγραφή νεκρών δεν υπάρχει» λέει.

«Πολεμική» κατάσταση

στο νοσοκομείο

Στις 16 Νοεμβρίου, ο Ιατρικός Σύλλογος Σερρών κατέθεσε 28 προτάσεις για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης στην πόλη. Στο κείμενό τους μιλούν για την «πολεμική» κατάσταση στο νοσοκομείο και για τις τιτάνιες προσπάθειες του προσωπικού του. «Οι μεγάλες ελλείψεις σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό γίνονται αυτή τη στιγμή αισθητές από όλους με τον πιο οδυνηρό τρόπο. Οδηγούν σε υπερβολική καταπόνηση των υγειονομικών και αυξημένη έκθεση στον κίνδυνο μόλυνσης από τη νόσο. Οταν κάποιο από τα μέλη του προσωπικού του νοσοκομείου τεθεί εκτός υπηρεσίας λόγω νόσου ή απομόνωσης, το κενό από την απουσία του είναι δυσαναπλήρωτο» σημειώνουν. Αναφέρουν τη βοήθεια που προσφέρουν οι γενικοί γιατροί και οι παθολόγοι των Κέντρων Υγείας οι οποίοι έχουν μεταφερθεί προσωρινά στο νοσοκομείο, όπως επίσης και γιατροί άλλων ειδικοτήτων αλλά και ειδικευόμενοι.

Οι προτάσεις τους περιλαμβάνουν τρόπους ενίσχυσης του προσωπικού και της υποδομής του νοσοκομείου, αλλά όχι μόνο. Ζητούν να δημιουργηθεί ειδικός χώρος αναμονής για τους ασθενείς που προσέρχονται στο νοσοκομείο με συμπτώματα νόσου COVID-19 ή για έλεγχο – «Μια επιλογή θα ήταν υπόστεγο ή σκηνή με θερμάστρες ανοικτού χώρου» – ή να περιμένει ο καθένας τη σειρά του μέσα στο δικό του αυτοκίνητο, να δοθούν θέσεις στάθμευσης πολύ κοντά στην είσοδο των επειγόντων και να διανέμονται δελτία προτεραιότητας για εξέταση. «Ενα προκατασκευασμένο οίκημα μεγαλύτερο από το υπάρχον (όμοιο με αυτό που δόθηκε στο ΚΥ Νιγρίτας) θα βοηθούσε». Επίσης, ζητούν να επιτηρεί η Αστυνομία πιο αυστηρά τα μέτρα στις λαϊκές αγορές, όπου συμβαίνει πληθώρα παραβάσεων. Και να ελέγχεται η τήρηση της απομόνωσης στο σπίτι των θετικών και των ασθενών με COVID. «Ενημερωνόμαστε ότι αυτοί κυκλοφορούν ελεύθερα, ιδίως στην περιφέρεια» επισημαίνουν.

Η ιστορία των Σερρών είναι λίγο πολύ η ιστορία όλων των γύρω πόλεων, οι οποίες αποτελούν ένα δίκτυο για εργασία και διασκέδαση μεταξύ τους αλλά και γύρω από τη Θεσσαλονίκη. «Ωσμωση». Με αυτή τη λέξη εξηγούν τοπικοί παράγοντες την έξαρση κρουσμάτων κορωνοϊού στην Πέλλα και στο Κιλκίς. Οι πρωτεύουσες των νομών απέχουν μία ώρα μεταξύ τους, είναι μια «ανάσα» από τη Θεσσαλονίκη και οι δρόμοι που τις συνδέουν μετατράπηκαν σε λεωφόρους διασποράς του ιού. Στα μεγάλα εργοστάσια του Κιλκίς απασχολούνται Θεσσαλονικείς, ενώ στην πλειονότητά τους οι ντόπιοι νεαροί σπουδάζουν στη συμπρωτεύουσα. Ταυτόχρονα, στις κονσερβοποιίες της Πέλλας, οι οποίες έγιναν εστίες υπερμετάδοσης, εργάζονται πολλοί από το Κιλκίς. Πρόκειται για 120 επιχειρήσεις, 20 εκ των οποίων απασχολούν 300-1.000 άτομα από 4-5 όμορους νομούς.

Η καταγγελία και τα κρούσματα
Στις αρχές Οκτωβρίου ο γ.γ. της Ομοσπονδίας Γάλακτος Τροφίμων Ποτών Κώστας Κατσιμένης κατήγγειλε ότι από τα μέσα Σεπτεμβρίου είχαν δημοσιοποιήσει ότι στην Κρόνος δεν τηρούνταν ούτε τα μέτρα προστασίας, ούτε τα πρωτόκολλα του ΕΟΔΥ, αλλά δεν ενοχλήθηκε κανένας. Μόνο όταν εντάθηκαν οι διαμαρτυρίες τους έγιναν έλεγχοι και αποκαλύφθηκαν δεκάδες κρούσματα. Η κονσερβοποιία υποστήριξε ότι είχαν ληφθεί όλα τα απαραίτητα μέτρα σε επικοινωνία με τον ΕΟΔΥ, την Πολιτική Προστασία και την Περιφερειακή Ενότητα Πέλλας. Ο κ. Κατσιμένης κατήγγειλε επίσης ότι στο εργοστάσιο Παυλίδη, την άλλη μεγάλη κονσερβοποιία της περιοχής, οι εργαζόμενοι, θορυβημένοι, πήγαν μόνοι τους στο Νοσοκομείο Κατερίνης ή σε ιδιωτικά εργαστήρια για να κάνουν το τεστ κορωνοϊού.

«Ο,τι πιο τραγικό μπορεί να συμβεί»
Στο Γενικό Νοσοκομείο του Κιλκίς, το οποίο δεν διαθέτει εξειδικευμένους λοιμωξιολόγους, ο πρόεδρος των νοσοκομειακών γιατρών Θεόδωρος Αποστολίδης και οι συνάδελφοί του δίνουν καθημερινή μάχη. «Είναι πολύ δύσκολο για τον γιατρό να βλέπει έναν νέο άνθρωπο να μην μπορεί να πάρει ανάσα. Είναι ό,τι πιο τραγικό μπορεί να συμβεί», τονίζει. «Υπήρχαν μέρες που είχαμε τρεις διασωληνωμένους και δεν είχαμε άλλο φορητό αναπνευστήρα. Δεν ξέραμε τι να κάνουμε και έρχονταν συνεχώς νέοι ασθενείς» λέει η αναισθησιολόγος Διαμαντούλα Κωφίδου.
Από την αρχή της πανδημίας έγιναν 4.200 τεστ, από τα οποία 503 θετικά. Τοπικοί παράγοντες περιγράφουν ελλιπείς ελέγχους των αρμόδιων αρχών για την τήρηση των μέτρων προστασίας. «Είναι η γραμμή» διηγούνται ότι τους έλεγαν κάποιοι αστυνομικοί, προκειμένου να εξηγήσουν γιατί δεν βεβαιώνουν πρόστιμα. Στην περιφέρεια, ειδικά στα χωριά και λιγότερο στις πόλεις, καταγράφεται το 70%-80% των κρουσμάτων καθώς η καραντίνα τηρείται πολύ χαλαρά, μολονότι αντιλαμβάνονται πλέον ότι «οι ΜΕΘ στην επαρχία είναι τάφοι».

Οι ξένοι εργάτες γης
Στην περιοχή της Ημαθίας – κάτι που ισχύει και για την Πέλλα – υπήρξε αθρόα προσέλευση ξένων εργατών γης. Στη Βέροια χρειάζονται περί τους 15.000 εργάτες γης κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού για τη συγκομιδή των ροδάκινων. Ανθρωποι που γνωρίζουν καλά τα τεκταινόμενα στην περιοχή επισημαίνουν ότι σε αρκετές περιπτώσεις δεν έγιναν οι κατάλληλοι υγειονομικοί έλεγχοι στους εργάτες, ορισμένοι μπήκαν στη χώρα με πλαστά αρνητικά τεστ.

Στα όριά της και η Δράμα
Τις τελευταίες ημέρες η Δράμα έγινε το επίκεντρο του κορωνοϊού στη Βόρεια Ελλάδα, με 1 στα 4 τεστ που διενεργούνται από τον ΕΟΔΥ να βγαίνουν θετικά. Το νοσοκομείο είναι στα όριά του, καθώς φιλοξενεί 130 ασθενείς με COVID, με δυνατότητα για άλλους 10, ενώ 12 άτομα είναι στις ΜΕΘ. Ο ιός «θερίζει» τους υγειονομικούς, με 105 να νοσούν αυτό το διάστημα, 2 εκ των οποίων διασωληνωμένοι. Παράλληλα, 2 παθολόγοι – οι άλλοι 2 νοσούν – και 2 πνευμονολόγοι φροντίζουν τους 130 ασθενείς με κορωνοϊό.
Την Πέμπτη επιστρατεύτηκε ένα αεροσκάφος C-130 για να μεταφέρει 3 ασθενείς σε νοσοκομεία της Αθήνας, οι οποίοι ήταν διασωληνωμένοι όλο το προηγούμενο βράδυ στον χώρο του χειρουργείου με φορητούς αναπνευστήρες, καθώς δεν μπορούσε να βρεθεί κρεβάτι ΜΕΘ σε όλη τη Βόρεια Ελλάδα. «Ζούμε έναν πόλεμο. Ενα οργανωμένο κράτος πρέπει να λειτουργεί σοβαρά και να μην περιμένει από τον εθελοντισμό και την αυταπάρνηση των γιατρών» δηλώνει ο πρόεδρος των εργαζομένων στο Νοσοκομείο Δράμας Γιάννης Παπαδόπουλος, ζητώντας επίταξη ιδιωτικών δομών υγείας και ιδιωτών γιατρών. «Ολοι πλέον ξέρουν έναν νεκρό από κορωνοϊό στη Δράμα» σημειώνει.
Παναγιώτης Μίχος

Τα στοιχεία μαρτυρούν
την τραγωδία
Την Τετάρτη τα κρούσματα που καταγράφηκαν στο Νοσοκομείο Σερρών ήταν 1.044, των διαγνωστικών κέντρων ουδείς γνωρίζει. Από τους 1.044, οι 107 υγειονομικό και διοικητικό προσωπικό. Μέχρι τις 15 Οκτωβρίου τα κρούσματα στο νοσοκομείο ήταν 80. Από την αρχή της πανδημίας στο νοσοκομείο πραγματοποιήθηκαν 5.268 μοριακά τεστ, εκ των οποίων τα 1.261 σε επαγγελματίες υγείας.
«Δύο Σαββατοκύριακα του Οκτωβρίου έφταναν για να γίνει η ζημιά»
Ο Δημήτρης Μικρός, αστυνομικός διοικητής Σερρών, επιμένει ότι η Αστυνομία κάνει ελέγχους. «Παραβάσεις υπάρχουν για μετακινήσεις, όχι για τη χρήση μάσκας» λέει, και κλείνει τη συζήτηση βιαστικά. Δεν θέλει να επεκταθεί. Ισως επειδή γνωρίζει ότι τοπικοί παράγοντες πίεζαν την Αστυνομία να εντείνει τους ελέγχους όταν η πόλη άρχισε να «κοκκινίζει» και τώρα ανωνύμως αποκαλύπτουν ότι έλεγχοι δεν γίνονταν, ιδίως στην εστίαση και σε κέντρα διασκέδασης. Ορισμένα φαινόμενα ήταν εξόφθαλμα. Στην πόλη ακούγεται ότι ένα από τα κλαμπ με έντονο συνωστισμό έστελνε πούλμαν στη Θεσσαλονίκη και έφερνε νέους για διασκέδαση στην πόλη.

«Ο δήμος δεν έχει μηχανισμό ελέγχου»
«Η τήρηση των μέτρων είναι δουλειά της Αστυνομίας» τονίζει ο δήμαρχος Σερρών Αλέξανδρος Χρυσάφης. «Εμείς ως δήμος δεν έχουμε μηχανισμό ελέγχου. Είχαμε 3 άτομα Δημοτική Αστυνομία, η οποία απέκτησε αρμοδιότητες στις 18 Νοεμβρίου. Πλέον η Δημοτική Αστυνομία έχει 14 άτομα και συστήσαμε μεικτά συνεργεία που χτενίζουν την περιοχή. Η επικοινωνία μου με τον αστυνομικό διευθυντή ήταν συνεχής. Του έλεγα ότι υπήρχε θέμα στα νυχτερινά μαγαζιά, βλέπαμε ότι υπήρχε συνωστισμός. Μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου δεν είχαμε κρούσματα, η περιοχή ήταν πράσινη. Δύο Σαββατοκύριακα του Οκτωβρίου έφταναν για να γίνει η ζημιά. Η κυβέρνηση έπρεπε να απαγορεύσει τη μετακίνηση προς τους πράσινους νομούς» παρατηρεί.