Μύκονος Vintage

Ποιοι ήταν αλήθεια οι πρώτοι VIP επισκέπτες της κοσμοπολίτικης σήμερα βασίλισσας των Κυκλάδων; Πάμε πολλά χρόνια πίσω. Τον Ιούλιο του 1845 ο Ασμους Χάινριχ Φρίντριχ Λυτ, γερμανός θεολόγος, διδάκτωρ της Φιλοσοφίας και (κυρίως) προσωπικός ιερέας της βασίλισσας Αμαλίας, και η οικογένειά του ξανοίγονται για κρουαζιέρα στο Αιγαίο με το βασιλικό κότερο «Λέων». Μία από τις πρώτες στάσεις τους είναι και η Μύκονος, όπως η δανέζα σύζυγος του Λυτ, Χριστιάνα, περιγράφει στο ημερολόγιό της («Αρμενίζοντας – Πέντε ταξίδια στο Αιγαίο 1845-1851», εκδ. Ερμής): «Επειδή το λιμάνι είναι πολύ ανοικτό και το πιάνουν οι βοριάδες, αγκυροβολήσαμε σ’ έναν κοντινό του κολπίσκο που δεν θυμάμαι πώς λέγεται. Από το σημείο όμως εκείνο ως τη Χώρα ήταν αρκετός δρόμος και τον κάναμε βέβαια περπατώντας. Η Χώρα είναι πολύ όμορφη. Θελήσαμε να συναντήσουμε τον δήμαρχο. Ο ίδιος δεν ήταν σπίτι και παρουσιάστηκε ο γιος του, ένας γαλανομάτης νεαρός που ήταν φοιτητής, και προθυμοποιήθηκε να μας συνοδεύσει στον περίπατό μας…».

Αρεσε το πάμφτωχο τότε νησί στους υψηλούς επισκέπτες του. Και όσο και αν θεωρούμε πως η Μύκονος που γνώρισαν οι Λυτ δεν έχει σχέση με τη σημερινή Μύκονο, υπάρχουν ακόμη μικρές γωνιές, όπως και σε όλο το Αιγαίο, που έχουν διατηρήσει σχεδόν ανέπαφη τη γοητεία τους μέσα στον χρόνο. Αυτή την κρυμμένη γοητεία που δειλά-δειλά ανακάλυψαν οι ευκατάστατοι ευρωπαίοι περιηγητές κατά τα χρόνια του Καποδίστρια και του Οθωνα (οπότε περιορίστηκαν τα κρούσματα πειρατείας και μπορούσαν να ταξιδέψουν πιο εύκολα) και που πολλές δεκαετίες μετά έγινε εξώφυλλο σε όλα τα διεθνή έντυπα. Κυρίως από το ’50 και το ’60, οπότε ξεκίνησε στα στενά της η παρέλαση των διασημοτήτων, των ισχυρών του χρήματος και των κοσμικών που ο ένας μετά τον άλλο ανακάλυπταν εκστασιασμένοι τη γοητεία του ελληνικού καλοκαιριού. Μια παρέλαση από τις πιο εντυπωσιακές στην ιστορία του διεθνούς τουρισμού. Και από τις πιο επικερδείς για την τοπική κοινωνία.

Από τους πρώτους επισκέπτες της, τότε που ακόμη η λέξη τουρισμός δεν υφίστατο, τουλάχιστον για τα νησιά του Αιγαίου, ήταν οι επιστήμονες της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής που από το 1873, επί βασιλείας Γεωργίου Α’, ξεκίνησαν ανασκαφές στη Δήλο. Η κοντινή Μύκονος ήταν ο ιδανικός προορισμός για να ξεκουράζονται. Οι πρώτοι αθηναίοι παραθεριστές, νέοι και νέες που προέρχονταν κυρίως από γνωστές και σημαντικές οικογένειες, άρχισαν να πηγαίνουν μετά τα τέλη της δεκαετίας του ’40. Ανάμεσά τους (όπως θυμάται και ο Ζάχος Χατζηφωτίου που υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας της τουριστικής ανάπτυξης του νησιού) η Μελίνα Μερκούρη, η Ελένη Βλάχου, ο Δημήτρης Χορν… Η Μύκονος δεν είχε ακόμη ρεύμα και τότε το ταξίδι με πλοίο από τον Πειραιά μπορεί να διαρκούσε και δέκα ώρες. Ωστόσο η λιτή ομορφιά της Χώρας, η υψηλή ποιότητα καθεμιάς από τις δεκάδες παραλίες που στολίζουν την ακτογραμμή και αυτή η αίσθηση ξεγνοιασιάς και ανεμελιάς που σου χάριζε (και σου χαρίζει πάντα) το Αιγαίο λειτουργούσαν σαν μαγνήτες για όλο και περισσότερους επισκέπτες.

«Από το καλοκαίρι του 1948 μπήκε στη ζωή μου ένα στοιχείο πολύτιμο, που μου χαρίζει σταθερά μια χαρά ανεκτίμητη: η Μύκονος», γράφει ο Μ. Καραγάτσης, και πολλοί ήταν εκείνοι που θα συμφωνούσαν μαζί του. Ανάμεσά τους ο Χορν και η σύζυγός του Αννα Γουλανδρή, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής (που πρωτοανακάλυψε τη Μύκονο προτού τη μάθουν οι πολλοί και που επέστρεψε σε αυτήν αρκετές φορές για να ξεκουραστεί), αλλά και ο Αριστοτέλης Ωνάσης και ο Σταύρος Νιάρχος. Οι δύο εφοπλιστές θα αγκυροβολούσαν συχνά τα σκάφη τους σε κάποιον από τους όρμους του νησιού για να απολαύσουν τη θάλασσα και τον ήλιο μαζί με τους διάσημους καλεσμένους τους.

Το 1954 ο βασιλιάς Παύλος και η βασίλισσα Φρειδερίκη, στο πλαίσιο κρουαζιέρας με το ατμόπλοιο «Αγαμέμνων» για την τόνωση του ελληνικού τουρισμού, σταματούν και στη σημαιοστολισμένη για να τους υποδεχθεί Μύκονο και δηλώνουν ενθουσιασμένοι. Μαζί τους στο πλοίο βρίσκονται μέλη των βασιλικών οικογενειών όλης της Ευρώπης. Η διαφήμιση που γίνεται είναι σημαντική. Αλλά η αλήθεια είναι πως και χωρίς τη βασιλική συμβολή το νησί θα ξεχώριζε, όχι μόνο για τις ομορφιές του αλλά και χάρη στον φιλόξενο χαρακτήρα του και στον τρόπο με τον οποίο το εκμεταλλεύθηκαν οι κάτοικοί του, καθώς και οι επιχειρηματίες οι οποίοι στη συνέχεια δραστηριοποιήθηκαν εκεί.

Το 1965 ο Κώστας Ζουγανέλης ανοίγει τις «9 Μούσες», την πρώτη ντίσκο που λειτούργησε στη Μύκονο. Το 1967 ο Μάκης Ζουγανέλης και η σύζυγός του Πάολα Μπιάνκι ανοίγουν το «Remezzo» – πρώην «Πάραλος». Η πριγκίπισσα Σοράγια, ο Αντονι Κουίν, ο Πολ Νιούμαν, ο Μελ Φερέρ, η Λιζ Τέιλορ και η Τζάκι Κένεντι είναι μερικοί από τους διάσημους πελάτες του. Η Τζάκι μάλιστα, η οποία αγαπούσε ιδιαίτερα τη Μύκονο, της είχε κάνει δώρο το 1963 δύο πελεκάνους, τον Αλφόνσο και την Ωμέγα, για να έχει παρέα ο περίφημος Πέτρος, ο πελεκάνος-μασκότ του νησιού. Το 1968 ανοίγει και το «Pierro’s», το gay bar με τα περίφημα drag shows και τα ολονύκτια ξεφαντώματα. Η διασκέδαση, με πολύ κέφι, πολλή ορμή αλλά και πολλές υπερβολές και καταχρήσεις, χτυπάει κόκκινο.

Στο μεταξύ, η παρέλαση των επωνύμων που έχει αρχίσει τα προηγούμενα χρόνια κορυφώνεται, καθώς… δεν εννοείται να θεωρείσαι σταρ και να μην έχεις περάσει μία έστω φορά από το νησί: ο Μάρλον Μπράντο, η Ζαν Μορό, ο Μορίς Μπεζάρ, ο Γιουλ Μπρίνερ, η Γκρέις Κέλι, η Μπριζίτ Μπαρντό, η Ρίτα Χέιγουορθ, ο Ρόμπερτ Μίτσαμ, ο Πιερ Γκαρντέν, ο Μικ Τζάγκερ, ο Ιβ Σεν Λοράν, ο Τζιάνι Ανιέλι, ο Γεχούντι Μενουχίν, ο Ντέμης Ρούσσος, ο Βαλεντίνο, ο Ζαν-Πολ Γκοτιέ είναι μερικοί μόνο από τους διάσημους επισκέπτες που «ψήφισαν» ξανά και ξανά Μύκονο. Κάποιοι από εκείνους, ανάμεσά τους η βαρόνη Φιόνα φον Τίσεν (ο μεγάλος έρωτας του Αλέξανδρου Ωνάση), η Μις Υφήλιος Κορίνα Τσοπέη αλλά και η Ελένη Βλάχου (πρώτη απ’ όλους) αγόρασαν ή έχτισαν εκεί το δικό τους σπίτι. Η κοσμική και μποέμ την ίδια στιγμή Αννα Βέλτσου, ο Billy Bo, ο Μιχάλης Ασλάνης, ο Γιάννης Γαλάτης και ο Λάκης Γαβαλάς έχουν επίσης συνδέσει το όνομά τους με τα δίχως τέλος πάρτι και την ξέφρενη διασκέδαση της Μυκόνου.

Ηδη από τη δεκαετία του ’80 είχε αρχίσει η επέλαση του μαζικού τουρισμού, η οποία κορυφώθηκε τη δεκαετία του ’90 και συνεχίζεται και σήμερα. Εκείνοι που είχαν γνωρίσει το νησί τις παλιές εποχές συχνά διαμαρτύρονται, λένε πως η Μύκονος δεν είναι πια αυτό που ήταν. Ποιο όμως από τα ξεχωριστά μέρη που ζουν κυρίως από τον τουρισμό παραμένει αναλλοίωτο, ίδιο και απαράλλακτο όπως ήταν προτού το ανακαλύψουν οι πολλοί; Αλλάζει λοιπόν και η κοσμική (και πανάκριβη πλέον) Μύκονος, και αυτό έχει τα καλά του, έχει όμως και τα κακά του. Αλλάζει αλλά εξακολουθεί να λάμπει παραδομένη στον ήλιο, ξαπλωμένη στη θάλασσα. Οι επώνυμοι εξακολουθούν να την προτιμούν. Ναι, αν κάποτε ήταν η Λιζ Τέιλορ, τώρα είναι η Χάιντι Κλουμ· αν κάποτε ήταν η σικάτη Σοράγια, τώρα είναι η Κιμ Καρντάσιαν· αν κάποτε ήταν η Ζαν Μορό, τώρα είναι η Κέιτ Χάντσον και αν κάποτε ήταν ο Ρίτσαρντ Μπάρτον, τώρα είναι ο Λεονάρντο Ντι Κάπριο και ο Ρονάλντο. Κάθε εποχή έχει τους σταρ της. Και η Μύκονος παραμένει όλες τις εποχές το νησί των σταρ.