Το «τέλος» των capital controls

Ηταν Δευτέρα 29 Ιουνίου 2015 όταν άρχισε η εφαρμογή των capital controls στην Ελλάδα με όριο ανάληψης 60 ευρώ. H προαναγγελία του δημοψηφίσματος είχε προκαλέσει πανικό και η απόφαση ήταν επιβεβλημένη για να προστατευτούν οι τράπεζες. H χειρότερη στιγμή της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ στον τομέα της οικονομίας. Η εικόνα της κατάρρευσης του συνταξιούχου έξω από το κατάστημα της Εθνικής στη Βασιλίσσης Ολγας στη Θεσσαλονίκη θα περάσουν πολλά χρόνια για να ξεχαστεί.

Την ίδια ημέρα, πριν από τέσσερα χρόνια κατέβασαν ρολά οι τράπεζες και το Χρηματιστήριο. Η τραπεζική αργία κράτησε μέχρι τις 19 Ιουλίου και το χρηματιστήριο «πληγωμένο» άνοιξε σχεδόν έναν μήνα μετά, στις 3 Αυγούστου.

Οι μόνοι που ευνοήθηκαν από τα capital controls ήταν οι μεγάλες πολυεθνικές που με φρέσκο χρήμα από τις μητρικές εταιρείες χρηματοδοτούσαν με άνεση τις πωλήσεις τους και διεύρυναν τα μερίδια αγοράς τους. Οι μεγάλοι χαμένοι ήταν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. H έλλειψη ρευστότητας κυριολεκτικά τις στραγγάλισε, αφού όλοι οι προμηθευτές ζητούσαν προκαταβολικά τις πληρωμές. Ακόμη και οι εξαγωγικές επιχειρήσεις επλήγησαν αφού η πλειονότητα των πρώτων υλών για την παραγωγή προϊόντων προέρχεται από το εξωτερικό.

Οι τράπεζες μπήκαν στη δίνη μίας ακόμη – αχρείαστης – ανακεφαλαιοποίησης που υποχρέωσε το Δημόσιο να απολέσει έναντι πινακίου φακής τα ποσοστά του στις συστημικές τράπεζες. Επίσης, οι κεφαλαιακοί έλεγχοι ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για την εκτίναξη των «κόκκινων» δανείων, τουλάχιστον το πρώτο εξάμηνο της εφαρμογής τους. Ολα τα παραπάνω προκάλεσαν ένα πισωγύρισμα στην οικονομία, όπως προκύπτει από τις επιδόσεις του ΑΕΠ αυτά τα χρόνια.

Στα θετικά συγκαταλέγεται η εξoικείωση των Ελλήνων με τη χρήση των καρτών που μόνο ένα σοκ σαν τα capital controls θα μπορούσε να επιφέρει.

Οι περισσότεροι περιορισμοί στα capital controls έχουν καταργηθεί αλλά το μέτρο ακόμη δεν έχει αρθεί.

Πολλοί υποστηρίζουν ότι είναι ζήτημα χρόνου καθώς πληρούνται οι τρεις βασικές προϋποθέσεις που αποπνέουν εμπιστοσύνη: Η σταδιακή επιστροφή των καταθέσεων, η έξοδος της χώρας στις αγορές και η πολιτική σταθερότητα – εκτός αν η κάλπη της 7ης Ιουλίου επιφυλάσσει εκπλήξεις.

Ο μηδενισμός μάλιστα του ΕLA θα επιταχύνει το «τέλος» των capital controls αφού εκπέμπει ισχυρό σήμα ότι αποκαθίσταται η κανονική λειτουργία των τραπεζών.