«Το στοίχημα είναι η ανάκτηση του χαμένου εδάφους»

Βαθύς γνώστης των νευραλγικών μηχανισμών του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, ο σκηνοθέτης Μάρκος Χολέβας δείχνει να είναι το ιδανικό πρόσωπο για να κρατήσει το τιμόνι του, σε μια εποχή που το ΕΚΚ «φώναζε» ότι χρειαζόταν επειγόντως το «φιλί της ζωής». Απ’ όταν ανέλαβε καθήκοντα προέδρου του ΔΣ του οργανισμού, πέρυσι τον Σεπτέμβριο, το ΕΚΚ δείχνει πολύ πιο δραστήριο συγκριτικά με τα τελευταία χρόνια που οι περισσότεροι πίστευαν – ακόμα και αν δεν το έλεγαν – ότι θα έπρεπε να κλείσει και να ανοίξει πλήρως διαμορφωμένο. Και όμως, ακόμα και εκεί και εν μέσω COVID-19, κάτι φαίνεται να αλλάζει προς το καλύτερο.

Ποιος είναι ο ρόλος του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου σήμερα;

«To EKK είναι μια μορφή «κυβέρνησης» για τον ελληνικό κινηματογράφο, υπεύθυνη για την ανάπτυξή του τόσο στην υποστήριξη της καλλιτεχνικής δημιουργίας όσο και στην προώθηση όλων των ελληνικών ταινιών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Παράλληλα, και φυσικά με τον ανάλογο κινηματογραφικό προϋπολογισμό, η «κυβέρνηση» αυτή οφείλει να αναπτύσσει δράσεις σε όλο το φάσμα της κινηματογραφίας – ενίσχυση φεστιβάλ, υποτροφίες, εκπαίδευση, προσέλκυση ξένων παραγωγών κ.λπ.».

Δεδομένης της εμπειρίας σας ως μέλους στο ΔΣ του ΕΚΚ παλαιότερα, τι έχει αλλάξει στο Κέντρο τώρα που είστε πρόεδρος του ΔΣ;

«Το 1991, όταν πρωτοβρέθηκα στο ΔΣ του ΕΚΚ, προσπαθούσαμε να κάνουμε έναν βηματισμό προς το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι χωρίς να διαθέτουμε τα ανάλογα εργαλεία. Με τον νόμο 3905/2010 το ΕΚΚ απέκτησε σύγχρονη δομή. Ωστόσο η κατάργηση του σταθερού πόρου χρηματοδότησής του με αφορμή τo τρίτο μνημόνιο και ορισμένες διοικητικές αρρυθμίες του δεν επέτρεψαν τη δυναμική του ανάπτυξη. Το στοίχημα σήμερα  είναι η ανάκτηση του χαμένου εδάφους».

Η σύγκριση του ΕΚΚ με έναν αντίστοιχο οργανισμό άλλης ευρωπαϊκής χώρας ποια διαφορά τους θα αποκάλυπτε;

«Το ύψος της χρηματοδότησης. Η Βουλγαρία, με Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν γύρω στα 60 δισ. ευρώ, επενδύει περίπου 8 εκατ. ευρώ ετησίως. Η Ελλάδα με τριπλάσιο περίπου ΑΕΠ επενδύει τα μισά! Χώρες με παρόμοιους πληθυσμιακούς και γλωσσικούς περιορισμούς επενδύουν πάνω από 9 εκατ. ευρώ. Αναφέρομαι πάντα σε χρηματοδοτήσεις μέσω εθνικών κέντρων κινηματογράφου που λειτουργούν παράλληλα με άλλα συμπληρωματικά συστήματα, όπως cash rebate, φορολογικά κίνητρα κ.λπ.».

Ποιο είναι το αναγκαίο ετήσιο budget για το ΕΚΚ;

«Τουλάχιστον 8 εκατ. ευρώ, για να υποστηρίξουμε το ταλέντο των δημιουργών μας και τη διαρκώς διευρυνόμενη εξωστρέφεια της ελληνικής παραγωγής».

Πόσες προτάσεις φτάνουν στο ΕΚΚ ετησίως και πόσες μπορούν να υλοποιηθούν;

«Δεχόμαστε περίπου 180 προτάσεις σε όλα τα προγράμματα. Οι δυνατότητές μας εξαρτώνται από το ύψος της ετήσιας χρηματοδότησης. Εφέτος, με την ολοκλήρωση των εκκρεμών προτάσεων θα δημοσιεύσουμε για πρώτη φορά και στατιστικά στοιχεία».

Πόσες είναι οι οικονομικές οφειλές του ΕΚΚ στους κινηματογραφιστές;

«Στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν οφειλές. Κάθε εγκεκριμένη πρόταση χρηματοδοτείται σύμφωνα με το συμβόλαιό της. Υπάρχουν δε προεγκρίσεις περίπου 6 εκατ. ευρώ. Αυτές οι ταινίες θα «συμβολαιοποιηθούν» όταν συμπληρώσουν το χρηματοδοτικό τους πλάνο και είναι έτοιμες για γύρισμα. Το ΕΚΚ τότε θα ανταποκριθεί και για αυτές».

Θα σταματήσουν οι διαμαρτυρίες κινηματογραφιστών για μη έγκριση προτάσεών τους;

«Δυστυχώς όχι. Καθότι ο ρόλος των κέντρων κινηματογράφου είναι επιλεκτικός, πάντα κάποιος θα θεωρεί ότι η πρότασή του αδικήθηκε. Ενας χρηματοδοτικός κανονισμός, που εισάγει κριτήρια και διαδικασίες επιλογής, προστατεύει τη διαφάνεια».

Πώς θα στηρίξετε το μεγάλου μήκους όνειρο των σκηνοθετών ταινιών μικρού μήκους που διακρίνονται διεθνώς;

«Στον καινούργιο χρηματοδοτικό μας κανονισμό προβλέπεται πρόγραμμα χρηματοδότησης για την πρώτη ταινία μεγάλου μήκους νέου σκηνοθέτη. Μάλιστα, εάν το σχέδιο δεν απαιτεί μεγάλο προϋπολογισμό, η χρηματοδότησή του από το ΕΚΚ φτάνει έως και το 80% του προϋπολογισμού του. Δηλαδή, ένας νέος σκηνοθέτης θα μπορέσει γρήγορα να κάνει την πρώτη του ταινία μεγάλου μήκους με σχεδόν αποκλειστική  χρηματοδότηση από το ΕΚΚ, χωρίς όμως αν το επιθυμεί να αποκλείεται από τη διεθνή σκακιέρα των  συμπαραγωγών».

Πώς βλέπετε τη σύνδεση της κινηματογραφικής εκπαίδευσης με την παραγωγή;

«Απαραίτητη. Γι’ αυτό στον νέο χρηματοδοτικό κανονισμό μας, στο βασικό χρηματοδοτικό πρόγραμμα, προβλέπεται ότι ο παραγωγός θα πρέπει να εντάξει στο δυναμικό ταινίας μυθοπλασίας δύο τελειόφοιτους ή απόφοιτους κινηματογραφικών σχολών για δύο εβδομάδες γυρισμάτων, αντίστοιχα για το ντοκιμαντέρ, όπου πολλές φορές απαιτείται πιο ευέλικτο συνεργείο, ένα άτομο για δύο εβδομάδες».

Η Ελλάδα προβάλλει ως ιδανικό στούντιο για διεθνείς οπτικοακουστικές παραγωγές. Αυτό είναι ευνοϊκό περιβάλλον και για το εγχώριο προϊόν;

«Στην πραγματικότητα συμβαίνει το αντίθετο. Η εγχώρια παραγωγή είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη δημιουργία του κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού αλλά και των απαραίτητων υποδομών για την υποστήριξη των αλλοδαπών παραγωγών. Οι θεσμικοί φορείς δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για να καταστήσουμε τη χώρα μας ανταγωνιστική, ώστε να διευκολύνουμε τους έλληνες παραγωγούς στη δουλειά τους και στις διεθνείς συνεργασίες τους».

Πώς θα χαρακτηρίζατε τη σχέση του ΕΚΚ με το Εθνικό Κέντρο Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας που εντάσσεται στο υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής;

«Τραυματισμένη από τον ιδρυτικό νόμο του ΕΚΟΜΕ το 2015, όταν συμπεριλήφθηκαν στις αρμοδιότητές του πολλές δράσεις που αναπτύσσονται εδώ και 35 περίπου χρόνια στο ΕΚΚ. Ακόμα και η ύπαρξη από το 2006 του Hellenic Film Commission και η θεσμοθέτησή του από 2010 δεν ελήφθησαν υπόψη στον εν λόγω ιδρυτικό νόμο. Παρ’ όλα αυτά προσπαθούμε οι δύο οργανισμοί να αποκτήσουμε έναν κοινό βηματισμό στην προβολή της χώρας μας στο εξωτερικό, ώστε να μην «εκπέμπουμε» διαφορετικά μηνύματα σε σχέση με μια εθνική στρατηγική στην προσέλκυση αλλοδαπών παραγωγών». 

Σε τι αποβλέπει η συνεργασία του ΕΚΚ με την Ακαδημία Κινηματογράφου και το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης που πρόσφατα ανακοινώθηκε; Επίσης τι γίνεται με την ψηφιοποίηση των ταινιών;

«Η συνεργασία αποσκοπεί στη δημιουργία μιας διαχρονικής, ισχυρής και αξιόπιστης βάσης δεδομένων για το ελληνικό σινεμά και τους ανθρώπους του και όχι στην ψηφιοποίηση ταινιών. Η διάσωση και ψηφιοποίηση του ελληνικού κινηματογράφου ανήκει στο ΕΚΟΜΕ που έχει και την ευθύνη  του εθνικού οπτικοακουστικού αποθετηρίου. Το 2006-2008 το ΕΚΚ, με τα μέσα της εποχής, ψηφιοποίησε περίπου 280 ταινίες. Στόχος μας είναι να ανακτηθούν σήμερα αυτές που με βάση τις τεχνικές τους προδιαγραφές (2Κ και 4Κ) είναι αξιοποιήσιμες».

Στο πεδίο αξιοποίησης του κινηματογραφικού μας πλούτου μπορείτε να κάνετε κάτι;

«Πρέπει να ανακαλύψουμε τρόπους επανασύνδεσης του έλληνα θεατή – ιδιαίτερα των νέων γενιών – με τον διαχρονικό πλούτο του ελληνικού κινηματογράφου. Εκδηλώσεις όπως «Η χαμένη λεωφόρος του ελληνικού σινεμά», που οργάνωσε η Ενωση Σκηνοθετών Παραγωγών Ελληνικού Κινηματογράφου με την υποστήριξη του ΕΚΚ απέδειξαν ότι το κοινό περιμένει αυτόν τον διάλογο».